Οι εργασίες του 2ου συνεδρίου ασθενών «O καρκίνος του μαστού στην Ελλάδα σήμερα», ολοκληρώθηκαν με μεγάλη επιτυχία.
Το συνέδριο διοργανώθηκε από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» στις 8 & 9 Μαρτίου 2024 με τη συμμετοχή διακεκριμένων ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια των 2 ημερών διεξαγωγής συζητήθηκαν σημαντικά θέματα που αφορούν τον γενικό πληθυσμό, τις/τους ασθενείς με καρκίνο μαστού καθώς και φορείς που εμπλέκονται στη διαχείριση της ασθένειας στη χώρα μας.
Την εναρκτήρια ομιλία του συνεδρίου πραγματοποίησε η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρία Στέλλα Κυριακίδου. Η κυρία Κυριακίδου αναφέρθηκε στις εμβληματικές πρωτοβουλίες του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου, όπως το Μητρώο Ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών, μέσα από το οποίο φαίνεται πως στην Ελλάδα οι γυναίκες με υψηλό μορφωτικό επίπεδο και εισόδημα προσέρχονται σε προγράμματα προσυπτωματικού ελέγχου 2 φορές περισσότερο από γυναίκες με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και εισόδημα. Μίλησε, επίσης, για την επικαιροποιημένη κατευθυντήρια σύσταση της ΕΕ, που έχει ως τελικό στόχο το 90% των δικαιούχων πολιτών στην ΕΕ να έχουν πρόσβαση σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο και καθορίζει τη μαστογραφία για γυναίκες 45-74 ετών, μέσα από προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου, με συγκεκριμένα κριτήρια. Τόνισε την αναγκαιότητα ύπαρξης εξειδικευμένων Διεπιστημονικών Κέντρων Μαστού που θα παρέχουν ολιστική φροντίδα, με απαραίτητη τη συμμετοχή εξειδικευμένων επιστημόνων για τη διασφάλιση της ψυχοκοινωνικής στήριξης των ασθενών, υπογραμμίζοντας πως η ολοκληρωμένη φροντίδα είναι το κλειδί στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της ομιλίας της, ανακοίνωσε πως 8 κράτη μέλη έχουν ήδη νομοθετήσει το «δικαίωμα στη λήθη», το οποίο επιτρέπει σε ασθενείς με καρκίνο να αφήσουν πίσω τους την ασθένεια μετά από κάποιο διάστημα, με στόχο να έχουν τα ίδια δικαιώματα με άτομα χωρίς εμπειρία καρκίνου, όπως π.χ. χρηματοπιστωτική ικανότητα.
Με αφορμή την Ημέρα της Γυναίκας, η κεντρική ομιλία του συνεδρίου, από την κυρία Μαριάννα Καραμάνου, Kαθηγήτρια Επιστημολογίας, Ιστορίας και Ηθικής της Ιατρικής, Ιατρική Σχολή του Ε.Κ.Π.Α., ήταν αφιερωμένη στη συμβολή της γυναίκας στην εξέλιξη της ιατρικής.
Το Συνέδριο χαιρέτισαν
- Η Πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», κυρία Παρασκευή Μιχαλοπούλου,
- Η Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» Ν. Αχαΐας, κυρία Αγγελική Στεφανάκη,
- Η Πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» Ν. Θεσσαλονίκης, κυρία Κούλα Δερεκενάρη,
- Η Πρόεδρος της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), κυρία Ζένια Ζώρα-Σαριδάκη,
- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού (ΕΧΕΜ), κύριος Βασίλης Βενιζέλος,
- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού (ΕΕΑΜ), κύριος Κωνσταντίνος Κουφόπουλος,
- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Γυναικολογικής Εταιρείας Παθήσεων Μαστού (ΕΓΕΠΑΜ), κύριος Κωνσταντίνος Δημητρακάκης,
- Ο Πρόεδρος της Ομάδας Ειδικού Ενδιαφέροντος για την Αποκατάσταση των Παθήσεων του Λεμφικού Συστήματος και των Οιδημάτων του Πανελληνίου Συλλόγου Φυσικοθεραπευτών (ΟΕΕ-ΑΠΛΕΣΟ), κύριος Ευριπίδης Τριανταφύλλου,
- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ), κύριος Γιώργος Καπετανάκης.
