Βρισκόμαστε στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι για την πορεία της πανδημίας!

Του ΣΤΕΛΙΟΥ ΛΟΥΚΙΔΗ
Καθηγητή Πνευμονολογίας Ιατρικής ΕΚΠΑ, πρόεδρου Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας

Πέρασε ένας χρόνος από τη στιγμή που εμφανίστηκε το πρώτο περιστατικό λοίμωξης από COVID-19 στην Ελλάδα. Την αρχική φάση της αμηχανίας και πιθανά του φόβου για το άγνωστο διαδέχθηκε η συνεχής προσπάθεια για γνώση. Μάθαμε πολλά, αλλά και αισθανθήκαμε πολύ περισσότερα αυτό το χρόνο. Αποκαταστήσαμε την εμπιστοσύνη του ΕΣΥ και δείξαμε ότι η συνολική προσπάθεια είναι αυτή που οδηγεί σε αποτελέσματα.

Ξεπεράσαμε την αρχική προσέγγιση που μάλλον ήταν αμήχανη και σε κλινικό και σε θεραπευτικό επίπεδο. Ζητήσαμε δομημένες και σχεδιασμένες μελέτες για να μπορούμε να πάρουμε σωστές θεραπευτικές αποφάσεις. Καταλάβαμε ότι ο κύριος στόχος ήταν να αντιμετωπίσουμε την αναπνευστική ανεπάρκεια που πρακτικά σημαίνει χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, δεν ήταν η πρώιμη διασωλήνωση, αλλά η χορήγηση υψηλών ροών οξυγόνου μέσω μασκών ή/και ειδικών συσκευών υψηλής ροής οξυγόνου.

Φτιάξαμε θεραπευτικά πρωτόκολλα για τις νοσοκομειακές νοσηλείες που βασιζόντουσαν στη χορήγηση χαμηλών δόσεων κορτιζόνης και αντιικής παρέμβασης με ρεμδεσιβίρη. Αναγνωρίσαμε το σημαντικό ρόλο των συνοδών νοσημάτων, της ηλικίας και του σωματικού βάρους στη πρόγνωση και διαχείριση των ασθενών μας.

Αξιολογήσαμε τη διαχείριση σε επίπεδο σπιτιού ως σημαντικό παράγοντα στη συνολική διαχείριση της νόσου. Όταν η πλειοψηφία των ασθενών παραμένει στο σπίτι είναι βασικό να έχουμε σωστή αξιολόγηση της επιδείνωσης και της πιθανής παραπομπής σε νοσοκομείο. Έτσι αναδείχθηκε η αξία του παλμικού οξυμέτρου από δημοσίευση μάλιστα Ελλήνων Πνευμονολόγων. Η προμήθεια κατ’ οίκον συσκευής παλμικής οξυμετρίας, ως αντικειμενικός δείκτης κινδύνου σοβαρής COVID-19 πνευμονίας θεωρήθηκε σημαντική διαγνωστική προσέγγιση στη ταυτοποίηση της.

Στο τέλος του 2020 υποδεχτήκαμε με μεγάλο ενθουσιασμό τα εμβόλια. Οι μελέτες τους έδειξαν ασφάλεια και σημαντική αποτελεσματικότητα, ιδιαίτερα στον κίνδυνο σοβαρή νόσησης. Αποτελούν τη βασική ελπίδα για την αναχαίτιση της σοβαρής νόσου και την επιστροφή της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του κάθε τόπου τουλάχιστο σε μερική κανονικότητα.

Γιατί, λοιπόν, κάνοντας όλα αυτά τα βήματα φτάσαμε σήμερα ένα χρόνο μετά σε μια σημαντική πίεση του συστήματος υγείας; Γιατί υπάρχει διασπορά της νόσου; Κάτι λοιπόν δεν κάνουμε σωστά ή έχουμε απέναντι μας την εμφάνιση ιδιαίτερα μεταδοτικών μεταλλάξεων;

Οι ιοί αλλάζουν συνεχώς μέσω μετάλλαξης και πάντα αναμένονται νέες μεταλλάξεις ενός ιού με την πάροδο του χρόνου. Μερικές φορές μπορεί να είναι ο προάγγελος μιας εξασθένισης ή/και εξαφάνισης. Άλλες φορές, μπορεί να οδηγούν σε αυξημένη μεταδοτικότητα ή/και θνητότητα από τη νόσο. Οι σημερινές επικρατούσες μεταλλάξεις και ιδιαίτερα η βρετανική φαίνεται ότι χαρακτηρίζονται από υψηλή μεταδοτικότητα.

Παράλληλα απέναντι μας υπάρχει η κούραση του κόσμου και η κλειστή οικονομική ζωή. Το πρώτο έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον που ευνοεί τη διασπορά μια και υπάρχει πλημμελή εφαρμογή μέτρων προστασίας. Το δεύτερο απόλυτα συνυφασμένο με το πρώτο δημιουργεί ένα περιβάλλον αστάθειας που μπορεί να μη συμμετέχει άμεσα στη διασπορά, αλλά οδηγεί σε μια αρνητική προδιάθεση για την αποδοχή κάθε είδους μέτρου.

Πιθανά πλησιάζουμε προς το τέλος και μάλλον βρισκόμαστε στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι για την πορεία της πανδημίας. Το μεγάλο βήμα είναι ποιο δρόμο θα πάρουμε σε αυτό το σταυροδρόμι; Ακόμα και αν θέλουμε να αγνοήσουμε τη σήμανση που υπάρχει, πρέπει όλοι να καταλάβουμε ότι στην προάσπιση της δημόσιας υγείας δεν υπάρχουν πισωγυρίσματα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1963. Εκεί τελείωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο 5ο Πρότυπο Λύκειο Θεσσαλονίκης. Το 1981 μετά από Πανελλήνιες εξετάσεις πέτυχε στη Στρατιωτική Ιατρική Σχολή εγγραφόμενος στην Ιατρική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 1990 έως το 1994 ειδικεύτηκε στην Πνευμονολογία (Β’ Παθολογική κλινική 401 ΓΣΝΑ και 4η Πνευμονολογική κλινική ΝΝΘΑ).

Για 1,5 χρόνο μετεκπαιδεύτηκε στο National Heart Lung Institute, Royal Brompton Hospital ως clinical research fellow υπό τον καθηγητή Peter J. Barnes. Από τον 6ο του 2002 είναι κάτοχος τίτλου διδακτορικής διατριβής της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης με βαθμό Άριστα. Κατέχει τον τίτλο FERS της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας. Πρόεδρος E-learning resources της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας για το διάστημα 2018-2021, Fellow college of experts της Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρίας, μέλος της επιτροπής εκπαίδευσης του Ευρωπαϊκού διπλώματος Πνευμονολογίας [HERMES] και συντονιστής της προεργασίας υποψηφίων HERMES.

Έχει τιμηθεί μαζί με τους συνεργάτες του με 32 βραβεία ελληνικά και διεθνή. Είναι μέλος επιτροπής σε 28 διατριβές, επιβλέπων σε 10, ενώ περατώθηκαν 8 με βαθμό άριστα. Έχει 164 ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια και 135 σε ελληνικά. Είναι συντονιστής τραπεζιών σε 96 ελληνικά και 42 διεθνή συνέδρια. Έχει κάνει 266 διαλέξεις σε ελληνικά συνέδρια και 49 σε διεθνή. Έχει 150 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά του pub med [149 Loukides, 1 Loukidis] με μέσο συντελεστή απήχησης 5.503 και 5000 αναφορές των δημοσιεύσεων του σε scopus &ISI με h index 38. Είναι κριτής εργασιών σε 70 διεθνή περιοδικά, και associate editor του περιοδικού Allergy & Plos one.

Στη φωτογραφία ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας κ. Στέλιος Λουκίδης, καθηγητής ΕΚΠΑ.