Εδώ και αρκετά χρόνια, τα ηλεκτρονικά μέσα όπως οι υπολογιστές, τα έξυπνα κινητά και τα tablets έχουν γίνει αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων. O κατ’ οίκον περιορισμός στο πλαίσιο του απαγορευτικού λόγω της πανδημίας COVID-19, αλλά και η διαδικτυακή εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες αύξησαν ακόμα περισσότερο τον αριθμό των ατόμων που ασχολούνται με αυτά και μάλιστα επί πολλές ώρες την ημέρα.
Τα παραπάνω επισημαίνει ο χειρουργός οφθαλμίατρος Παντελής Α. Παπαδόπουλος MD, PHD, FEBO, FEBOS-CR, διευθυντής Οφθαλμολογικής Κλινικής και Μονάδας Προηγμένης Οφθαλμολογικής Μικροχειρουργικής του Metropolitan Hospital. Παράλληλα εξηγεί ποιες είναι οι επιπτώσεις της αυξημένης χρήσης ηλεκτρονικών μέσων στα μάτια και αναφέρει πως μπορούμε να προστατευτούμε από αυτές.
Αύξηση της μυωπίας
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιούλιο του 2020 στο έγκυρο περιοδικό American Journal of Ophthalmology, παρατηρήθηκε ότι ο αυξημένος χρόνος μπροστά σε οθόνη, η πολύωρη εργασία με αντικείμενο σε κοντινή απόσταση (π.χ. συναρμολογήσεις, επιλογή υλικού κ.ά.) και ο περιορισμός των δραστηριοτήτων σε υπαίθριους χώρους σχετίζονται με την εμφάνιση και την αύξησή της μυωπίας.
Η αύξηση αυτή αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο την περίοδο της πανδημίας. Το 2050 εκτιμάται ότι 5 δισεκατομμύρια άτομα θα έχουν μυωπία.
Για να μετριάσουν αυτές τις προβλέψεις, τα υπουργεία υγείας αρκετών χωρών και άλλοι φορείς σχετιζόμενοι με την υγεία συστήνουν τον κανόνα των 20-20-20. Για κάθε 20 λεπτά δηλαδή μπροστά σε οθόνη, 20 δευτερόλεπτα διάλειμμα κοιτώντας σε απόσταση 20 ποδιών (6 μέτρων). Επίσης συστήνεται σε άτομα παιδικής και προεφηβικής ηλικίας, να έχουν τουλάχιστον 2ωρη καθημερινή υπαίθρια δραστηριότητα.
Κοπιωπία (κούραση των ματιών – computer vision syndrome)
Η πολύωρη εργασία μπροστά σε οθόνη και ειδικότερα σε άτομα που έχουν υπερμετρωπία, αστιγματισμό και πρεσβυωπία και δεν χρησιμοποιούν γυαλιά οράσεως ή άλλα βοηθήματα, μπορεί να γίνει πολύ κουραστική και να συνοδεύεται ακόμα και από πονοκεφάλους. Αυτό συμβαίνει επειδή τα μάτια τους προσπαθούν να εστιάσουν σε οθόνη που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση για να δουν όσο γίνεται πιο ευδιάκριτα. Τα μάτια με τις διαθλαστικές ανωμαλίες που αναφέρθηκαν παραπάνω, πρέπει να καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια από τα φυσιολογικά. Αυτό έχει ως συνέπεια να θολώνει η όρασή τους μετά από λίγο, να αισθάνονται βαρύτερα τα βλέφαρα τους και να έχουν πονοκέφαλο μετά από το διάβασμα.