Σύνοψη Ενοτήτων
Η έγκαιρη διάγνωση στην Ελλάδα: Προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του μαστού
Συντονισμός: Σούλα Λίβα
Ομιλητές/ριες: Φωφώ Καλύβα, Αθανάσιος Χαλαζωνίτης, Μαρία Σκαμπαρδώνη
Σχολιασμός: Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Αγγελική Στεφανάκη
Η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας, κυρία Φωφώ Καλύβα, αναφέρθηκε στο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου «Φώφη Γεννηματά», για το οποίο αναμένεται να εφαρμοστεί η διεύρυνση των ηλικιακών ορίων συμμετοχής για γυναίκες ηλικίας 45-74 ετών. Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, στο πρόγραμμα συμμετείχαν σχεδόν 300.000 γυναίκες, με 20.000 θετικά ευρήματα και αυξημένο ποσοστό εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες 50-54 ετών. Επιπλέον, η κυρία Καλύβα μίλησε για την ανάγκη ενίσχυσης των δεξιοτήτων ψηφιακής εγγραμματοσύνης των γυναικών σε θέματα υγείας καθώς και για την ανάγκη βελτίωσης των χαμηλών ποσοστών συμμετοχής σε αποκεντρωμένες περιφέρειες, μέσω Κινητών Μονάδων Υγείας.
Ο κύριος Αθανάσιος Χαλαζωνίτης, Συντονιστής Διευθυντής Ακτινολογικού Εργαστηρίου και Διευθυντής Ιατρικής Υπηρεσίας Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα», στην ομιλία του υπογράμμισε το γεγονός πως, ενώ στην Ελλάδα παρατηρείται η μεγαλύτερη αναλογία συστημάτων μαστογραφίας/εκ. πληθυσμού, η γεωγραφική κατανομή τους είναι ακανόνιστη, με υψηλή συγκέντρωση στην Αττική, ενώ η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα εντοπίζεται στον ιδιωτικό τομέα.
Η κυρία Μαρία Σκαμπαρδώνη, Επιμελήτρια Ά Ακτινολόγος/Επιστημονικά υπεύθυνη ακτινολογικού εργαστηρίου ΓΝ-ΚΥ, ΚΘ Λέρου, μέσα από το παράδειγμα της Λέρου, σκιαγράφησε τις δυσκολίες, τα προβλήματα και τις προκλήσεις που εντοπίζονται στη διαχείριση της νόσου στην επαρχία.
Στο πλαίσιο του σχολιασμού, προτάθηκαν η επαναφορά της εμπλοκής των πρωτοβάθμιων δομών/Κέντρων Υγείας στο Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου «Φώφη Γεννηματά», η δημιουργία επιτροπής ελέγχου του προγράμματος, με στόχο την επίβλεψη, την επιμέλεια και την εκπαίδευση, η παράλληλη ύπαρξη εξειδικευμένου φορέα πιστοποίησης και ασφάλειας για την ποιότητα υπηρεσιών και μηχανημάτων, η έναρξη της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης, ιδιαίτερα για τη διπλή ανάγνωση των μαστογραφιών, καθώς και η διασύνδεση των νοσοκομείων της επαρχίας με κέντρα αναφοράς. Τέλος, τονίστηκε η αναγκαιότητα της αύξησης της συμμετοχής συνεργαζόμενων διαγνωστικών κέντρων διενέργειας εξετάσεων και ιατρών σε όλη τη χώρα για την κάλυψη των αναγκών και εύρεσης τρόπων συμμετοχής των γυναικών στο πρόγραμμα από περιοχές που δεν έχουν εύκολα πρόσβαση σε δομές υγείας.
