Το καλοκαίρι και γενικά στην περίοδο των διακοπών οι περισσότεροι άνθρωποι βγαίνουν από την καθημερινή τους ρουτίνα. Ωστόσο, για τον ασθενή με άσθμα, το καλοκαίρι μπορεί να είναι μια δύσκολη εποχή. Η ζέστη και η υγρασία μπορεί να επηρεάσουν τους αεραγωγούς και να προκαλέσουν συριγμό, δύσπνοια, βήχα και άλλα συμπτώματα, αυξάνοντας την πιθανότητα κρίσεων άσθματος. Το ίδιο ισχύει για το άσθμα που προκαλείται ή επιδεινώνεται από την άσκηση, καθώς οι άνθρωποι τείνουν να είναι πιο δραστήριοι σε εξωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, όπου μπορεί να υπάρχουν εξωγενείς παράγοντες που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν το άσθμα τους, όπως η ζέστη, η υγρασία, τα υψηλά επίπεδα όζοντος και η ατμοσφαιρική ρύπανση. Ειδικά για τους ασθενείς με αλλεργικό άσθμα, η διαχείριση της νόσου τους κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς ο υγρός αέρας παγιδεύει ερεθιστικά των πνευμόνων, όπως η γύρη, η μούχλα και, σε εσωτερικούς χώρους, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης.
Παρ’ όλα αυτά, οι ασθενείς με άσθμα θα πρέπει να προσπαθήσουν να διατηρήσουν τον καλό έλεγχο της νόσου τους, ακόμα και όταν όλα τα άλλα είναι εκτός ρουτίνας. Θα πρέπει να έχουν πάντα σε εύκολη πρόσβαση την εισπνευστική τους συσκευή ανακούφισης από τα οξέα συμπτώματα και σε περίπτωση που πρό- κειται να ταξιδέψουν να έχουν μαζί τους τη ρυθμιστι- κή τους θεραπεία, την οποία θα πρέπει να λαμβάνουν συστηματικά, με βάση τις οδηγίες που έχουν λάβει από τον γιατρό τους.
Εάν υπάρχει ιστορικό επιδείνωσης του άσθματος το καλοκαίρι, θα πρέπει να σχεδιάσουν μαζί με τον γιατρό τους ένα εποχικό σχέδιο δράσης, το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει την ενσωμάτωση πρόσθετων θεραπειών όπως αντιισταμινικά, ρινικά στεροειδή ή από του στόματος κορτικοστεροειδή για χρήση σε περίπτωση οξείας επιδείνωσης του άσθματος. Επίσης, το πλάνο δράσης μπορεί να περιλαμβάνει συστάσεις για αλλαγή τρόπου ζωής στο πλαίσιο των συνολικών μέτρων διαχείρισης της νόσου και ειδικές οδηγίες σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λάβουν, εάν επιδεινωθούν τα συμπτώματά τους.
Σε αρκετές περιπτώσεις είναι απαραίτητη η λήψη ορισμένων ειδικών προφυλάξεων τους καλοκαιρινούς μήνες και ιδιαίτερα κατά την περίοδο των διακοπών. Εάν υπάρχει αλλεργικό άσθμα που προκαλείται από ένα γνωστό αλλεργιογόνο, το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούν να κάνουν οι ασθενείς είναι να προσπαθήσουν να το αποφύγουν όσο καλύτερα μπορούν. Ωστόσο, η απομάκρυνση από τα αλλεργιογόνα συνο- λικά μπορεί να είναι δύσκολη, ιδιαίτερα εάν ο ασθενής περνάει αρκετό χρόνο σε εξωτερικούς χώρους όταν ο καιρός είναι ζεστός. Σε περίπτωση επικείμενου ταξιδιού, οι ασθενείς μπορούν να ενημερωθούν για τα επίπεδα γύρης στην περιοχή που θα επισκεφθούν. Αυτές οι πληροφορίες είναι συχνά διαθέσιμες από τις τοπικές μετεωρολογικές προβλέψεις, την τηλεόραση ή το Διαδίκτυο και από εφαρμογές για τον καιρό ή τη μέτρηση γύρης στο κινητό τηλέφωνο. Μπορούν επομένως να προτιμήσουν να μείνουν στο σπίτι τις ημέρες που τα επίπεδα της γύρης είναι αυξημένα.
