Αθηναϊκή Mediclinic: Μπλε – Το διεθνές χρώμα του Διαβήτη

Φραγκίσκος Οικονόμου
Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος
Συνεργάτης Αθηναϊκής Mediclinic

Γιατί φωτίζονται μπλε τα ιστορικά κτίρια και μνημεία; Πρόσφατα το κτίριο της Βουλής των Ελλήνων και το Καλλιμάρμαρο Στάδιο φωταγωγήθηκαν με το διεθνές μπλε χρώμα του διαβήτη. Η προβολή των δύο αυτών ιστορικών  ελληνικών κτιρίων πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια μιας διεθνούς εκστρατείας  η οποία αφορά στην  πρόληψη του Διαβήτη.

Ποιο είναι όμως το νόημα της ενέργειας αυτής; Στόχος είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών όσον αφορά τους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης του Διαβήτη, καθώς και η βελτίωση της ποιότητας ζωής όσων νοσούν. Απώτερος σκοπός είναι η μείωση της εμφάνισης της ασθένειας και της οικονομικής επιβάρυνσης που επιφέρει.  
Σακχαρώδης Διαβήτης εμφανίζεται όταν υπάρχει ανεπαρκής έκκριση ινσουλίνης (διαβήτης τύπου 1 ή ινσουλινοεξαρτόμενος) ή όταν παρουσιάζεται αντίσταση στη δράση της ινσουλίνης (διαβήτης τύπου 2 ή μη – ινσουλινοεξαρτόμενος). Η ινσουλίνη είναι ορμόνη απαραίτητη  για την είσοδο της γλυκόζης στα κύτταρα έτσι ώστε να τη χρησιμοποιήσουν ως ενέργεια για ολόκληρο τον ανθρώπινο οργανισμό. Το αποτέλεσμα της ανεπαρκούς έκκρισης ή δράσης της ινσουλίνης είναι η αύξηση των επιπέδων γλυκόζης (ζάχαρης) στο αίμα και η εμφάνιση μεταβολικών διαταραχών που οδηγούν σε  σοβαρές και επιβλαβείς επιπλοκές.

Γιατί είναι σημαντικός ο Διαβήτης; Ο Σακχαρώδης Διαβήτης προσβάλει το 10% περίπου του ελληνικού πληθυσμού, μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης έως και 15 έτη, αυξάνει την εμφάνιση καρδιακής νόσου 2 – 4 φορές και είναι από τις κύριες αιτίες νεφρικής ανεπάρκειας, ακρωτηριασμού και τύφλωσης στους ενήλικες. Η σημασία του Διαβήτη και της νοσηρότητας που επιφέρει αυξάνεται όσο αυξάνεται η ηλικία του πληθυσμού.  Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το 20 – 25% των ατόμων με  Διαβήτη δεν το γνωρίζουν, καθιστούν το Σακχαρώδη Διαβήτη μία απέραντη και σύνθετη πρόκληση υγείας.

Υπάρχουν τέσσερα «σημεία μετάβασης»  στη φυσική πορεία της υγειονομικής περίθαλψης του Σακχαρώδη Διαβήτη τα οποία προσφέρουν την ευκαιρία να μειωθεί το υγειονομικό και οικονομικό φορτίο της πάθησης.
•    Πρωτογενής πρόληψη
•    Έλεγχος και πρώιμη διάγνωση
•    Πρόσβαση σε περίθαλψη όλων των ατόμων με Διαβήτη
•    Βελτίωση της ποιότητας περίθαλψης.

Είναι λοιπόν προφανές ότι ενώ η περίθαλψη βασίζεται κυρίως στο υγειονομικό σύστημα η πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση εξαρτώνται από την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης των ενηλίκων (τύπου 2) είναι μια εξελισσόμενη κατάσταση η οποία διέρχεται από το στάδιο του προ-Διαβήτη. Προ-Διαβήτης υπάρχει όταν το σάκχαρο στο αίμα είναι μεγαλύτερο του φυσιολογικού αλλά όχι ενδεικτικό Διαβήτη. Πότε μετρήσατε τελευταία φορά το σάκχαρό σας;  

Ελέγξτε το σάκχαρο στο αίμα σας εάν είστε
•    Άνω των 45 ετών
•    Κάτω των 45 ετών υπέρβαρος και με παράγοντες κινδύνου για Διαβήτη
Παράγοντες κινδύνου για Σακχαρώδη Διαβήτη
•    Γονείς ή αδέλφια με Διαβήτη
•    Διαβήτης κύησης ή γέννηση παιδιού βαρύτερου των 4 κιλών
•    Υψηλή αρτηριακή πίεση (140/90)
•    Χαμηλή καλή (HDL) χοληστερίνη, κάτω από 40
•    Υψηλά τριγλυκερίδια, πάνω από 150

Ο Διαβήτης είναι επικίνδυνος, αλλά μπορεί να αποφευχθεί ή να καθυστερήσει, είναι συχνός, αλλά μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος εμφάνισής του με την ελάττωση του σωματικού βάρους. Μέτρια καθημερινή φυσική δραστηριότητα 30 λεπτών, όπως περπάτημα, μαζί με απώλεια 5 – 10% του σωματικού βάρους μπορούν να επιφέρουν μείωση έως και 60% της εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη. Η εφαρμογή ενός προγράμματος απώλειας βάρους είναι πιο επιτυχής όταν συνδυάζει διατροφικό πλάνο και φυσική δραστηριότητα.

Η αλλαγή τρόπου ζωής αποδεδειγμένα και αποτελεσματικά μπορεί να παρεμποδίσει και να καθυστερήσει την εμφάνιση του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Το ξεκάθαρο όφελος στην υγεία που εξασφαλίζει η αποφυγή της ασθένειας, καθιστά σαφή την ανάγκη αλλαγής διατροφικών και κοινωνικών συμπεριφορών ανάμεσα στα άτομα με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη.