Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 10 Μαρτίου 2023 η ομιλία του Αρεοπαγίτη ε.τ. και Πρόεδρου της Εταιρίας Δικαστικών Μελετών, Ιωάννη Χαμηλοθώρη με θέμα «Ζητήματα Αστικής Ιατρικής Ευθύνης» στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του ΙΑΣΩ.
Καθηγητές Πανεπιστημίου, Ιατροί Συνεργάτες, Νομικοί Σύμβουλοι, η Διοίκηση, το προσωπικό του Ομίλου ΙΑΣΩ, καθώς και πλήθος κόσμου, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ομιλία του κ. Χαμηλοθώρη και να ενημερωθούν γύρω από το πολύ ενδιαφέρον και σημαντικό ζήτημα της Ιατρικής Ευθύνης στo πλαίσιo του Αστικού δικαίου.
Αρχικά, ο κύριος Χαμηλοθώρης διαχώρισε την αστική ιατρική ευθύνη από την αντίστοιχη ποινική, σημειώνοντας συνοπτικά τις διαφορές τους. Στη συνέχεια, αναλύοντας την αστική ευθύνη του ιατρού διέκρινε ανάμεσα στη συμβατική ευθύνη και στην ευθύνη από αδικοπραξία. Στην ομιλία του επικεντρώθηκε στην ανάλυση της ευθύνης από αδικοπραξία, η οποία στηρίζεται στο κοινό αδικοπρακτικό δίκαιο (914 ΑΚ) και παράλληλα στις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 2251/1994, που προβλέπει κατά τρόπο ανεξάρτητο αποζημιωτική ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες, όπως είναι και ο ιατρός.
Ο ομιλητής έκανε ιδιαίτερη μνεία στην έννοια του ιατρικού σφάλματος και στη σημασία του για τη θεμελίωση αδικοπρακτικής ευθύνης. Αναφέρθηκε ακόμη, σε σχέση με το ιατρικό σφάλμα, στο λεπτό ζήτημα της αξιολόγησης εκ μέρους του δικαστή του αποδεικτικού υλικού, το οποίο απαιτεί σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα επιστημονικής γνώσης, δεν παύει όμως να αποτελεί νομικό θέμα.
Ακολούθως ο κύριος Χαμηλοθώρης αναφέρθηκε στις μορφές ιατρικής αμέλειας, η οποία μπορεί να εμφανίζεται κατά βάση υπό τη μορφή της εσφαλμένης διάγνωσης ή μη διάγνωσης της νόσου ή της πλημμελούς θεραπευτικής αγωγής, αλλά και στη διαμόρφωση προτύπου επιμέλειας ενός ιατρού. Τόνισε δε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι αντικειμενικές συνθήκες, η παροχή της υπηρεσίας, το είδος της ιατρικής πράξης (επικινδυνότητα της πράξης, ευπάθεια του ασθενούς), οι αυξημένες δυνατότητες του ιατρού μέσα στον κύκλο ειδικότητας που ανήκει. Τέλος, δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο ζήτημα της συναίνεσης του ασθενούς και στο ρόλο που αυτή διαδραματίζει στη θεμελίωση της αστικής ευθύνης. Σε κάθε περίπτωση, όπως επεσήμανε, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες κάθε επέμβασης ή της ειδικότητας του ιατρού, η ιατρική ευθύνη πρέπει να εντάσσεται πάντοτε στο γενικότερο πλαίσιο που θέτει το άρθρο 914 του Αστικού Κώδικα και όχι να δημιουργηθεί ένα ιδιαίτερο νομικό πλαίσιο που θα αφορά αποκλειστικά τις ιατρικές πράξεις.
Στη συνέχεια, έκανε αναφορά στην υπό ευρεία έννοια ζημία, που αποκαθίσταται, εφόσον συντρέξουν οι όροι της αδικοπρακτικής ευθύνης του ιατρού, η οποία περιλαμβάνει; α) τη θετική και αποθετική ζημία του ασθενούς (929 ΑΚ), β) την εύλογη χρηματική ικανοποίηση, λόγω ηθικής βλάβης (932 ΑΚ) και γ) μία χρηματική παροχή, ως τρίτη αυτοτελή αξίωση, σε περίπτωση δημιουργίας αναπηρίας ή παραμόρφωσης στον ασθενή (931 ΑΚ).
Ωστόσο, ο κύριος Χαμηλοθώρης εξέφρασε τη διαφωνία του ως προς τη λογική ύπαρξης αυτής της χρηματικής παροχής του 931ΑΚ, αφού, όπως επιχειρηματολόγησε, η αναπηρία ή η παραμόρφωση μπορούν να ληφθούν υπόψη αρκούντως ικανοποιητικά στα είδη αποζημιώσεων των άρθρων 929ΑΚ και 932ΑΚ, γεγονός που δεν δικαιολογεί την ύπαρξη μίας τρίτης αυτοτελούς αξίωσης χρηματικής παροχής.
Τέλος, αναφέρθηκε στην ευθύνη του ιατρού με βάση το άρθρο 8 του ν. 2251/1994 και στη διαφορά που αυτή εμφανίζει σε σύγκριση με την αδικοπρακτική ευθύνη από το άρθρο 914 ΑΚ. Αυτή εντοπίζεται κυρίως στο βάρος απόδειξης της έλλειψης παρανομίας και υπαιτιότητας, το οποίο στην περίπτωση αυτή φέρει ο ιατρός και όχι ο ασθενής. Δηλαδή στην περίπτωση αυτή επέρχεται αντιστροφή του βάρους απόδειξης, αφού ο παρέχων τις υπηρεσίες ιατρός, για να απαλλαγεί από την ευθύνη του, θα πρέπει ο ίδιος να αποδείξει ότι η ζημία που προκλήθηκε από την παροχή της ιατρικής υπηρεσίας δεν οφείλεται σε δική του παράνομη και υπαίτια συμπεριφορά κατά την παροχή των υπηρεσιών του.
*Στη φωτογραφία εξωφύλλου από αριστερά: οι κ.κ. Χριστίνα Χαμηλοθώρη, Δικηγόρος, Αριστείδης Αντσακλής, MD, PhD, FRCOG, (Hon.), Καθηγητής Μ/Γ Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος Επιστημονικού Συμβουλίου ΙΑΣΩ, Ιωάννης Χαμηλοθώρης, Αρεοπαγίτης ε.τ., Πρόεδρος της Εταιρίας Δικαστικών Μελετών, Ελπίδα Στρατικοπούλου, Νοµικός Σύµβουλος Ομίλου ΙΑΣΩ, Δρ Γεώργιος Σταματίου, Μ/Γ, Πρόεδρος Δ.Σ. Ομίλου ΙΑΣΩ