Όλα τα ανωτέρω μαζί με ξηροφθαλμία και αδυναμία εστίασης αποτελούν οφθαλμικά συμπτώματα του “computer vision syndrome” όπως ονομάζεται στα αγγλικά. Άλλα συμπτώματα του CVS είναι πόνος στον αυχένα και στην πλάτη και οίδημα στα πόδια μετά από καθιστική εργασία. Η κοπιωπία (κόπωση των οφθαλμών) μπορεί να παρουσιαστεί νωρίτερα και σε άτομα που δεν έχουν κάποια διαθλαστική ανωμαλία, αλλά πάσχουν από ανεπάρκεια σύγκλισης. Στην περίπτωση αυτή τα μάτια δυσκολεύονται να συγκλίνουν για να δουν ένα κοντινό αντικείμενο με αποτέλεσμα να καταβάλλουν υπερπροσπάθεια και να κουράζονται πιο εύκολα.
Η χρήση των σωστών γυαλιών οράσεως ή φακών επαφής θα ανακουφίσει από τα συμπτώματα του CVS στα μάτια. Στις δε περιπτώσεις ανεπάρκειας σύγκλισης οι ορθοπτικές ασκήσεις θα βοηθήσουν να δει κανείς πιο ξεκούραστα και θα αυξήσουν τα χρονικά διαστήματα μέχρι την έναρξη των συμπτωμάτων. Το 50% των ατόμων άνω των 18 ετών που αφιερώνει τουλάχιστον 3 ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη υπολογιστή έχει ή θα παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα με τα μάτια του. Γι’ αυτό τον λόγο όλοι οι χρήστες υπολογιστή, ακόμα και αν θεωρούν την όραση τους καλή, σωστό είναι να εξετάζονται από οφθαλμίατρο ανά τακτά διαστήματα.
Ξηροφθαλμία
Η ανεπαρκής ποσότητα δακρύων της δακρυϊκής στιβάδας και η γρήγορη εξάτμισή τους, οδηγούν σε ξηροφθαλμία, η οποία συνοδεύεται από αίσθηση ξένου σώματος, κάψιμο, θολή όραση, ερεθισμό και ερυθρότητα στα μάτια. Η ξηροφθαλμία είναι πολύ συχνή στις γυναίκες με εμμηνόπαυση και αυξάνεται με την ηλικία και στα δύο φύλα. Επιπρόσθετα, ξηροφθαλμία παρατηρείται και στα περισσότερα άτομα που κάνουν πολύωρη χρήση υπολογιστή, smartphone ή tablet.
Ειδικότερα, οι χρήστες φακών επαφής μπορεί να νιώσουν την ξηροφθαλμία πιο έντονα. Οι χρήστες υπολογιστή ανοιγοκλείνουν τα βλέφαρά τους λιγότερες φορές από το φυσιολογικό, με αποτέλεσμα να μην ενυδατώνεται επαρκώς η επιφάνεια των ματιών. Αυτό σε συνδυασμό με τον γρήγορο ρυθμό εξάτμισης των δακρύων θα δημιουργήσει αίσθημα καψίματος και ξένου σώματος στην επιφάνεια του κερατοειδούς.
Η αντιμετώπιση της ξηροφθαλμίας γίνεται κυρίως με την ενστάλαξη τεχνητών δακρύων, καθώς επίσης και με την αποφυγή της απευθείας έκθεσης σε πηγές που εκπέμπουν ζεστό ή κρύο αέρα, όπως π.χ. σχάρες κλιματισμού και ανεμιστήρες.
Χρήσιμες συμβουλές για την προστασία των ματιών και τη μείωση των συμπτωμάτων
- Αν έχετε συμπτώματα επισκεφθείτε έναν οφθαλμίατρο.
- Φοράτε τα γυαλιά σας εφόσον αυτό σας το έχει συστήσει ο οφθαλμίατρος.
- Όταν είστε μπροστά σε οθόνη προσαρμόστε την απόσταση και τη θέση της: να μη βρίσκεται μπροστά από παράθυρο και το άνω τριτημόριό της να βρίσκεται στο ύψος των ματιών σας. Επίσης, φροντίστε να μην υπάρχουν αντανακλάσεις από φωτεινές πηγές στην οθόνη.