Δικαιώματα και παροχές σε ασθενείς με καρκίνο μαστού: Το σημερινό τοπίο
Συντονισμός: Κορίνα Τσομπανισάκη
Ομιλητής: Νίκος Μηλαπίδης
Σχολιασμός: Ευαγγελία Βλάχου, Ελευθερία Ιγνατιάδου, Ευγενία Φωτοπούλου
O Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, κύριος Νίκος Μηλαπίδης, ανακοίνωσε πως, σύμφωνα με τον νόμο 5078/2023 που ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2023, οι συνταξιούχοι αναπηρίας θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να εργάζονται. Επιπλέον, αναφέρθηκε στις προσπάθειες που γίνονται για τη βελτίωση των δομών και του υλικοτεχνικού εξοπλισμού των ΚΕΠΑ, στην ψηφιοποίηση της διαδικασίας υποβολής αιτημάτων πιστοποίησης αναπηρίας, καθώς και στις προγραμματισμένες παρεμβάσεις του Υπουργείου για την επιμόρφωση του ιατρικού αλλά και του διοικητικού προσωπικού των ΚΕΠΑ στη διαχείριση και αντιμετώπιση ασθενών.
Στη συζήτηση/σχολιασμό της ενότητας, το κυρίαρχο θέμα που συζητήθηκε αφορά στην ανάγκη για άμεση παύση της φυσικής εξέτασης, κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των ασθενών από την επιτροπή των ΚΕΠΑ, καθώς αποτελεί προσβολή της αξιοπρέπειας των γυναικών ενώ ταυτόχρονα αμφισβητείται και η εγκυρότητα του ιατρικού εισηγητικού φακέλου. Σε αυτό συνηγορεί και η νομική ανάγνωση, όπου αναφέρεται πως, με βάση το άρθρο 20 του κανονισμού των ΚΕΠΑ, στην Επιτροπή δίνεται η δυνατότητα αξιολόγησης αιτημάτων αναπηρίας εξ αποστάσεως, όπως στην περίπτωση των κατοίκων εξωτερικού, γεγονός που ανοίγει και νομικά πλέον τον δρόμο για την αναγκαία νομοθετική αλλαγή.
Το ταξίδι των ασθενών με καρκίνο μαστού: 10 χρόνια μετά
Συντονισμός: Χριστιάνα Μήτση
Ομιλητής/ρια: Παρασκευή Μιχαλοπούλου, Κώστας Αθανασάκης
Σχολιασμός: Νικόλας Κούρκουλας, Ελένη Φαλιάκου, Χρήστος Χριστοδούλου
Στην ενότητα ανακοινώθηκε η έναρξη της ερευνητικής μελέτης που θα πραγματοποιήσει ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» και το Εργαστήριο Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής με τίτλο «Το ταξίδι της ασθενούς με καρκίνο μαστού: 10 χρόνια μετά».
Ο κύριος Κώστας Αθανασάκης, Επίκουρος Καθηγητής των Οικονομικών της Υγείας και Οικονομικής Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας στο τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, παρουσίασε το πλαίσιο της έρευνας, υπογράμμισε τις ανισότητες που προκύπτουν στη φροντίδα των ασθενών με καρκίνο, τα βασικά προβλήματα του συστήματος καθώς και την αναγκαιότητα της χαρτογράφησης μέσα από την έρευνα του ταξιδιού των ασθενών με καρκίνο μαστού από τη στιγμή της διάγνωσης, των εμποδίων και των αναγκών τους με στόχο τα αποτελέσματά της να αποτελέσουν οδηγό για λήψη εξειδικευμένων μέτρων βελτίωσης της ογκολογικής φροντίδας και χάραξης πολιτικών υγείας.
Η μελέτη είναι έτοιμη και μέσα στο επόμενο διάστημα θα προσκληθούν όλες οι γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με οποιαδήποτε μορφή καρκίνου του μαστού από 1/1/2019 έως 30/6/2023 και έχουν ακολουθήσει θεραπεία στην Ελλάδα, να συμμετάσχουν, συμπληρώνοντας τα σχετικά ερωτηματολόγια.
