Του Άρη Μπερζοβίτη
Στις 19 Ιουνίου 2024, οι εργαζόμενοι/ες στα 75 Κέντρα Πρόληψης και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας από διάφορες περιοχές της χώρας πραγματοποίησαν καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, δράσεις διαμαρτυρίας, διεκδικώντας την διασφάλιση της λειτουργίας των 75 κέντρων πρόληψης, της φιλοσοφίας της πρόληψης και των θέσεων των εργαζομένων σε αυτά. Σε ανακοίνωση του Σωματείου τους επισημαίνονται τα εξής:
“Στα πλαίσια της συμβολικής παράστασης διαμαρτυρίας στο Υπουργείο Υγείας, αντιπροσωπεία του Σωματείου πραγματοποίησε συνάντηση με τον αρμόδιο υφυπουργό, κ. Δημήτριο Βαρτζόπουλο. Στη συνάντηση συμμετείχε και ο διευθυντής του Γραφείου του κυρίου Υφυπουργού, κύριος Τσατσούλης. Τόσο η πραγματοποίηση μιας τόσο εκτεταμένης συνάντησης όσο κι οι προφορικές διαβεβαιώσεις του υφυπουργού για τη διασφάλιση της χρηματοδότησης και του χαρακτήρα της εργασίας μας ως το 2027, είναι αποτέλεσμα της ακούραστης ενεργοποίησης και των οχλήσεων προς τους πολιτικά αρμόδιους τόσο των εργαζομένων στην Πρόληψη όσο και των τοπικών κοινωνιών.
Ο υφυπουργός μας ενημέρωσε ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα, θα κατέβει προς διαβούλευση το ν/σ για την ολοκλήρωση της Ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και την αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Μας διαβεβαίωσε ότι τα Κέντρα Πρόληψης δεν θα αναφέρονται στο επικείμενο ν/ς και ότι δεν τα αφορά. Δήλωσε ότι τα Κέντρα Πρόληψης θα συνεχίσουν να έχουν την υπάρχουσα δομή και λειτουργία τους καθώς δεν περιλαμβάνεται και ούτε καταργείται καμία σχετική νομοθεσία που τα διέπει. Ο νέος οργανισμός που θα συσταθεί με το όνομα ΕΟΠΑΕ, θα αναλάβει την επιστημονική εποπτεία τους.
Μέχρι το 2027, οπότε και λήγει η προγραμματική σύμβαση ανάμεσα στα Υπουργεία Υγείας και Εσωτερικών, ΟΚΑΝΑ, ΚΕΔΕ και ΕΕΤΑΑ ΑΕ, που καθορίζει τον τρόπο και το ύψος χρηματοδότησης των Κ.Π., αυτά συνεχίζουν να λειτουργούν απρόσκοπτα όπως γνωρίζουν. Τέλος, δεσμεύτηκε ότι κανένας εργαζόμενος/η, δεν θα μείνει χωρίς δουλειά μετά το 2027 και μέχρι τη σύνταξή του. Για τα παραπάνω δεσμεύτηκε να ενημερώσει και τη Βουλή.
Στα ερωτήματα και τις ανησυχίες που τέθηκαν από τους/τις εργαζόμενους/ες όσον αφορά το τι θα γίνει μετά το 2027 και τη λήξη της σύμβασης, ο Υφυπουργός απάντησε δηλώνοντας την πρόθεσή του να βρεθεί «νομική φόρμουλα» ώστε οι εργαζόμενοι/ες στα Κέντρα να ενταχθούν στον ΕΟΠΑΕ. Όταν συσταθεί ο ΕΟΠΑΕ θα υπάρξει επιστημονικό συμβούλιο, το οποίο θα απαρτίζεται από επιστήμονες. Οι καθημερινές λεπτομέρειες της συνεργασίας με τον ΕΟΠΑΕ, η «φιλοσοφία» της Πρωτογενούς Πρόληψης των Εξαρτήσεων, η αποστολή των Κ.Π. στην Κοινότητα, όσο και τα τεχνικά και επιστημονικά θέματα θα είναι αντικείμενο διαλόγου ανάμεσα στο επιστημονικό συμβούλιο και το Σωματείο, ως θεσμικό όργανο των εργαζομένων.
Όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε από τον Υφυπουργό, «Εάν δεν υπάρξει ως τότε, άλλη εφικτή πρόταση επιστημονικά, εργασιακά κτλ, μπορεί να συνεχιστεί η λειτουργία τους ως έχει. Αυτό θα το δει και θα το αξιολογήσει το επιστημονικό συμβούλιο μαζί με το Σωματείο».
Η αντιπροσωπεία των εργαζομένων επέμεινε, παρ’ όλες τις διαβεβαιώσεις του Υφυπουργού , ότι η ανησυχία δεν προκύπτει «εκ των ων ουκ άνευ», αλλά αντίθετα, επιβεβαιώνεται από την καθημερινή πραγματικότητα της ζωής των Κέντρων, όσον αφορά την υποστελέχωση σε σειρά Κέντρων Πρόληψης, την μη ύπαρξη νέων μόνιμων προσλήψεων εδώ και 10 χρόνια, γεγονός που οδηγεί τα Κέντρα σε συρρίκνωση δυναμικού και έργου και την στάση της διοίκησης του ΟΚΑΝΑ, όπως αναλυτικά περιγράφει το Δελτίο τύπου του Σωματείου στις 11/6/24.
Η συνάντηση έκλεισε με την διαβεβαίωση ότι και μετά την ψήφιση του ν/ς θα ακολουθήσει εκ νέου συνάντηση. Γι’ αυτό και χρειάζεται αυτή η πίεση να συνεχιστεί, προκειμένου να μην μείνουν “λόγια του αέρα” οι συγκεκριμένες δεσμεύσεις του υφυπουργού αλλά να αποτυπωθούν και στο ν/σ αν και όταν κατατεθεί.
Οι εργαζόμενοι/ες στα Κέντρα πρόληψης μετέβησαν στον ΟΚΑΝΑ για συνάντηση με τον Πρόεδρό του, κ. Θεοχάρη Αθανάσιο. Στη συνάντηση αναδείχθηκε από τους/τις εργαζόμενους/ες η ανάγκη να ενημερωθούν για το ποια είναι η πρόθεση του ΟΚΑΝΑ όσον αφορά τα Κέντρα πρόληψης, τι είδους πρόληψη επιθυμεί ο ΟΚΑΝΑ να κάνουν τα Κέντρα, ζητήματα που αφορούν την υποστελέχωση, τη μη έγκριση δράσεων, πρωτοβουλίες στις οποίες χρειάζεται να προχωρήσει ο ΟΚΑΝΑ για την ενίσχυση των Κέντρων πρόληψης κα.
Η διαβεβαίωση που δόθηκε από τον Πρόεδρο του ΟΚΑΝΑ, αφορά στο γεγονός ότι «συνεχίζουμε να κάνουμε την πρόληψη που κάνουμε (σαν ΚΠ), ακολουθώντας την προγραμματική μας σύμβαση μέχρι το 2027. Σε 3 χρόνια δεν γνωρίζουμε τι θα συμβεί καθώς μπορεί να διαφοροποιηθεί η κοινωνία και οι ανάγκες της και να πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που δουλεύουμε». Η αντιπροσωπεία επέμεινε στο γεγονός ότι η «καθημερινή επικοινωνία και συνεργασία» με τον ΟΚΑΝΑ – τη διοίκησή του και τα αντίστοιχα τμήματα πρόληψης- μας καθιστά ιδιαίτερα ανήσυχους και μας επιβεβαιώνει ότι χρειάζεται να συνεχίσουμε τον αγώνα για την υποστήριξη των Κέντρων πρόληψης, της «φιλοσοφίας» της πρόληψης και των θέσεων εργασίας.
