Πώς να προφυλαχθείτε από τον ιό του Δυτικού Νείλου

Τα έξι τελευταία χρόνια έχει εμφανιστεί στη χώρα μας ένας καινούργιος ιός, ο επονομαζόμενος «ιός του Δυτικού Νείλου».

Μέχρι τώρα κρούσματα και θάνατοι κυρίως ηλικιωμένων ατόμων έχουν παρουσιασθεί σε επαρχιακά κέντρα, τα οποία ήταν κοντά σε λίμνες ή ελώδεις περιοχές. Το 2015 ο ιός «χτύπησε» μέσα στο λεκανοπέδιο της Αθήνας, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι εξαπλώνεται και σε περιοχές στις οποίες δεν υπάρχουν παρεπιδημούντα πουλιά. Φέτος, όπως ανακοίνωσε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), δύο ηλικιωμένες γυναίκες (90 και 84 ετών) από το Νομό Αργολίδας κατέληξαν από εγκεφαλίτιδα λόγω λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ενώ νοσηλεύονται δύο ακόμη άτομα από την ίδια περιοχή, εκ των οποίων ο ένας σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ δεν αποκλείεται να εμφανιστούν κρούσματα και σε άλλες περιοχές.

Το σημαντικότερο μέτρο πρόληψης από τη λοίμωξη με τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι τα μέτρα ατομικής προστασίας από τα κουνούπια. Αναλυτικότερα οι ειδικές συμβουλές του ΚΕΕΛΠΝΟ προκειμένου να γνωρίζουμε τα συμπτώματα που έχει ο ιός αυτός, καθώς επίσης και τα μέτρα που πρέπει να πάρουμε για να προστατευθούμε και να μη θρηνήσουμε και άλλα θύματα έχουν ως εξής:

Τι είναι η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου

Η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου είναι ένα νόσημα που μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού (συνήθως αφορά το κοινό κουνούπι). Τα κουνούπια
μολύνονται από άρρωστα πτηνά. Σε πολύ μικρό αριθμό περιπτώσεων έχει αναφερθεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση οργάνου, μετάγγιση αίματος και σπανιότατα από τη μητέρα στο έμβρυο (κάθετη μετάδοση). Ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής. Επίσης δεν μεταδίδεται από νοσηλευόμενους ασθενείς στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Όλοι οι κάτοικοι περιοχών, όπου βρίσκεται ο ιός, κινδυνεύουν. Ωστόσο, οι άνθρωποι ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή νόσο, όταν μολυνθούν με τον ιό του Δυτικού Νείλου.

Πώς εκδηλώνεται η λοίμωξη

• Στα περισσότερα άτομα, χωρίς συμπτώματα: Το 80% των ατόμων που μολύνονται, δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα.
• Σε λίγα άτομα, με ήπια συμπτώματα: Το 20% αυτών που μολύνονται, μπορεί να εμφανίσουν πυρετό, κόπωση, πονοκέφαλο, μυαλγίες, αρθραλγίες, εμετούς, εξάνθημα και σπανιότερα διόγκωση των λεμφαδένων. Η νόσος περνάει από μόνη της, συνήθως σε 3-10 ημέρες.
• Σε πολύ λίγα άτομα, με σοβαρά συμπτώματα: Λιγότερο από το 1%, μπορεί να εμφανίσει τη σοβαρή μορφή της νόσου (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα ή χαλαρή παράλυση), με υψηλό πυρετό, πονοκέφαλο, δυσκαμψία αυχένα, αποπροσανατολισμό, τρόμο, κώμα, μυϊκή παράλυση.

Μετά από το τσίμπημα του κουνουπιού μεσολαβούν συνήθως 2-14 ημέρες (χρόνος επώασης) μέχρι την εμφάνιση των συμπτωμάτων.

Τι θα πρέπει να κάνετε αν νομίζετε ότι έχετε τη λοίμωξη

Η ήπια μορφή της νόσου περνάει από μόνη της και πολλές φορές δε γίνεται αντιληπτή. Αν όμως αναπτύξετε σοβαρά συμπτώματα (όπως έντονους πονοκεφάλους, σύγχυση ή παράλυση), αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα. Πιθανόν να κριθεί αναγκαία η νοσηλεία.

Υπάρχει θεραπεία;

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία. Ήπιες περιπτώσεις υποχωρούν, έστω και μετά από αρκετές ημέρες. Πιο σοβαρές περιπτώσεις θα χρειαστούν εισαγωγή σε νοσοκομείο (για χορήγηση υγρών, υποβοήθηση της αναπνοής και νοσηλευτική φροντίδα).

Ποια νοσήματα μπορούν να μεταδοθούν με τσιμπήματα

Αρκετά νοσήματα από ιούς και παράσιτα όπως είναι η ελονοσία, η λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου, ο δάγκειος πυρετός, ο πυρετός Chikungunya κ.λπ.