Γυναίκες Υψηλού Κινδύνου και Κληρονομικότητα
Συντονισμός: Μαργαρίτα Χρυσάνθου-Πιτερού
Ομιλήτριες: Φλωρεντία Φωστήρα, Μαντώ Νικολαΐδη
Σχολιασμός: Βάσω Γιοχάη, Θεόδωρος Παπαϊωάννου, Νίκη Πυρουνάκη
Η κυρία Φλωρεντία Φωστήρα, PhD, Κλινική Εργαστηριακή Γενετίστρια, ErCLG – Γενετική Σύμβουλος, MSc, Ερευνήτρια στο Εργαστήριο Γενετικής του Ανθρώπου στο ΕΚΕΦΕ ‘Δημόκριτος’, αναφέρθηκε στην πολυετή μελέτη της προδιάθεσης στον καρκίνο του μαστού σε Ελληνίδες ασθενείς, τα αποτελέσματα της οποίας δείχνουν το μοναδικό φάσμα μεταλλάξεων που χαρακτηρίζει τον ελληνικό πληθυσμό αλλά και τη γεωγραφική κατανομή των παθογόνων παραλλαγών της γονιδιακής προδιάθεσης καρκίνου μαστού/ωοθηκών στον ελληνικό πληθυσμό. Το 2014, μέσα από διεθνείς κοινοπραξίες και πολλά χρόνια έρευνας, είχαν βρεθεί ήδη περισσότερα από 20 γονίδια που σχετίζονται με τον καρκίνο του μαστού, με πιο σημαντική την ανίχνευση του PALB2, το οποίο αποτελεί το 3ο πιο σημαντικό γονίδιο στον καρκίνο του μαστού.
Η κυρία Μαντώ Νικολαΐδη, Ογκολόγος – Παθολόγος. Αναπληρώτρια Δ/ντρια της Β’ Ογκολογικής Κλινικής στο Νοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ, μέσα από την ομιλία της ανέδειξε για ακόμα μια φορά τη σημασία του γονιδιακού ελέγχου. Η εξέταση αυτή μπορεί να δώσει εξαιρετικά σημαντικές πληροφορίες στον θεράποντα ιατρό και να βοηθήσει ώστε να παρθούν σημαντικές αποφάσεις για την εξατομικευμένη/στοχευτική θεραπεία κάθε γυναίκας υψηλού κινδύνου, που μπορεί να της σώσει τη ζωή.
Στόχος του γονιδιακού ελέγχου, όπως αναφέρθηκε και στο πλαίσιο του σχολιασμού, είναι να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των γυναικών και όχι να την καταστρέψει. Για τον λόγο αυτό, όπως αναδείχθηκε και μέσα από τις προσωπικές εμπειρίες ασθενών και υγιών γυναικών, είναι απαραίτητη η σωστή ενημέρωση, η καθοδήγηση και η συμβουλευτική των γυναικών ώστε να είναι σε θέση να κάνουν συνειδητές επιλογές. Επιπλέον, αναδείχθηκε η ανάγκη για δημιουργία 2 κέντρων διαχείρισης κληρονομικών καρκίνων. Τέλος, επισημάνθηκε πως η επιτροπή αποζημίωσης του ΕΟΠΠΥ έχει παύσει να λειτουργεί από τον Οκτώβριο του 2023.
Μεταστατικός Καρκίνος Μαστού
Συντονισμός: Φρόσω Τζιντζηροπούλου
Ομιλητές/ριες: Χρήστος Λιονής, Δημήτρης Παπαγεωργίου, Claire Myerson
Σχολιασμός: Πάολα Γιαννοπούλου, Ιωάννης Μπουκοβίνας
Ο κύριος Χρήστος Λιονής, Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, μίλησε για την αδιαπραγμάτευτη σημασία της επικοινωνίας γιατρού-ασθενούς, εστιάζοντας στους 4 τομείς που χρειάζεται κάθε γιατρός να έχει πάντα υπόψη του: Πώς ξεκινάμε τη συζήτηση, τι πληροφορίες χρειαζόμαστε από την/ον ασθενή, τι πληροφορίες χρειάζεται να δοθούν στους/ις ασθενείς, τι πληροφορίες χρειάζεται να δίνουμε στους συγγενείς.
Ο κύριος Δημήτρης Παπαγεωργίου, Επίκουρος Καθηγητής Παθολογικής Νοσηλευτικής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Πρόεδρος Τομέα Νοσηλευτικής Ογκολογίας ΕΣΝΕ, αναφέρθηκε στον σημαντικό ρόλο της νοσηλευτικής ογκολογίας στην υποστήριξη και ενημέρωση των ασθενών με μεταστατική νόσο και των οικογενειών τους και στην πλοήγησή τους στο σύστημα υγείας, υπογραμμίζοντας το υψηλό επίπεδο ευθύνης που φέρει η θέση τους.
