Δράση ακόμη και κατά του καρκίνου μπορεί να έχει η φαρμακευτική κάνναβη σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιείται στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), τα κανναβινοειδή οξέα που περιέχει το φυτό της κάνναβης, ύστερα από ειδική τροποποίηση στο εργαστήριο, φαίνεται ότι έχουν σημαντική δράση στα καρκινικά κύτταρα που προκαλούν καρκίνο μαστού, ήπατος και μελάνωμα. Εφόσον η αντικαρκινική δράση τους επιβεβαιωθεί, εκτιμάται ότι στο μέλλον θα είναι δυνατή η παρασκευή αντικαρκινικών φαρμάκων.
Όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής καθηγητής του Τομέα Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων, Τμήματος Φαρμακευτικής ΕΚΠΑ Προκόπιος Μαγιάτης, με αφορμή την επικείμενη ομιλία του με θέμα «Προϊόντα κάνναβης στο χώρο του φαρμακείου: νέες εξελίξεις-νέες προκλήσεις», που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 13 Μαΐου, στο πλαίσιο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής, που διοργανώνει ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης «Το φυτό της κάνναβης περιέχει τα κανναβινοειδή οξέα. Βασικός σκοπός της έρευνας που γίνεται στο ΕΚΠΑ είναι η τροποποίηση των κανναβινοειδών οξέων με σκοπό την παραγωγή πρωτότυπων χημικών ενώσεων. Η κατηγορία των ουσιών αυτών εμφανίζει αυξημένη διεισδυτικότητα στις κυτταρικές μεμβράνες και τους λιπώδεις ιστούς, καθώς και βελτιωμένη σταθερότητα εντός και εκτός του οργανισμού, στοιχεία που οδηγούν σε πιο υποσχόμενες φαρμακολογικές δράσεις».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ερευνητική ομάδα προχώρησε στην φαρμακολογική αξιολόγησή τους, με πειράματα που διενεργήθηκαν σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα της Δρ. Χαραλαμπίας Μπολέτη στο Ελληνικό Ινστιτούτο Παστέρ, και ανακάλυψαν ότι οι ουσίες αυτές είχαν βελτιωμένη κυτταροτοξική δράση σε διάφορες καρκινικές σειρές κυττάρων (μαστού, μελανώματος, ήπατος κ.α.) με την πιο υποσχόμενη ουσία να είναι ο βουτυλεστέρας του κανναβιγερολικού οξέος (CBG) έναντι των καρκινικών κυττάρων μαστού.
Το συγκεκριμένο κανναβινοειδές όπως εξηγεί, έχει ελεγχθεί και ως προς την τοξικότητά του και ύστερα από πειράματα σε ποντίκια, φάνηκε ότι είναι μη τοξικό και μη ψυχοτρόπο, ακόμα και σε πολύ υψηλές δόσεις. Ενώ, οι συγκεκριμένες ουσίες είναι κατοχυρωμένες με διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας με τη συμμετοχή του Πανεπιστημίου Αθηνών και της εταιρείας Ekati Alchemy Lab, SL. και αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες για τη συνέχιση της αξιοποίησής τους.
Ταυτόχρονα, είναι σε εξέλιξη πάνω από 500 κλινικές μελέτες των συστατικών της κάνναβης και κυρίως των μη ψυχοτρόπων συστατικών της, ενώ υπό μελέτη είναι και νέα συνθετικά συστατικά με βελτιωμένες ιδιότητες.
Να σημειωθεί ότι η ερευνητική ομάδα απαρτίζεται από τον ίδιο τον Προκόπη Μαγιάτη, τον Ευάγγελο Δαδιώτη, την Ελένη Μέλλιου, το Βαγγέλη Μήτση, την Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου και τη Χαραλαμπία Μπολέτη.
Φαρμακευτικά σκευάσματα
Της αναφέρει ο κ. Μαγιάτης, πρόσβαση σε δύο σκευάσματα που περιέχουν φαρμακευτική κάνναβη έχουν οι Έλληνες ασθενείς. Πρόκειται για το epidyolex το οποίο περιέχει μόνο κανναβιδιόλη και το sativex που περιέχει συνδυασμό τετραϋδροκανναβινόλης και κανναβιδιόλης. Και τα δύο είναι εγκεκριμένα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τον ΕΟΦ και συνταγογραφούνται. Ωστόσο επειδή δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα, απαιτείται ειδική διαδικασία εισαγωγής.
«Τo epidyolex αποτελεί συμπληρωματική θεραπεία επιληπτικών κρίσεων, ενώ το sativex χορηγείται για την αντιμετώπιση της σπαστικότητας και του νευροπαθητικού πόνου», εξηγεί ο κ. Μαγιάτης.
Νέα προϊόντα μόνο με ιατρική συνταγή
Σύμφωνα με τον κ. Μαγιάτη, με βάση της τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις, αναμένεται να διατεθούν στα φαρμακεία τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης με τετραϋδροκανναβινόλη που θα χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή.
Για τα προϊόντα αυτά θα ισχύουν οι παρακάτω ενδείξεις χρήσης:
• Πρόληψη και αντιμετώπιση σοβαρής ναυτίας ή εμέτου από χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και συνδυαστική θεραπεία έναντι HIV ή ηπατίτιδας C
• Αντιμετώπιση χρόνιου πόνου που σχετίζεται με καρκίνο ή παθήσεις του κεντρικού ή περιφερικού νευρικού συστήματος
• Αντιμετώπιση σπαστικότητας που σχετίζεται με σκλήρυνση κατά πλάκας ή βλάβες του νωτιαίου μυελού
• Ως ορεξιογόνο στην παρηγορική φροντίδα ασθενών που υποβάλλονται σε θεραπείες για καρκίνο ή AIDS
Όπως εξήγησε, η συνταγογράφηση του τελικού προϊόντος φαρμακευτικής κάνναβης δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποτελεί θεραπεία πρώτης επιλογής. Συνταγογραφείται μόνο σε ασθενή που δεν ανταποκρίνεται σε άλλα θεραπευτικά σχήματα ή όταν αυτά δεν γίνονται καλά ανεκτά ή αντενδείκνυνται για τον συγκεκριμένο ασθενή.
Ενώ, αναφερόμενος στις ανεπιθύμητες ενέργειες, σημείωσε ότι σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι: χαλάρωση, υποκινητικότητα, υπνηλία, ταχυκαρδία, ξηρoστομία, μείωση ενδοφθάλμιας πίεσης, σύνδρομο στέρησης, ευφορία και παραμέληση σημαντικών δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής.
Ο ρόλος των φαρμακοποιών
Ο κ. Μαγιάτης ανέδειξε στο σημείο αυτό το ρόλο των φαρμακοποιών λέγοντας ότι οφείλουν να ενημερώνουν τους ασθενείς για τις ενδεχόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες πρέπει να καταγράφονται και να υποβάλλεται κίτρινη κάρτα στον ΕΟΦ.
Η έρευνα πραγματοποιείται από εκατοντάδες εργαστήρια σε όλο τον κόσμο, με αποτέλεσμα να προστίθενται συνεχώς καινούργιες πληροφορίες σχετικά με τις ενδείξεις, τις φαρμακολογικές δράσεις και τις ανεπιθύμητες ενέργειες της κάνναβης. Για το λόγο αυτό, η επικαιροποιημένη ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας είναι κομβικής σημασίας για την ορθή χρήση της κάνναβης και των κανναβινοειδών και την καλύτερη εκπαίδευση των φαρμακοποιών που ενημερώνουν το κοινό.
