Απεικονιστικός έλεγχος: Οι ιδιαιτερότητες για τα παιδιά

Γράφει η κα. Δρ Γεωργία Παπαϊωάννου, Παιδοακτινολόγος, Διευθύντρια Τμήματος Παιδιατρικής Ακτινολογίας ΜΗΤΕΡΑ

Το σύνολο των εξετάσεων που μελετούν και απεικονίζουν τα διαφορετικά συστήματα σε νεογνά, βρέφη και παιδιά καλύπτει μια ξεχωριστή ειδικότητα, η παιδιατρική ακτινολογία. Στόχος της είναι να χειρίζεται τα ειδικά ζητήματα που προκύπτουν από τη μικρή ηλικία και να τα αντιμετωπίζει με τον κατάλληλο τρόπο. Ποια είναι αυτά τα σημεία, όμως, και τι πρέπει να ξέρουν οι γονείς;

Τι είναι η παιδιατρική ακτινολογία;

Η παιδιατρική ακτινολογία είναι το σύνολο των ιατρικών εξετάσεων που μελετούν και απεικονίζουν τα διαφορετικά συστήματα σε νεογνά, βρέφη και παιδιά. Πλέον η απεικόνιση των παιδιών, όταν κριθεί απαραίτητη από τους παιδιάτρους και τις λοιπές ειδικότητες της παιδιατρικής, μπορεί να γίνει με πολλές μεθόδους: τις απλές ακτινογραφίες, τις ειδικές ακτινολογικές εξετάσεις (διάβαση ανώτερου πεπτικού, υποκλισμός, ανιούσα κυστεοουρηθρογραφία, μελέτη τραχειοοισοφαγικού συριγγίου, μελέτη κατάποσης κ.λπ.), τα υπερηχογραφήματα στα διαφορετικά τμήματα του σώματος των παιδιών, τις αξονικές τομογραφίες και τις μαγνητικές τομογραφίες.

Τα τελευταία χρόνια στον τομέα της παιδιατρικής ακτινολογίας έχει προστεθεί ο προγεννητικός έλεγχος των εμβρύων με μαγνητική τομογραφία, που έρχεται να συμπληρώσει το υπερηχογράφημα κύησης και πραγματοποιείται την 23η και την 32η εβδομάδα κύησης.

Είναι όλες οι μέθοδοι απεικόνισης ασφαλείς για τα παιδιά;

Κάποιες μέθοδοι απεικόνισης στην παιδιατρική ακτινολογία έχουν ακτινοβολία (ακτίνες Χ), η οποία είναι επιβλαβής στους αναπτυσσόμενους ιστούς. Όταν είναι απαραίτητο να γίνει σε παιδί μια ακτινολογική εξέταση με ακτινοβολία, είναι σημαντικό να πραγματοποιηθεί σε τμήμα εξοικειωμένο με την απεικόνιση των παιδιών, ώστε να χρησιμοποιηθούν τα σωστά μηχανήματα και τα κατάλληλα πρωτόκολλα και το παιδί να επιβαρυνθεί με τη λιγότερη δυνατή ποσότητα ακτινοβολίας.

Για τον λόγο αυτό έχουν πλέον θεσπιστεί παγκοσμίως κατευθυντήριες οδηγίες, τις οποίες το Τμήμα Παιδιατρικής Ακτινολογίας του ΜΗΤΕΡΑ ακολουθεί. Οι μέθοδοι απεικόνισης που δεν έχουν καθόλου ακτινοβολία είναι το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία και τα τελευταία χρόνια έχουν κατά πολύ υποκαταστήσει τις ακτινογραφίες και τις αξονικές τομογραφίες.

Ποιες είναι οι πιο συχνές απεικονιστικές εξετάσεις που κάνει ένα παιδί;

Η συχνότερη, ευκολότερη και πιο ακίνδυνη απεικονιστική εξέταση που μπορεί να κάνει ένα παιδί από τη στιγμή της γέννησής του είναι το υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα γίνεται πρακτικά σε όλα τα σημεία του σώματος, κυρίως όμως στην κοιλιά, στον λαιμό, στο κεφάλι των μωρών όσο είναι ανοικτή η πρόσθια πηγή (μαλακό σημείο του κρανίου στο πάνω μέρος της κεφαλής), στις αρθρώσεις.

Ακολουθούν οι απλές ακτινογραφίες, με συχνότερες του θώρακα (σε παιδιά με βήχα, πυρετό ή ακροαστικά) και των οστών (συχνά μετά από κακώσεις), οι οποίες με τα σωστά παιδιατρικά πρωτόκολλα έχουν μικρό ποσοστό ακτινοβολίας και πρέπει να γίνονται όταν υπάρχει ένδειξη από την κλινική εξέταση του παιδίατρου, του παιδοορθοπαιδικού κ.λπ. Τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει σημαντικό έδαφος στην απεικόνιση των παιδιών κάθε ηλικίας η μαγνητική τομογραφία, η οποία δεν έχει ακτινοβολία και παρέχει σημαντικές πληροφορίες και λεπτομέρεια στην απεικόνιση των διαφορετικών ιστών, με σημαντική υπεροχή στην απεικόνιση του εγκεφάλου, των αρθρώσεων και της κοιλίας.

Πώς συνεργάζεται ένα μικρό παιδί για να υποβληθεί σε απεικονιστικές εξετάσεις;

Όταν το παιδί πρέπει να υποβληθεί σε απεικονιστικές εξετάσεις, είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζεται σε τμήματα που είναι εξοικειωμένα με τον χειρισμό μωρών και μικρών παιδιών. Η προσέγγιση ξεκινά από τον χώρο αναμονής, που πρέπει να είναι φιλικός προς τα παιδιά και τους συχνά αγχωμένους γονείς.

Στο ΜΗΤΕΡΑ δίνουμε μεγάλη σημασία στη δημιουργία ευχάριστου και φιλικού περιβάλλοντος: υπάρχουν παιχνίδια με τα οποία παιδιά διαφορετικών ηλικιών μπορούν να απασχοληθούν τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Οι γονείς είναι ευπρόσδεκτοι στους χώρους των εξετάσεων για να αισθάνεται το παιδί ασφάλεια και υποστήριξη.

Ειδικά για τα παιδιά που υποβάλλονται σε αξονική – μαγνητική τομογραφία διαθέτουμε παιχνίδι – εξομοιωτή του τομογράφου, όπου το παιδί, πριν μπει για εξέταση, παίζει και εξετάζει μόνο του κάποιες ειδικές κούκλες και μπορεί να παρακολουθήσει σε οθόνη τις ιστορίες του. Με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνει πώς θα γίνει η εξέταση και πώς ο γιατρός θα πάρει τις «φωτογραφίες», ηρεμεί και περιορίζεται ο φόβος.

Στα πολύ μικρά παιδιά οι τομογραφίες μπορούν να γίνουν με καταστολή με τη βοήθεια παιδοαναισθησιολόγου, που προετοιμάζει το παιδί και παρίσταται σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης.

Πηγή: www.mitera.gr