H κυρία Claire Myerson, Patient Advocate & Advanced Breast Cancer Awareness Campaigner, αναφέρθηκε στη σημασία του να ζει στο εδώ και τώρα και την ανάγκη της να προσφέρει εθελοντικά ενημέρωση και υποστήριξη.
Στον σχολιασμό, από την πλευρά των ασθενών που ζουν με μεταστατική νόσο υπογραμμίστηκε η ανάγκη τους να λαμβάνουν την απαραίτητη προσοχή από τον/τη γιατρό κατά τη διάρκεια των συναντήσεών τους και από την πλευρά των ογκολόγων επισημάνθηκε η ανάγκη της συνεχούς ανανέωσης της σχέσης με την ασθενή με μεταστατική νόσο, κάτι που χρειάζεται να έχουν υπόψη τους όλοι οι γιατροί, καθώς η ασθενής δεν είναι ποτέ η ίδια.
Κέντρα Μαστού Ολοκληρωμένης Φροντίδας
Συντονισμός: Παρασκευή Μιχαλοπούλου
Ομιλητές: Βασίλης Βενιζέλος, Κωνσταντίνος Δημητρακάκης
Σχολιασμός: Ιωάννα Γαλανού, Ελευθερία Ιγνατιάδου, Γιώργος Μεταξάς
Ο κύριος Βασίλης Βενιζέλος, Χειρουργός Μαστoύ, Διευθυντής Κλινικής Μαστού στο Metropolitan Hospital και Προέδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού (ΕΧΕΜ), ανακοίνωσε πως στην κλινική του βρίσκεται πλέον το πρώτο ελληνικό Κέντρο Mαστού με πιστοποίηση από τη Eusoma. Παράλληλα, επισήμανε την αναγκαιότητα δημιουργίας Κέντρων Μαστού Ολοκληρωμένης Φροντίδας στη χώρα μας καθώς και τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που χρειάζεται αυτά να πληρούν, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες.
Ο κύριος Κωνσταντίνος Δημητρακάκης, Γυναικολόγος-Χειρουργός Μαστού, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, αναφέρθηκε στον τρόπο λειτουργίας του Τμήματος Μαστού του Νοσοκομείου Αλεξάνδρα, με σκοπό την ανάδειξη του σημαντικού έργου ενός Δημόσιου Νοσοκομείου.
Στο πλαίσιο του σχολιασμού, αναφέρθηκαν καλές πρακτικές του τρόπου λειτουργίας των Κέντρων Μαστού στην Ιταλία, οι δυσκολίες οργάνωσης και λειτουργίας των Κέντρων Μαστού στα Δημόσια Νοσοκομεία για την αντιμετώπιση όλων των παθήσεων του μαστού (κακοήθων και καλοήθων), γεγονός που αναδεικνύει την αναγκαιότητα της συνεργασίας όλων των εμπλεκομένων ενδιαφερομένων για την ανάληψη δράσεων προς την κατεύθυνση της δημιουργίας Πιστοποιημένων Κέντρων Μαστού στη χώρα μας.
Νεότερα Ιατρικά Δεδομένα
Συντονισμός: Ελένη Μητροπούλου
Ομιλητές/ριες: Βασίλειος Μπαρμπούνης, Αθηνά Βούρτση, Ελένη Κουρέα, Ιωάννης Καραϊτιανός
Σχολιασμός: Κούλα Δερεκενάρη, Χρήστος Μαρκόπουλος
Ο κύριος Βασίλειος Μπαρμπούνης, Παθολόγος-Ογκολόγος, MD PhD, Διευθυντής στην Έ Ογκολογική Κλινική του Ιασώ Γενική Κλινική, στο πλαίσιο της ομιλίας του παρουσίασε μελέτες με τα νέα δεδομένα από το Συνέδριο του San Antoniο 2023 που αφορούσαν τον υπολογισμό κινδύνου νόσησης και τις θεραπευτικές επιλογές και την εξατομικευμένη φροντίδα στην αντιμετώπιση της τοπικοπεριοχικής νόσου, της προχωρημένης νόσου καθώς και του πρώιμου καρκίνου του μαστού (ορμονοευαίσθητου, HER2+ και τριπλά αρνητικού).