- Προσαρμόστε τη φωτεινότητα του χώρου έτσι, ώστε αυτός να μην είναι ούτε πολύ φωτεινός, αλλά ούτε και πολύ σκοτεινός. Οι λάμπες φθορισμού πλήρους φάσματος είναι λιγότερο ενοχλητικές από αυτές του φθορίου και δεν κουράζουν τόσο τα μάτια σας.
- Χρησιμοποιήστε την καταλληλότερη ανάλυση για την οθόνη σας. Οι οθόνες υψηλής ανάλυσης προσφέρουν πιο ξεκούραστη εικόνα.
- Ανοιγοκλείνετε συχνά τα μάτια σας.
- Κάντε συχνά διαλείμματα, κοιτώντας έξω από το παράθυρο, στο άπειρο… (κανόνας 20-20-20)
- Χρησιμοποιήστε τεχνητά δάκρυα, πολλές φορές την ημέρα, χωρίς περιορισμούς.
- Αποφύγετε μια κακή στάση σώματος όταν εργάζεστε.
- Καταναλώστε τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Α, C και E και τροφές πλούσιες σε ω-λιπαρά.
Ωστόσο, καθώς το 70% των συστηματικών χρηστών υπολογιστών αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα με τα μάτια τους, είναι απαραίτητη κάθε χρόνο η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο για μια προληπτική εξέταση των οφθαλμών.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο καθ. Παντελής Παπαδόπουλος είναι ο Διευθυντής της Οφθαλμολογικής Κλινικής του Metropolitan Hospital και της Μονάδας Προηγμένης Οφθαλμολογικής Μικροχειρουργικής.
Επί σειρά ετών διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής.
Από το 2012 είναι Επισκέπτης Καθηγητής Οφθαλμολογίας στο SMU (Slovak Medical University).
NEWSLETTER
Λάβετε τα καλύτερα του Nextdeal στα εισερχόμενά σας, κάθε μέρα.
Είναι επίσης ο Πρόεδρος της Συντακτικής Επιτροπής του Περιοδικού “Οφθαλμοχειρουργική”.
ΠΡΟΗΓΕΝΗ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ
Ο καθ. Παντελής Α. Παπαδόπουλος εξειδικεύεται στη μικροχειρουργική του καταρράκτη, του γλαυκώματος, στις διαθλαστικές επεμβάσεις με ή χωρίς Laser, στη διόρθωση της πρεσβυωπίας, στις μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς και στη χειρουργική αποκατάσταση του προσθίου ημιμορίου με τεχνητή ίριδα.
Είναι ο πρώτος Ελληνας οφθαλμίατρος και ένας από τους πρώτους 15 στην Ευρώπη, που απέκτησε τον τίτλο FEBOS-CR από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής (ESCRS) και τo Eυρωπαϊκό Συμβούλιο Οφθαλμολογίας (ΕΒΟ).
Ο τίτλος αυτός δίνεται σε εξειδικευμένους χειρουργούς οφθαλμιάτρους μετά από εξετάσεις, ως πιστοποίηση της υψηλής εξειδίκευσης και των άριστων γνώσεων στη Χειρουργική του Καταρράκτη και στη Διαθλαστική Χειρουργική.
Του απονεμήθηκε ο τίτλος του Διδάκτορα από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Leipzig στη Γερμανία. Παρακολούθησε πολλαπλά μετεκπαιδευτικά σεμινάρια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Το 1992 ίδρυσε το Πρότυπο Οφθαλμολογικό Διαγνωστικό και Θεραπευτικό Κέντρο Ophthalmo-Check στο Παλαιό Φάληρο. Συνεργάστηκε με το Ινστιτούτο “Οφθαλμός” και το Θεραπευτήριο Υγεία, όπου και το 1993 ξεκίνησε από τους πρώτους στην Ελλάδα τις διαθλαστικές επεμβάσεις για τη διόρθωση μυωπίας.
