Η διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας είναι μία από τις πλέον επίφοβες επιπλοκές που μπορεί να συμβούν μετά από μία επέμβαση θυρεοειδούς – παραθυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή και παραθυρεοειδεκτομή).
Η διαταραχή αυτή συνηθέστατα οφείλεται σε βλάβη των νεύρων που ελέγχουν την κινητικότητα των φωνητικών χορδών. Τα νεύρα αυτά είναι τα λεγόμενα λαρυγγικά νεύρα. Υπάρχουν τα κάτω λαρυγγικά νεύρα (γνωστά και ως παλίνδρομα λαρυγγικά, λόγω της πορείας τους στον τράχηλο) και τα άνω λαρυγγικά νεύρα. Υπάρχει ένα ζεύγος από το καθένα από τα νεύρα αυτά (δεξιά και αριστερά).
Τα λαρυγγικά νεύρα βρίσκονται σε στενή ανατομική σχέση με τον θυρεοειδή αδένα και τους παραθυρεοειδείς. Το γεγονός αυτό εκθέτει τα νεύρα αυτά σε κίνδυνο βλάβης όσο εξελίσσεται η θυρεοειδεκτομή – παραθυρεοειδεκτομή.
- Με ποιο τρόπο μπορεί να διασφαλιστεί η φωνητική λειτουργία (φωνή) στις επεμβάσεις θυρεοειδούς και παραθυρεοειδούς;
Η μέθοδος που προτείνεται σαν ‘χρυσός κανόνας’ από την ΑΤΑ (American Thyroid Association) είναι η λεγόμενη οπτική αναγνώριση του νεύρου. Τα λαρυγγικά νεύρα έχουν χαρακτηριστική εικόνα στο χειρουργείο και μοιάζουν σαν δύο λεπτές ‘κλωστές’ που πάνω τους διατρέχει συχνά ένα πολύ μικρό αιμοφόρο αγγείο. Έχουν συγκεκριμένη πορεία (στις περισσότερες περιπτώσεις). Ο έμπειρος χειρουργός είναι σε θέση να αναγνωρίσει να λαρυγγικά νεύρα, στις περισσότερες περιπτώσεις. Αυτή η οπτική αναγνώριση των νεύρων διασφαλίζει και την προστασία τους όσο διαρκεί η θυρεοειδεκτομή – παραθυρεοειδεκτομή.
Μία άλλη μέθοδος που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια είναι η διεγχειρητική νευροπαρακολούθηση. Στην μέθοδο αυτή χρησιμοποιείται ένα ειδικό εργαλείο (νευροδιεγέρτης) που μπορεί να διευκολύνει τον χειρουργό στην αναγνώριση των λαρυγγικών νεύρων. Υπάρχουν δύο παραλλαγές της μεθόδου, η διαλείπουσα νευροπαρακολούθηση και η συνεχής νευροπαρακολούθηση.
Η χρήση νευροδιεγέρτου προωθείται από την ιατρική βιομηχανία (και κάποιους γιατρούς που συνεργάζονται με αυτή), χωρίς εντούτοις να έχει αποδειχθεί σε μελέτες από ανεξάρτητους φορείς (π.χ. Πανεπιστήμια) ότι μειώνει σε μεγαλύτερο βαθμό τον κίνδυνο βλάβης του νεύρου σε σχέση με την οπτική αναγνώριση του νεύρου. Η χρήση του νευροδιεγέρτου μπορεί εντούτοις να είναι χρήσιμη σε δύσκολες περιπτώσεις, όπως είναι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε νέα χειρουργική επέμβαση στον τράχηλο (επανεπέμβαση) ή οι ασθενείς που υποβάλλονται σε θυρεοειδεκτομή / παραθυρεοειδεκτομή με ιστορικό ακτινοβολίας τραχήλου. Σε αυτές τις περιπτώσεις η παρουσία ουλώδους ιστού καθιστά περισσότερο δυσχερή την οπτική αναγνώριση των λαρυγγικών νεύρων.
Η αναγνώριση των λαρυγγικών νεύρων (οπτική, με ή χωρίς νευροδιεγέρτη) μπορεί να τα προστατεύσει από την πιθανότητα διατομής τους. Ακόμη όμως και όταν αναγνωριστούν, τα λαρυγγικά νεύρα μπορεί να υποστούν σε κάποιο βαθμό προσωρινή διαταραχή της λειτουργίας τους. Στις περιπτώσεις αυτές, η διαταραχή της λειτουργίας τους οφείλεται συνηθέστατα στην ήπια έλξη που ασκείται στους ιστούς στη διάρκεια των χειρουργικών χειρισμών, στη χρήση διαθερμίας (θερμική προσωρινή βλάβη) κλπ. Η βλάβη στις περιπτώσεις αυτές είναι παροδική (πάρεση) και η διαταραχή της φωνητικής λειτουργίας είναι προσωρινή.
Θα πρέπει τέλος να τονιστεί ότι όσο μεγαλύτερη είναι η εμπειρία του χειρουργού στις επεμβάσεις θυρεοειδούς & παραθυρεοειδών τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα πρόκλησης βλάβης στα λαρυγγικά νεύρα.
Γεώργιος Σακοράφας, MD, PhD
Χειρουργός Θυρεοειδούς & Παραθυρεοειδών
email: [email protected]
Tel 6977068223