Η κυρία Αθηνά Βούρτση, MD, PhD, Ιδρυτική Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού, Ευρωπαϊκή Σύνδεσμος και Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του DenseBreast-Info.org, ανέλυσε την αξία αλλά και την ανάγκη της αξιοποίησης του νέου εργαλείου της τεχνητής νοημοσύνης από τις ιατρικές ειδικότητες στην αντιμετώπιση της ασθένειας του καρκίνου του μαστού, με ιδιαίτερη αναφορά στη δυνατότητα αξιοποίησή της στο πρόγραμμα του προσυμπτωματικού ελέγχου «Φώφη Γεννηματά». Η κυρία Βούρτση αναφέρθηκε επίσης στη δυνατότητα αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης ως εργαλείο αξιολόγησης του κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου στο μέλλον αλλά και ως εργαλείο διάγνωσης μετάστασης στους λεμφαδένες.
Η κυρία Ελένη Κουρέα, Καθηγήτρια στο Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, μίλησε για τη σημασία της ειδικότητας της παθολογοανατομικής, η οποία είναι υπεύθυνη για τη διενέργεια της βιοψίας, μιας εξέτασης που τα τελευταία χρόνια δίνει επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τους βιοδείκτες, κάτι που οδηγεί στην εξατομικευμένη και στοχευμένη αντιμετώπιση της ασθένειας.
Τέλος, ο κύριος Ιωάννης Καραϊτιανός, Αμ. Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πρόεδρος της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας, μιλώντας για τα νεότερα δεδομένα στη διαχείριση ασθενών στην τρίτη ηλικία, ανέφερε πως ο καρκίνος είναι κυρίως νόσος της τρίτης ηλικίας και ανέδειξε τον προβληματισμό τής μη αντιπροσώπευσης των ηλικιακών ομάδων άνω των 70 ετών σε ερευνητικές μελέτες, γεγονός που, σε μια εποχή που η ηλικία του πληθυσμού του κόσμου αυξάνει, χρειάζεται να αρχίσει να λαμβάνεται υπόψη.
Βελτίωση ποιότητας ζωής – Survivorship
Συντονισμός: Ελένη Λέκα
Ομιλητές/ριες: Μαρτίνα Ρεκατσίνα, Μιμή Μαρσέλλου, Ιωάννης Βασιλόπουλος, Δημήτρης Μαστοράκος
Σχολιασμός: Καλλιόπη Καλαϊτζή, Κυριακή Κοκονέζη, Φρόσω Πατσού, Μαρία Σκόνδρα
Η κυρία Μαρτίνα Ρεκατσίνα, MD, MSc, PhD, FFPMRCA, EDPM, Επίκουρη Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας, Α’ Αναισθησιολογική Κλινική στο Αρεταίειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, ΕΚΠΑ, στην ομιλία της έκανε λόγο για το πώς και πόσο αρνητικά επηρεάζει την ποιότητα ζωής και τη λειτουργικότητα των ασθενών η ύπαρξη πόνου, σημειώνοντας πως 30-40% των ασθενών εμφανίζει χρόνιο πόνο. Οι παράγοντες εμφάνισης χρόνιου πόνου σχετίζονται με το νεαρό της ηλικίας, την κατάθλιψη-άγχος, το κάπνισμα, την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, τις συννοσηρότητες καθώς και με γενετικούς παράγοντες. Ιδιαίτερα στις ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο μαστού, τα 2/3 αυτών εμφανίζουν νευροπαθητικό πόνο. Για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου προτείνεται το ψυχοκοινωνικό μοντέλο με τη διεπιστημονική ομάδα που αποτελείται από ειδικό ιατρό πόνου, ψυχολόγο, νοσηλευτή, φυσικοθεραπευτή, διατροφολόγο.
