Με σημερινή (4 Μαρτίου 2015) ανακοίνωσή του-αποτέλεσμα πολύμηνης δημόσιας διαβούλευσης, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει η ημερήσια κατανάλωση ελεύθερων σακχάρων για παιδιά και ενηλίκους να ανέρχεται στο 10% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης («ισχυρή σύσταση»), διατηρώντας προηγούμενες συστάσεις του. Το ποσοστό αυτό, το οποίο δεν διαφοροποιείται από τις κατευθυντήριες γραμμές που ο ΠΟΥ εκδίδει επίσημα από το 2002 και εξής (με την πρώτη διατύπωση των βασικών αρχών να ανάγεται στο 1989), αντιστοιχεί σε πρόσληψη περίπου 50 γραμμαρίων σακχάρων ημερησίως για έναν φυσιολογικού βάρους ενήλικο.
Στην ίδια ανακοίνωση περιέχεται έτερη πρόταση του Οργανισμού, που χαρακτηρίζεται ως «σύσταση υπό προϋποθέσεις», με την οποία καλούνται συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες να καταναλώνουν ελεύθερα σάκχαρα σε μικρότερο ποσοστό του προβλεπόμενου, ώστε να μην υπερβαίνει το 5% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων. Η συγκεκριμένη «σύσταση υπό προϋποθέσεις» βασίζεται σε χαμηλής ποιότητας στοιχεία από επιδημιολογικές και οικολογικές μελέτες που συσχετίζουν την αυξημένη κατανάλωση σακχάρων με την εμφάνιση τερηδόνας στα δόντια. Η διαφοροποιημένη αυτή σύσταση προέκυψε λόγω ανησυχίας για τη στοματική υγιεινή του παγκόσμιου πληθυσμού και την ενδεχόμενη αύξηση κρουσμάτων τερηδόνας, δεδομένου ότι πρόκειται για μία από τις πιο κοινές μη μεταδοτικές ασθένειες της εποχής μας, στην αντιμετώπιση της οποίας κατευθύνεται περί το 5%-10% των παγκόσμιων προϋπολογισμών για την υγεία.
«Έχουμε στη διάθεσή μας στοιχεία που καταδεικνύουν πως η πρόσληψη ελεύθερων σακχάρων σε ποσοστό λιγότερο του 10% της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης μειώνει τους κινδύνους εμφάνισης παχυσαρκίας και τερηδόνας», ήταν η σχετική δήλωση του Δρ. Francesco Branca, Διευθυντή Διατροφής για την Υγεία και την Ανάπτυξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Με την έκδοση των κατευθυντηρίων γραμμών και συστάσεών του, ο ΠΟΥ στοχεύει στην καταπολέμηση των μη μεταδοτικών ασθενειών και στην προώθηση της υγιεινής διατροφής.
Ο τρίτος άξονας των συστάσεων αφορά στη μειωμένη κατανάλωση ελεύθερων σακχάρων από το σύγχρονο άνθρωπο καθ’ όλην τη διάρκεια της ζωής του, εντάσσοντας την πρόσληψή τους στο πλαίσιο της διατήρησης ισορροπημένου ενεργειακού ισοζυγίου, καθώς η υπερβολική κατανάλωση σακχάρων –όπως και η υπερκατανάλωση οποιουδήποτε άλλου συστατικού– μπορεί να το διαταράξει και να προσθέσει βάρος. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ η επίτευξη ισορροπημένου ενεργειακού ισοζυγίου είναι καθοριστικός παράγοντας για τη διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους και τη βέλτιστη πρόσληψη θρεπτικών στοιχείων.
Ορισμοί
Ως «ελεύθερα σάκχαρα» λογίζονται οι μονοσακχαρίτες και δισακχαρίτες που προστίθενται σε φαγητά και ποτά από τους παρασκευαστές, τους μάγειρες ή τους ίδιους τους καταναλωτές, καθώς και τα σάκχαρα που βρίσκονται σε φυσική μορφή στο μέλι ή σε χυμούς φρούτων. Δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτά τα σάκχαρα που περιέχουν τα φρέσκα φρούτα, τα λαχανικά και το γάλα.
Ως «ισχυρή σύσταση» (strong recommendation) ορίζει ο ΠΟΥ εκείνη που υποδεικνύει πως «τα επιθυμητά αποτελέσματα τα οποία θα προκύψουν από την εφαρμογή της υπερτερούν των ανεπιθύμητων συνεπειών».
Ως «σύσταση υπό προϋποθέσεις» (conditional recommendation), τέλος, ορίζεται εκείνη «για την οποία δεν υπάρχει βεβαιότητα πως ισορροπεί το κέρδος με τη ζημία που πιθανώς θα επιφέρει η εφαρμογή της».