Επίσης τις ημέρες με υπερβολική ζέστη και υγρασία, με υψηλά επίπεδα όζοντος, καθώς και αν βρίσκονται κοντά σε περιοχή με δασική πυρκαγιά, ας περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τις υπαίθριες δραστηριότητες. Μετά από παρατεταμένη παραμονή σε εξωτερικούς χώρους συνιστάται το ντους, προκειμένου να απομακρυνθεί η γύρη ή άλλοι ερεθιστικοί παράγοντες από το σώμα και τα μαλλιά. Η σκόνη δεν θα πρέπει να αφήνεται να συσσωρεύεται στο σπίτι, καθώς η γύρη μπορεί να αναμιχθεί με τη σκόνη και να μείνει στους εσωτερικούς χώρους για μεγάλες περιόδους. Συνιστάται το συχνό σκούπισμα με την ηλεκτρική σκούπα (ίσως φορώντας μάσκα) και τα παράθυρα να παραμένουν κλειστά και για να αποφευχθεί η εισπνοή αυτών των αλλεργιογόνων/ερεθιστικών παραγόντων. Τις πολύ ζεστές και υγρές ημέρες, η χρήση αφυγραντήρα ή και κλιματιστικού συμβάλλει στη μείωση της υγρα- σίας στον αέρα και στη διατήρηση της ατμόσφαιρας των εσωτερικών χώρων δροσερής (ωστόσο όχι πολύ κρύας), αποτρέποντας την ανάπτυξη μούχλας και διευ- κολύνοντας την αναπνοή γενικά. Οι ασθενείς μπορούν να προστατέψουν τον εαυτό τους σε ζεστό καιρό, πίνοντας άφθονο νερό για να παραμείνουν ενυδατωμένοι, φορώντας φαρδιά ρούχα για να παραμείνουν δροσεροί και προσπαθώντας να αποφύγουν την παραμονή στον ήλιο για μεγάλες χρονικές περιόδους, ιδιαίτερα σε περιόδους καύσωνα.
Τα αεροπορικά ταξίδια είναι γενικά ασφαλή, ακόμη και για άτομα με ιατρικές παθήσεις, επομένως εάν το άσθμα αντιμετωπίζεται σωστά, οι ασθενείς δεν ανα- μένεται να έχουν προβλήματα όταν ταξιδεύουν.
Και φυσικά δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην πανδημία COVID-19, καθώς η αύξηση των κρουσμάτων τις τελευταίες εβδομάδες έχει θορυβήσει ασθενείς και ειδικούς. Πληθώρα μελετών από όλο τον κόσμο έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με άσθμα δεν κινδυνεύουν ιδιαίτερα από τη νόσο COVID-19, εάν λαμβάνουν συστηματικά τη θεραπεία τους και διατηρούν καλό έλεγχο του άσθματος, με την εξαίρεση ίσως των ασθενών που λαμβάνουν συνεχώς ή συχνά κορτικοστεροειδή από το στόμα. Ωστόσο, προκειμένου να μη διαταραχθούν η ανεμελιά και οι ευχάριστες στιγ- μές των διακοπών, δεν θα πρέπει να παραλείπονται τα βασικά μέτρα πρόληψης, τα οποία παραμένουν η αποφυγή χώρων με συνωστισμό, η χρήση μάσκας σε κλειστούς χώρους και φυσικά ο εμβολιασμός, ιδιαίτε- ρα για τους μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς.
Εύα Φούκα
Η Εύα Φούκα αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ το 1996 και εν συνεχεία εκπαιδεύτηκε στην Πνευ- μονολογία-Φυματιολογία στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου», από όπου και έλαβε τίτλο ειδικότητας το 2004. Από το 2007 υπηρετεί ως ιατρός ΕΣΥ και από το 2019 εργάζεται ως διευθύντρια ΕΣΥ στην Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Παπανικολάου». Το 2004 μετεκπαιδεύτηκε στο Βρογχικό Άσθμα Ενηλίκων και Εφήβων στην Πνευμονολογική Κλινική του Royal Hallamshire Hospital, στο Sheffield της Μεγάλης Βρετανίας, και το 2020 στην Επεμβατική Πνευμονολογία στο Νοσοκομείο Morganii-Perantoni, στο Φορλί της Βόρειας Ιταλίας. Αναγορεύτηκε διδάκτωρ Ιατρικής ΔΠΘ (2014) με βαθμό «Άριστα». Για την εκπόνηση της ως άνω διδακτορικής διατριβής με θέμα «Οι Ανοσοτροποιητικές Επιδράσεις της Κλαριθρομυκίνης σε Ασθε- νείς με Βρογχεκτασίες» βραβεύτηκε με ερευνητική υποτροφία της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας.
Δείτε το όπως δημοσιεύτηκε στο Health by Nextdeal – Τεύχος 9