Η κυρία Μιμή Μαρσέλλου, PhD(c), MSc., PT, Φυσικοθεραπεύτρια Μυοσκελετικών Διαταραχών & Πυελικού Εδάφους, ανέφερε πως το 75% των ασθενών με καρκίνο μαστού εμφανίζουν σεξουαλικές διαταραχές και μέσα από την ομιλία της ανέδειξε το ζήτημα του ουρογεννητικού συνδρόμου εμμηνόπαυσης και πιθανούς τρόπους αντιμετώπισής του, όπως η φυσιοθεραπεία πυελικού εδάφους, η χρήση ενυδατικών κρεμών, κολπικών διαστολέων και η ψυχοσεξουαλική εκπαίδευση των ασθενών. Παράλληλα, τονίστηκε η ανάγκη εκπαίδευσης των ογκολόγων για τη διάγνωση του συνδρόμου και τη διασύνδεση των γυναικών με τις αρμόδιες ειδικότητες.
Ο κύριος Ιωάννης Βασιλόπουλος, Ιατρός Αναπαραγωγής, Μαιευτήρας-Χειρουργός-Γυναικολόγος, μάς μετέφερε μέσα από την ομιλία του τα πολύ αισιόδοξα δεδομένα από τον τομέα της μαιευτικής σχετικά με θέματα εγκυμοσύνης μετά τη διάγνωση με καρκίνο μαστού. Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν, οι γιατροί έχουν πλέον στη διάθεσή τους τις μεθόδους της υαλοποίησης – με υψηλό ποσοστό επιβίωσης των κυττάρων μετά την απόψυξη – και της κρυοσυντήρησης, που μπορεί να γίνει πλέον – υπό συγκεκριμένες συνθήκες – σε οποιαδήποτε ημέρα του κύκλου της γυναίκας, γεγονός εξαιρετικά χρήσιμο για τη μείωση της αναμονής μεταξύ χειρουργείου και θεραπείας. Τέλος, αναφέρθηκε στη μεγαλύτερη μετα-ανάλυση έρευνας που έχει γίνει και αποδεικνύει ότι η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης δεν έχει επίδραση και συσχέτιση με την εμφάνιση καρκίνου του μαστού, εκτός από τις περιπτώσεις όπου υπάρχει μια συγκεκριμένη γονιδιακή μετάλλαξη και φέρνει τη διάγνωση κατά 2,5 χρόνια νωρίτερα.
Ο κύριος Δημήτρης Μαστοράκος, MD, PhD, Πλαστικός Χειρουργός, μίλησε για τη σημασία της ενημέρωσης και της συζήτησης με τις ασθενείς, πριν το αρχικό χειρουργείο, σχετικά με τη δυνατότητα πλαστικής αποκατάστασης καθώς και για την αναγκαιότητα ύπαρξης πλαστικών χειρουργών κατά τη διάρκεια της αρχικής επέμβασης, ώστε να αποφεύγουν οι ασθενείς την ταλαιπωρία πολλαπλών χειρουργείων.
Στον σχολιασμό, υπογραμμίστηκε ο ρόλος της φυσικής δραστηριότητας, η σημασία του τρόπου ζωής μετά τη διάγνωση και τη θεραπεία για τον καρκίνο και αναφέρθηκε η λειτουργία του πρώτου Ιατρείου Υποστήριξης του Τρόπου Ζωής για ασθενείς με καρκίνο που δημιουργήθηκε στο νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ για την πολύπλευρη, μακροχρόνια υποστήριξη των ογκολογικών ασθενών. Τέλος, σημειώθηκε η ανάγκη της ενημέρωσης των ασθενών για τη σεξουαλική υγεία αλλά και για τη δυνατότητα επιλογής της μητρότητας μετά τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
Η αναγκαιότητα της Ψυχο-Ογκολογίας
Συντονισμός: Σούλα Λίβα, Φρόσω Τζιντζηροπούλου
Ομιλητής/ριες: Luzia Travado, Ευάγγελος Καραδήμας, Ειρήνη Θρουβάλα, Ζωή Σαντά
Σχολιασμός: Ζωή Γιαννούση, Χρήστος Λιάπης, Κατερίνα Χοτζόγλου
Η κυρία Luzia Travado, Κλινική Ψυχολόγος στο Champalimaud Clinical & Research Center στην Πορτογαλία, αναφέρθηκε στους παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση ψυχολογικών δυσκολιών και χρειάζεται να λαμβάνονται υπόψη κατά την κλινική εξέταση καθώς και μερικές από τις μελέτες που έχουν δημοσιευθεί σχετικά με την επίδραση της ύπαρξης κατάθλιψης στη θνησιμότητα.
