Σύμφωνα με την επιστημονική υπεύθυνη κα Αθηνά Λινού, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, το πρώτο αυτό μέρος της μελέτης εξετάζει τη θνησιμότητα των κατοίκων των Οινοφύτων από καρκίνο. Τον πληθυσμό της μελέτης αποτελούν 5842 άτομα που κατά την περίοδο 1999-2009 ήταν Δημότες αλλά και μόνιμοι κάτοικοι των Οινοφύτων. Κατά τη διάρκεια των 11 ετών της παρακολούθησης καταγράφηκαν 474 θάνατοι, 118 εκ των οποίων οφείλονταν σε καρκίνο. Η θνησιμότητα των κατοίκων των Οινοφύτων από καρκίνο ήταν για αυτά τα 11 έτη κατά 14% υψηλότερη από εκείνη των κατοίκων της Βοιωτίας. Όσον αφορά στην αιτία θανάτου, η μελέτη έδειξε ότι ιδιαίτερα αυξημένη ήταν η θνησιμότητα από καρκίνο του ήπατος, καρκίνο των νεφρών και της ουροδόχου κύστεως για τις γυναίκες, αλλά και από καρκίνο του πνεύμονα.
Θα μπορούσε να υποστηριχτεί ότι πιθανή αιτία των παρατηρούμενων αυξήσεων στους παραπάνω καρκίνους είναι η επί μακρόν παρουσία εξασθενούς χρωμίου στο νερό των Οινοφύτων. Ωστόσο, χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση του θέματος για την απόδοση αιτιωδών σχέσεων, ενώ δεν αποκλείεται να έχουν συμβάλει στα αποτελέσματα και άλλοι ρυπαντές τόσο στο νερό όσο και στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, πρέπει να επισημανθεί ότι τα ευρήματα αφορούν μόνο στοιχεία θνησιμότητας και ως εκ τούτου δεν αποκλείεται η επίδραση και άλλων παραγόντων όπως το κάπνισμα και οι επαγγελματικές εκθέσεις. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι το νερό των Οινοφύτων σύμφωνα με τη δημοτική αρχή δεν χρησιμοποιείται πλέον.
Κατά την επόμενη φάση της επιδημιολογικής μελέτης θα πραγματοποιηθούν συνεντεύξεις με τους πλησιέστερους συγγενείς των θανόντων από καρκίνους που παρουσίασαν μεγάλη αύξηση και θα συνεχιστεί η μελέτη νοσηρότητας του Παρατηρητηρίου Υγείας Οινοφύτων στο οποίο μέχρι σήμερα έχουν εγγραφεί περίπου 2000 άτομα. Σύμφωνα με τους ερευνητές κρίνεται σκόπιμο να επεκταθεί η μελέτη τόσο χρονικά (μετά το 2010) όσο και τοπικά σε κοντινές περιοχές ή άλλες περιοχές με παρόμοιες μορφές ρύπανσης.
Η μελέτη θνησιμότητας ολοκληρώθηκε με την ενεργό συμμετοχή επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο, το Ινστιτούτο Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής, καθώς και τα Πανεπιστήμια του Harvard και του Dartmouth.
