Στα 14 δισ. ευρώ θα φτάσει τελικά το ποσό που θα δώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το πρόγραμμα Υγείας EU4Health. Πρόκειται για μια μεγάλη νίκη για το Ευρωκοινοβούλιο που κατάφερε να πείσει την Επιτροπή να τριπλασιάσει το νούμερο των 1,7 δισ. ευρώ που είχε σκοπό να διαθέσει, στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ μέσω του οποίου θα εξασφαλιστεί η ικανότητα των συστημάτων υγείας των χωρών της ΕΕ να αντιμετωπίσουν πιθανές μελλοντικές υγειονομικές απειλές.
Σκοπός του προγράμματος EU4Health είναι να ενισχύσει την ετοιμότητα της ΕΕ όσον αφορά τη διαχείριση σοβαρών διασυνοριακών υγειονομικών απειλών και να βελτιώσει την ανθεκτικότητα των συστημάτων υγείας. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ θα μπορέσει να αντιμετωπίσει όχι μόνο πιθανές μελλοντικές πανδημίες, αλλά και πιο μακροπρόθεσμες προκλήσεις, όπως η γήρανση του πληθυσμού και οι ανισότητες σε θέματα υγείας.
Μια καλή συνεργασία όλων των κρατών-μελών είναι πολύ σημαντική γιατί θα καταστήσει έτοιμες όλες τις χώρες σε περίπτωση μίας νέας υγειονομικής κρίσης. Συνεπώς είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα όπως, η σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Άμεσης Ανταπόκρισης στον τομέα της Υγείας. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν ακόμη να δημιουργηθεί και μια πύλη επικοινωνίας της ΕΕ με το ευρύ κοινό, μέσω της οποίας θα διακινούνται επιβεβαιωμένες και αξιόπιστες πληροφορίες, θα αποστέλλονται ειδοποιήσεις σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες και θα ενισχύεται η μάχη κατά της παραπληροφόρησης.
Επιπροσθέτως, οι ευρωβουλευτές πιστεύουν ότι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) θα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερες αρμοδιότητες έτσι ώστε, να μπορούν οι χώρες- μέλη και κατ’ επέκταση οι πολίτες τους να έχουν πρόσβαση σε οικονομικά φάρμακα και προσιτές θεραπείες.
Οικονομικά προσιτά φάρμακα και ιατρικός εξοπλισμός
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, η πανδημία μας έδειξε που ακριβώς είναι αδυναμίες των εθνικών συστημάτων υγείας, όπως για παράδειγμα τον υψηλό βαθμό εξάρτησής τους από χώρες εκτός ΕΕ όσον αφορά τον εφοδιασμό τους σε φάρμακα, ιατρικό εξοπλισμό και μέσα ατομικής προστασίας.
Το πρόγραμμα EU4Health θα συμβάλει στην ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού συστήματος για την παρακολούθηση, την καταγραφή και την αποστολή ειδοποιήσεων σε περιπτώσεις που διαπιστώνονται ελλείψεις σε φάρμακα, ιατρικό εξοπλισμό, εμβόλια, διαγνωστικά εργαλεία, καθώς και άλλα προϊόντα υγειονομικού χαρακτήρα.
Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί ο κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς και θα εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα και ο οικονομικά προσιτός χαρακτήρας των προϊόντων αυτών. Επιπλέον, θα μειωθεί η εξάρτηση των αλυσίδων εφοδιασμού από χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ.
Βαρύτητα στην πρόληψη
Για να πετύχει όμως το πρόγραμμα αυτό είναι αναγκαίο οι χώρες-μέλη να δώσουν βαρύτητα στην πρόληψη και την αντιμετώπιση ευρύτερων κινδύνων για την υγεία, όπως είναι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα. Πρέπει επίσης, να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας και να προχωρήσει περαιτέρω η ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης μέσω της δημιουργίας και εφαρμογής ενός Ευρωπαϊκού Μητρώου Ηλεκτρονικής Υγείας.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν να επιτευχθεί καθολική κάλυψη υγείας με πρόσβαση σε υπηρεσίες σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας και συναφή δικαιώματα, καθώς και να ενισχυθεί η μάχη κατά του καρκίνου σε συντονισμό με το νέο Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 28 Μαΐου 2020, η Επιτροπή κατέθεσε πρόταση για τη σύσταση ενός νέου, αυτόνομου προγράμματος με τίτλο EU4Health για την περίοδο 2021-2027, ως τμήμα του Σχεδίου Ανάκαμψης. Το πρόγραμμα είχε αρχικώς ενταχθεί στον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ ως τμήμα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+ (ΕΚΤ+).
Μετά τις τελευταίες εξελίξεις το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να κάνει διαπραγματεύσεις με τα κράτη-μέλη για να τεθεί το πρόγραμμα άμεσα σε εφαρμογή. Ευελπιστούν μάλιστα, αυτό να ξεκινήσει στις αρχές του 2021.