Προστασία από τα κουνούπια

Τι πρέπει να προσέχουμε κατά τη χρήση των εντομοαπωθητικών:

1. Απλώνουμε όσο εντομοαπωθητικό χρειάζεται για να επαλειφθεί το ακάλυπτο δέρμα (ή και τα ρούχα).
2. Να αποφεύγεται η υπερβολική ποσότητα.
3. Δεν τα χρησιμοποιούμε επάνω σε ερεθισμένο δέρμα, αμυχές (κοψίματα) και τραύματα. Δεν τα βάζουμε στα μάτια και το στόμα.
4. Δεν αφήνουμε τα παιδιά να χρησιμοποιούν μόνα τους εντομοαπωθητικά. Όταν πρέπει να γίνει χρήση σε παιδιά, το επαλείφουμε στα χέρια μας και μετά τους το απλώνουμε, όπου χρειάζεται. Επίσης δε βάζουμε εντομοαπωθητικά στα χέρια των παιδιών.
5. Δε χρειάζεται εντομοαπωθητικό κάτω από τα ρούχα.
6. Τα εντομοαπωθητικά χρησιμοποιούνται κυρίως έξω από το σπίτι. Όταν επιστρέψουμε συστήνεται το πλύσιμο του δέρματος με σαπούνι και νερό.
7. Τα εντομοαπωθητικά πρέπει να επαλείφονται μετά τα αντιηλιακά.
8. Οι έγκυες και οι θηλάζουσες μητέρες θα πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες χρήσης των σκευασμάτων και να συμβουλεύονται το γιατρό τους.
9. Εντομοαπωθητικά με DEET αντενδείκνυνται σε βρέφη μέχρι 2 μηνών, ενώ όσα περιέχουν αιθέρια έλαια ευκαλύπτου αντενδείκνυνται σε παιδιά μικρότερα των 3 ετών.
10. Αν μετά από την εφαρμογή του εντομοαπωθητικού παρατηρηθεί ερεθισμός, σταματάμε τη χρήση, ενημερώνουμε το γιατρό μας και του προσκομίζουμε το εντομοαπωθητικό που χρησιμοποιήσαμε.

Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος.

Πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα κουνούπια στο σπίτι:

1. Με αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες), σε παράθυρα, φεγγίτες, αεραγωγούς τζακιού. Απαιτείται περιοδικός έλεγχος και συντήρησή τους.
2. Με χρήση κουνουπιέρας σε περιοχές με μεγάλη πυκνότητα κουνουπιών ή σε περιπτώσεις που αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων (όπως σε βρέφη μικρότερα των 2 μηνών). Σιγουρευτείτε ότι δεν έχει εγκλοβιστεί κουνούπι στην κουνουπιέρα.
3. Με χρήση εντομοκτόνων στον αέρα. Περιέχουν πουρεθρινοειδή (π.χ. Περμεθρίνη). Κυκλοφορούν στο εμπόριο στις εξής μορφές: αερόλυμα (αεροζόλ), ταμπλέτες, εξατμιζόμενο διάλυμα, σπιράλ («φιδάκια») κ.λπ. Τα εντομοκτόνα δεν πρέπει να εφαρμόζονται στο δέρμα. Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να ακολουθούνται οι οδηγίες χρήσης του σκευάσματος ή της συσκευής.
4. Με χρήση ανεμιστήρων ή κλιματιστικών. Ο δροσερός αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών, αλλά δεν τα σκοτώνει. Η χρήση ανεμιστήρων (ιδίως οροφής) δυσχεραίνει την προσέγγιση των εντόμων.
5. Με χρήση λαμπτήρων κίτρινου χρώματος για το φωτισμό εξωτερικών χώρων (προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια).
6. Με κούρεμα γρασιδιού, θάμνων και φυλλωσιών (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια). Προτιμήστε το πότισμα να γίνεται κατά τις πρωινές ώρες.
7. Με απομάκρυνση του στάσιμου νερού από λεκάνες, βάζα, γλάστρες, παλιά λάστιχα, υδρορροές και άλλα μέρη του κήπου, ώστε να μην έχουν πρόσβαση τα κουνούπια σε λιμνάζοντα νερά, που αποτελούν σημεία εναπόθεσης των αυγών τους. Ακόμα και το έδαφος που παραμένει για μεγάλα διαστήματα υγρό μετά το πότισμα μπορεί να αποτελέσει σημείο εναπόθεσης αυγών.
8. Με κατάλληλα ενδύματα: μακριά μανίκια και παντελόνια. Πιο αποτελεσματικά είναι τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα.

Προσοχή: Τα περισσότερα είδη κουνουπιών τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.