Του Νίκου Κουτσοστάθη*
Ποια είναι τα συνήθη συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας;
• Η μύτη να τρέχει με καθαρό έκκριμα σαν νερό, να είναι «μπουκωμένη», να υπάρχουν πολλά και συνεχόμενα φταρνίσματα, να ξύνει η μύτη ή ο φάρυγγας . Τα παραπάνω συνήθως είναι εντονότερα τις πρωινές ώρες.
• Τα συμπτώματα εμφανίζονται είτε κάποια εποχή του χρόνου, όπως συνήθως την άνοιξη, είτε όλο το χρόνο.
• Κάποιους ασθενείς τους ενοχλεί ο καπνός του τσιγάρου, οι έντονες οσμές όπως τα απορρυπαντικά και τα αρώματα, οι μεταβολές της θερμοκρασίας, ο κρύος αέρας και η υγρασία.
• Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν τη ζωή του ασθενούς όπως τον ύπνο του ή την εργασία του.
Μπορεί η αλλεργική ρινίτιδα να συνοδεύεται από άλλες παθήσεις; Αν ναι, από ποιες;
• Ναι, στα παιδιά που έχουν αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είχαν ή να έχουν ατοπική δερματίτιδα- έκζεμα.
• Μπορεί να συνυπάρχει αλλεργική επιπεφυκίτιδα, δηλαδή τα μάτια να έχουν εκκρίσεις υδαρείς, φαγούρα και ερυθρότητα.
• Μπορεί να συνυπάρχει με άσθμα. Η αλλεργική ρινίτιδα συνήθως προηγείται του άσθματος μερικά έτη. Το άσθμα εκδηλώνεται με βραδινό ξηρό βήχα , με δυσκολία στην αναπνοή , βάρος στο στήθος ή αναπνοή που σφυρίζει (συριγμός), ιδιαίτερα την περίοδο που υπάρχουν τα συμπτώματα της ρινίτιδας. Άλλοτε το άσθμα εκδηλώνεται λίγα λεπτά μετά από έντονη άσκηση , είτε σε ιογενείς λοιμώξεις (κοινό κρυολόγημα).
Τι είναι και τι προκαλεί την αλλεργική ρινίτιδα;
Η αλλεργική ρινίτιδα συμβαίνει, όταν ένα άτομο υπεραντιδρά , δηλαδή αντιδρά με υπερβολικό τρόπο σε σωματίδια του αέρα που εισπνέει. Τα σωματίδια αυτά , τα ονομάζουμε αλλεργιογόνα. Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει τα αλλεργιογόνα ως επικίνδυνα μέσω ειδικών αντισωμάτων και έτσι γεννιέται η αλλεργική φλεγμονή. Με τη σειρά της, η αλλεργική φλεγμονή οδηγεί στην παραγωγή των συμπτωμάτων από τα όργανα που προαναφέραμε.
Τα αλλεργιογόνα είναι συνήθως γύρεις φυτών όπως οι γύρεις της παριετάριας (περδικάκι), των γρασιδιών ή της ελιάς, τα ακάρεα της σκόνης, το τρίχωμα της γάτας ή του σκύλου και σπανιότερα κάποιοι μύκητες όπως π.χ. η Alternaria.
Πόσο συχνή είναι η αλλεργική ρινίτιδα;
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι αρκετά συχνή, αφορά περίπου το 10% του Ελληνικού πληθυσμού, ενώ αν προστεθεί στο ποσοστό αυτό και η μη αλλεργική χρόνια ρινίτιδα, φθάνει στο 18,5% του γενικού πληθυσμού. Σε ποια ηλικία ξεκινά η αλλεργική ρινίτιδα;
Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να ξεκινά στην ενήλικο ζωή , συνήθως πριν τα 30 έτη. Σε άλλα άτομα ξεκινά στην πρώτη σχολική ηλικία δηλαδή μετά τα 6 έτη, αν και δε λείπουν βαρύτερες περιπτώσεις, όπου η νόσος ξεκινά νωρίτερα από τα 6 έτη.
Πως γίνεται η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας;
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται με το λεπτομερές ιστορικό, την κλινική εξέταση , την εκτέλεση των δερματικών δοκιμασιών νυγμού με αλλεργιογόνα και με ειδικές εργαστηριακές μεθόδους στο αίμα.
Υπάρχει θεραπεία για την αλλεργική ρινίτιδα και τι επιλογές υπάρχουν;
Η θεραπεία στην αλλεργική ρινίτιδα πραγματοποιείται με τους τρεις παρακάτω τρόπους:
Α. Αποφυγή του υπεύθυνου αλλεργιογόνου
Ο καλύτερος τρόπος για τη διακοπή των αλλεργικών συμπτωμάτων είναι η αποφυγή του υπεύθυνου αλλεργιογόνου, αλλά αυτό τις περισσότερες φορές είναι τεχνικά δύσκολο ή και αδύνατο.
Β. Φαρμακοθεραπεία
Για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας υπάρχουν αρκετές κατηγορίες αποτελεσματικών φαρμάκων, τα οποία έχουν ασφαλές προφίλ ακόμη και σε μακροχρόνια χορήγηση.
Γ. Ανοσοθεραπεία (απευαισθητοποίηση – εμβόλια)
Ο σκοπός της ανοσοθεραπείας είναι το ανοσοποιητικό σύστημα να πάψει να αντιμετωπίζει το αλλεργιογόνο ως επικίνδυνο και να αποκτήσει ανοχή σε αυτό. Η ανοσοθεραπεία γίνεται με δύο τρόπους, είτε με υποδόριες ενέσεις ,είτε με υπογλώσσιες σταγόνες και διαρκεί από 3 έως 5 έτη.
Οι μελέτες έχουν δείξει ότι ένα ποσοστό τουλάχιστον 80% των ασθενών εμφανίζει σαφή βελτίωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος, όταν συνυπάρχει. Το θεραπευτικό αποτέλεσμα διατηρείται ακόμη και μετά τη διακοπή της ανοσοθεραπείας. Ενώ στα παιδιά με αλλεργική ρινίτιδα η ανοσοθεραπεία μειώνει την πιθανότητα να εμφανισθεί άσθμα στην μετέπειτα ζωή τους.
Ο κ. Νίκος Κουτσοστάθης είναι αλλεργιολόγος και συνεργάτης της Αθηναϊκής Κλινικής