Ο κύριος Ευάγγελος Καραδήμας, Καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας της Υγείας, Τμήμα Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, ανέφερε ότι, σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα, φαίνεται πως η ψυχολογική παρέμβαση είναι χρήσιμη και αποτελεσματική σε ασθενείς με καρκίνο, αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο τι και πώς εφαρμόζεται καθώς δεν είναι όλες οι παρεμβάσεις εξίσου αποτελεσματικές. Η προαγωγή της «πίστης» του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στη χρησιμότητα των ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων θα μπορούσε να βοηθήσει στην πιο άμεση διασύνδεση των ασθενών με τις αρμόδιες ψυχοκοινωνικές υπηρεσίες.
Η κυρία Ειρήνη Θρουβάλα, Νοσηλεύτρια Msc, PhD©, Μονάδα Παθολογικής Ογκολογίας και Χημειοθεραπείας Γυναικολογικού Καρκίνου του Γ.Ν. «Έλενα Βενιζέλου», αναφέρθηκε στο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο ως πιθανό καθοριστικό παράγοντα για τη συμμετοχή και λήψη ψυχολογικής στήριξης και μίλησε για τη χρήση εργαλείων για την αξιολόγηση της ψυχολογικής επιβάρυνσης των ογκολογικών ασθενών.
Η κυρία Ζωή Σαντά, Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπεύτρια, Υπεύθυνη Ειδικού Ιατρείου Ψυχοογκολογίας Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», ανέλυσε την αξία της ψυχοφαρμακολογίας για την αντιμετώπιση της ψυχολογικής δυσφορίας καθώς και τους μύθους που υπάρχουν γύρω από τη χρήση φαρμάκων για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης, πάντα υπό τις σωστές προϋποθέσεις. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην αξία της λειτουργίας του ειδικού ιατρείου ψυχο-ογκολογίας στο νοσοκομείο «Σωτηρία» και στην αναγκαιότητα για λειτουργία αντίστοιχων τμημάτων σε όλα τα νοσοκομεία που διαχειρίζονται ογκολογικούς ασθενείς.
Τέλος, ο εκπρόσωπος του Υφυπουργού Υγείας, κύριος Χρήστος Λιάπης, δεσμεύτηκε να ανοίξει ο διάλογος για την ανάδειξη της σημασίας της ψυχο-ογκολογίας στο Ε.Σ.Υ.
Το 2ο Συνέδριο Ασθενών «Ο καρκίνος του Μαστού στην Ελλάδα σήμερα» ήταν αφιερωμένο στη μνήμη της Μαίρης Αργυροπούλου, ιδρυτικού μέλους του Συλλόγου «Άλμα Ζωής», εκπαιδευμένης εθελόντριας και επί σειρά ετών ταμία του Διοικητικού Συμβουλίου. Την αφιέρωση στη μνήμη της εκλιπούσης ανακοίνωσε η κυρία Κλεοπάτρα Γαβριηλίδου, Επίτιμη Πρόεδρος του Συλλόγου «Άλμα Ζωής». Ο κύριος Μπάμπης Αργυρόπουλος, σύζυγος της Μαίρης Αργυροπούλου, συμμετείχε στο συνέδριο με χαιρετισμό.
…………………………………………………………………………………………………………….
Το 2ο Συνέδριο Ασθενών «Ο καρκίνος του μαστού στην Ελλάδα σήμερα» διοργανώθηκε από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Απεικόνισης Μαστού (ΕΕΑΜ), της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού (ΕΧΕΜ) και της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ).
Με την ευγενική Υποστήριξη:
Επίσημος Χορηγός: UTC Διεθνείς Μεταφορές A.E.
Χορηγοί: ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε., Gilead Sciences, ΜSD
Υποστηρικτές: AstraZeneca, GE HealthCare, Pfizer Hellas Α.Ε.
Αρωγός: ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ
Ευχαριστούμε τον Γιώργο Μοράρη και την εταιρεία Print offset για την παραγωγή όλων των έντυπων υλικών του Συνεδρίου.