Το 1997 εφάρμοσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μια νέα αντιγλαυκωματική επέμβαση, την βαθειά σκληρεκτομή. Την ίδια χρονιά εμφύτευσε τους πρώτους αναδιπλούμενους προσαρμοστικούς ενδοφακούς στη χώρα μας.
Από το Φεβρουάριο του 2002 μέχρι σήμερα έχει αναλάβει τη διεύθυνση της Οφθαλμολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Metropοlitan. Το ίδιο έτος απέκτησε το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Οφθαλμολογίας (FEBOpht).
Από τον Οκτώβριο του 2012, είναι επισκέπτης καθηγητής Οφθαλμολογίας στο SMU (Slovak Medical University). Τον Δεκέμβριο του 2012 πραγματοποίησε με την χειρουργική ομάδα του την πρώτη τετραπλή επέμβαση αποκατάστασης προσθίου ημιμορίου στον κόσμο.
Τον Ιούνιο του 2006 ανακηρύχτηκε επίτιμο μέλος του Διεθνούς φήμης Οφθαλμολογικού Ινστιτούτου Barraquer, ως αναγνώριση της συμβολής του στην Οφθαλμολογία.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΡΓΟ
Ο καθ. Παντελής Α. Παπαδόπουλος καθ όλη τη διάρκεια της καριέρας του έχει παρουσιάσει και συνεχίζει να προσφέρει πλούσιο εκπαιδευτικό έργο προς τους ειδικευόμενους και ειδικευμένους συναδέλφους του, καθώς και στους φοιτητές ιατρικής, διδάσκοντας προηγμένες τεχνικές της Οφθαλμολογικής Μικροχειρουργικής.
Το 2007 Εκλέχθηκε Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής. Υπηρέτησε ως πρόεδρος μέχρι το 2011 και στη συνέχεια ως αντπρόεδρος ως το 2019.
Από Το 2000 είναι πρόεδρος της Συντακτικής Επιτροπής του επιστημονικού περιοδικού «Οφθαλμοχειρουργική», το οποίο διανέμεται σε 2500 οφθαλμιάτρους της Ελλάδας και της Κύπρου.
Τα τελευταία 15 έτη είναι επίσης πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του Ετήσιου Διεθνούς Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής.
Ως πρόεδρος έχει διοργανώσει τρία Πανευρωπαϊκά Συνέδρια σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καταρράκτη και Διαθλαστικής Χειρουργικής.
Το 2013 διοργάνωσε το 1ο Eastern European Ophthalmic Summer Academy με High Communication Wet Labs στην Αθήνα.
Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την σύγχρονη διαθλαστική χειρουργική του καταρράκτη, εμφυτεύοντας πρωτοποριακούς ενδοφακούς για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Ασχολήθηκε ειδικά με τους ενδοφακούς για τη διόρθωση της πρεσβυωπίας και του αστιγματισμού. Τα αποτελέσματα από τις μελέτες του έχουν ανακοινωθεί σε πολλά συνέδρια της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Έχει προσκληθεί σε πολλά Ελληνικά και ξένα συνέδρια για να δώσει περισσότερες από 250 διαλέξεις και να πάρει μέρος σε στρογγυλές τράπεζες γύρω από το αντικείμενο του. Είναι συγγραφέας πολλών άρθρων σε ξενόγλωσσα οφθαλμολογικά συγγράμματα.
Ο καθ. Παντελής Παπαδόπουλος ανακηρύχτηκε τον Ιούνιο του 2006 επίτιμο μέλος του Διεθνούς φήμης Οφθαλμολογικού Ινστιτούτου Barraquer, ως αναγνώριση της συμβολής του στην Οφθαλμολογία. Μιλά 5 ξένες γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά, Τουρκικά, Ιταλικά, Γαλλικά).
Στον ελεύθερο χρόνο του ασχολείται με την μουσική.
