Για την επόμενη μέρα στον κλάδο των φαρμακαποθηκών μάς μιλά ο διευθύνων σύμβουλος της ΠΡΟΦΑΡΜ Θεόδωρος Σκυλακάκης, αναλύοντάς μας τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο χώρος, τις αδυναμίες που ανέδειξε η πανδημία, αλλά και ποιες θα πρέπει να είναι οι επόμενες κινήσεις για να έχει δυναμική παρουσία. Η εισχώρηση των νέων τεχνολογιών, καθώς και οι συνεργασίες θα αποτελέσουν, όπως λέει, το έναυσμα για μια σταθερή και αποδοτική αγορά.
― Τι προβλήματα επέφερε στην αγορά των φαρμακαποθηκών η πανδημία;
Κατ’ αρχάς να σας πω ότι θεωρώ πως ο κλάδος «δεν δικαιούται διά να ομιλεί» για την πανδημία, καθώς σχεδόν σύσσωμη η ελληνική οικονομία επλήγη πολύ περισσότερο.
Για μας το βασικό μέλημα ήταν να διασφαλίσουμε την υγεία των ανθρώπων που εργάζονται στον κλάδο και συνάμα να μη διακόψουμε την ομαλή τροφοδοσία της αγοράς. Σίγουρα υπήρξε και οικονομική επίπτωση, καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα (lockdown) αυτή καθ’ αυτή η επισκεψιμότητα των φαρμακείων υπήρξε μειωμένη, κατά συνέπεια χτυπήθηκαν οι πωλήσεις. Αν σε αυτά προσθέσετε το ότι ο κλάδος έβαλε πλάτη στην Πολιτεία κάνοντας τη διανομή των δωρεάν self tests επί 8 μήνες, αντιλαμβάνεστε ότι δημιουργήθηκε ένα πολύ ενδιαφέρον κοκτέιλ: μειωμένο προσωπικό (λόγω νοσούντων εργαζομένων ή/και επαφών με κρούσμα), αυξημένος όγκος παραδόσεων (λόγω self tests), μειωμένες πωλήσεις. Αλλά, επαναλαμβάνω, δεν μπορούμε να παραπονιόμαστε, όταν όλος ο πλανήτης στενάζει. Το λυπηρό είναι ότι, αν και ζητήσαμε δύο φορές από την Πολιτεία οι εργαζόμενοί μας να μπουν στις προτεραιότητες του εμβολιασμού (όπως οι εργαζόμενοι στα φαρμακεία), η Πολιτεία το αρνήθηκε.
― Ποιος είναι ουσιαστικά ο ρόλος του μεσάζοντα στο φάρμακο και πώς βοηθά τη διακίνηση φαρμάκων στη χώρα μας;
Δεν μου αρέσει ο όρος «μεσάζων». Η φαρμακαποθήκη είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Είναι στην ουσία ένα «σούπερ μάρκετ» για φαρμακοποιούς. Χάρη σε αυτό το σούπερ μάρκετ οι πολίτες παίρνουν τα φάρμακά τους γρήγορα. Οι τρεις και πλέον καθημερινές παραδόσεις που παρέχουμε στα φαρμακεία διασφαλίζουν την πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες τους ταχύτατα και με ορθές συνθήκες διανομής. Βλέπετε, οι φαρμακαποθήκες έχουν υλοποιήσει σημαντικές επενδύσεις σε χώρους και υλικοτεχνική υποδομή, ώστε να μπορούν να εγγυηθούν την ποιότητα των προϊόντων που διανέμουν και τη βέλτιστη αποθήκευσή τους.
― Τι αριθμό φαρμακαποθηκών μετρά η Ελλάδα αυτή τη στιγμή;
Συνολικά φτάνουμε τις 150 ιδιωτικές και συνεταιριστικές. Η αλήθεια είναι ότι είναι πολλές.
― Ένα μεγάλο πρόβλημα που είχε εμφανισθεί αναφορικά με τη χρήση γης τα προηγούμενα έτη έχει λυθεί πλέον; Πού βρισκόμαστε αναφορικά με αυτό;
Ναι μεν αλλά… Δυστυχώς, παρά την ύπαρξη Προεδρικού Διατάγματος, έχουμε πολλές αναφορές μη συμμόρφωσης κάποιων πολεοδομιών μ’ αυτό. Όπως λοιπόν συμβαίνει συχνά στη χώρα μας, ο νόμος μπορεί να υπάρχει, αλλά εφαρμόζεται κατά το δοκούν και… κατά περίπτωση.
― Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μέλλον στον κλάδο. Τι βήματα πρέπει να γίνουν για να επεκταθεί; Ποιες επενδύσεις μπορούν να γίνουν για να αποφέρουν στον επιχειρηματία; Ποιο είναι το μοντέλο που ακολουθεί η δική σας εταιρεία που την έχει κάνει να είναι τόσο δυνατή στην εγχώρια αγορά;
Νομίζω ότι ο κλάδος θα συγκεντρωθεί. Ήδη ενώ οι φαρμακαποθήκες είναι 150, το 65% της αγοράς καλύπτεται από τους 10 μεγαλύτερους παίκτες. Δεν θεωρώ εαυτό ικανό να «υποδείξει» επενδύσεις, αλλά σε κάθε περίπτωση η γενικότερη κατεύθυνση είναι αφενός η αυτοματοποίηση της παραγωγής με τη χρήση ρομποτικών συστημάτων, η χρήση συστημάτων wms για βελτιστοποίηση αποθεμάτων και η συνεχής εκπαίδευση των ανθρώπων μας. Αφετέρου τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 ανέδειξαν την ανάγκη για την ανάπτυξη συστημάτων διανομής και αποθήκευσης υπερ-ψυχρής αλυσίδας, οπότε θεωρώ ότι όποιος θέλει να πάρει θέση στο φαρμακεμπόριο του μέλλοντος καλό θα είναι να επενδύσει στην ανάπτυξη τέτοιας τεχνογνωσίας. Τώρα, σε ό,τι αφορά στο μοντέλο της ΠΡΟΦΑΡΜ, τα πράγματα είναι σχετικά πιο απλά. Εμείς, με την πολύτιμη συνδρομή της Emma Capital, ξεκινήσαμε να εξαγοράζουμε επιχειρήσεις του κλάδου, οι οποίες έχουν κάποια συγκεκριμένα υψηλά ποιοτικά standards τόσο στο επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού όσο και αριθμών. Δημιουργείται λοιπόν ένας όμιλος με δικά του κέντρα διανομής σε όλη την Ελλάδα, στελεχωμένος κατάλληλα για να πρωταγωνιστεί, να ορίζει τις εξελίξεις και όχι να τις ακολουθεί. Το τρίπτυχο της ΠΡΟΦΑΡΜ παραμένει το ίδιο από το 1993, «ποιότητα, πιστότητα, αποδοτικότητα», απλά πληθαίνουν τα σημεία που «διαφημίζουν» αυτό το τρίπτυχο στην αγορά, καθώς ο όμιλος ήδη αριθμεί πέντε εταιρείες.
― Για να μπορούμε να μιλάμε για βιώσιμες και αποδοτικές φαρμακαποθήκες στη μετα-πανδημία εποχή τι κινήσεις πρέπει να γίνουν;
Συγκέντρωση-συγκέντρωση-συγκέντρωση. Είτε μέσω συμπράξεων είτε μέσω εξαγορών. Η δημιουργία μεγάλων σχημάτων οδηγεί σε ραγδαία μείωση του λειτουργικού κόστους με ταυτόχρονη αύξηση του περιθωρίου κέρδους λόγω αυξημένης αγοραστικής δύναμης (buying capacity). Επίσης, τέτοια σχήματα με ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση αποτελούν αξιόπιστους συνεργάτες και προς τις δύο πλευρές της αλυσίδας (βιομηχανία και φαρμακεία).Τέλος, σχήματα με ισχυρό δίκτυο (π.χ. 1.200-1.500 φαρμακεία-συνεργάτες) μπορούν να δοκιμάσουν και την ανάπτυξη προϊόντων private label, φθάνει να μπορούν να δημιουργήσουν καλά προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές.
― Τα τελευταία χρόνια μπήκε δυναμικά στη ζωή μας η χρήση νέων τεχνολογιών, ειδικά στον νευραλγικό τομέα της Ιατρικής και της Υγείας. Στον δικό σας το χώρο θεωρείτε ότι οι νέες τεχνολογίες έχουν βρει εφαρμογή;
Ολοένα και περισσότερο ναι. Είτε με την ανάπτυξη νέων συστημάτων wms (warehouse management systems) είτε με τη χρήση εφαρμογών μέσω δικτύου κινητής τηλεφωνίας είτε με τη σχεδίαση ειδικών αλγορίθμων διαχείρισης αποθεμάτων, οι νέες τεχνολογίες παίζουν ήδη ρόλο στη δουλειά μας και σίγουρα όσο περνάει ο καιρός τόσο ο ρόλος θα γίνεται κυρίαρχος. Για παράδειγμα, το εθνικό σύστημα
αυτοποίησης προϊόντων (NMVO) που θα ξεκινήσει το 2025 θα χρησιμοποιεί «έξυπνα» κουπόνια με όλες τις πληροφορίες πάνω τους και φυσικά θα απαιτεί ανάλογο τεχνολογικό εξοπλισμό και ανάλογα εκπαιδευμένο προσωπικό στις φαρμακαποθήκες για να «τρέξει». Γενικότερα νομίζω ότι η επόμενη δεκαετία θα επανακαθορίσει όλη την αγορά με βάση ακριβώς αυτό: Το πόσο «τεχνολογικά συμβατή» θα είναι μια επιχείρηση σε σχέση με τον ανταγωνισμό της.
ΘΕΟΔΏΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΆΚΗΣ
Ο Θεόδωρος Σκυλακάκης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1966 και κατοικεί στην Αθήνα από το 1969 ως σήμερα. Αποφοίτησε από το Λύκειο της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής το 1984 και σπούδασε Φαρμακευτική στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1993 ξεκινά την επαγγελματική του σταδιοδρομία ιδρύοντας τη φαρμακαποθήκη Προφάρμ, της οποίας είναι διευθύνων σύμβουλος από το 2003 έως σήμερα. Το 2010 εξελέγη μέλος του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκάριων. Είναι παντρεμένος και έχει τρεις γιους.
Δείτε τη συνέντευξη όπως δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΝΑΙ, Τεύχος 193 – Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2021
Πατήστε επάνω στη φωτογαφία για μεγέθυνση.