Εντύπωση μας προκαλεί πώς γίνεται στην Ελλάδα, μια ευρωπαϊκή χώρα, ο κεντρικός σχεδιασμός για τα προγράμματα πρόληψης στη κοινότητα να έχει ορίζοντα τριετίας και αυτό να παρουσιάζεται ως κάτι φυσιολογικό και μάλιστα καθησυχαστικό. Δουλεύοντας χρόνια στις τοπικές κοινότητες γνωρίζουμε ότι για να γίνει ουσιαστική δουλειά, χρειάζεται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, ανεξάρτητος από τις αλλαγές των κυβερνήσεων.
Βασικό αίτημα παραμένει η εξασφάλιση ενός διαλόγου από τα κάτω προς τα πάνω, με τις τοπικές κοινότητες, τους εργαζομένους, τους επιστήμονες στο πεδίο, τον οποίο το Υπουργείο αποφεύγει να κάνει από τότε που αποφάσισε «να αλλάξει το τοπίο».
Η ημέρα ολοκληρώθηκε με μια ανοιχτή, μαζική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο Σύνταγμα, την οποία συνδιοργάνωσε το Σωματείο των εργαζομένων στα Κέντρα πρόληψης, με το «Πανελλαδικό Δίκτυο φορέων Πρόληψης» και για την οποία δούλεψαν στην προετοιμασία και υλοποίησή της, εκατοντάδες άνθρωποι απ’ όλη τη χώρα. Συνολικά, οι άνθρωποι που εργάζονται στο πεδίο της Πρόληψης και Απεξάρτησης, αλλά και οι άνθρωποι που δέχονται τις υπηρεσίες, έστειλαν ποικιλοτρόπως, ξεκάθαρο το μήνυμα ότι «η Πρόληψη είναι η επικοινωνία των Ανθρώπων και η ζωτικότητα των Κοινοτήτων», δεν είναι καμπάνιες ενημέρωσης, τρομοκράτησης και ηθικής αστυνόμευσης. Για να είναι αποτελεσματική τόσο η πρόληψη όσο και η απεξάρτηση, χρειάζεται σύγκρουση με την πολιτική λιτότητας, τη λογική κόστους-οφέλους, χρειάζεται να βρεθούν στο κέντρο ο άνθρωπος και οι ανάγκες του, ο επιστημονικός διάλογος και όχι αυταρχικοί σχεδιασμοί ερήμην της κοινωνίας.
Συνολικά το περιεχόμενο και τα αποτελέσματα της 19ης Ιουνίου, ως προς τις δηλώσεις του Υφυπουργού αλλά και την έμπρακτη υποστήριξη της κοινότητας και των ανθρώπων της Πρόληψης στο Σύνταγμα, αξιολογούμε ότι είναι αποτέλεσμα του μακρόχρονου αγώνα και όλων των κινήσεων που έχουν γίνει από τον Οκτώβρη που ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό οι σχετικές αλλαγές.
Η διασφάλιση με χρονικό ορίζοντα το 2027, δεν μας επιτρέπει να εφησυχάσουμε, ούτε να είμαστε βέβαιοι/ες για την συνέχεια της δουλειάς μας. Συνεχίζουμε στην ίδια κατεύθυνση. Την πρόληψη την υπερασπίζονται και την διεκδικούν στην πράξη οι τοπικές κοινότητες, όχι μόνο για να μην χάσουν τις θέσεις εργασίας οι εργαζόμενοι/ες, αλλά για να συνεχίσει η ίδια ποιότητα των υπηρεσιών, για να ενισχυθούν τα κέντρα Πρόληψης, να είναι επαρκώς στελεχωμένα ώστε να μην συρρικνωθεί και μαραζώσει η Πρόληψη εκ των πραγμάτων”.
