Γράφει ο ΜΑΡΚΟΣ ΟΛΛΑΝΔΕΖΟΣ, επιστημονικός διευθυντής
Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας
Η Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία διαδραματίζει έναν κρίσιμο ρόλο στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας, αφήνοντας ισχυρό αποτύπωμα τόσο στην ανάπτυξη όσο και στην κοινωνική συνοχή. Η αναπτυξιακή της δυναμική, ιδιαίτερα μετά από μία παρατεταμένη περίοδο οικονομικής ύφεσης, αντανακλά τη θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας, που σήμερα καταγράφει αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης και προσβλέπει σε ένα βιώσιμο μέλλον. Παρά τις γεωπολιτικές προκλήσεις και τις δυσκολίες της ευρύτερης οικονομικής κατάστασης, η φαρμακοβιομηχανία συμβάλλει σταθερά στην οικονομική ανάκαμψη, στηρίζοντας όχι μόνο την εγχώρια ζήτηση για φάρμακα, αλλά και την εξωστρέφεια μέσω εξαγωγών.
Ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα υλοποιεί σήμερα ένα εκτεταμένο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει την κατασκευή 10 νέων εργοστασίων, και την ίδρυση 14 κέντρων έρευνας και ανάπτυξης. Οι επενδύσεις αυτές έχουν πολλαπλασιαστική επίδραση στο ΑΕΠ της χώρας, ενισχύουν τα δημόσια έσοδα και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, με υψηλούς μισθούς, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, η ανταποδοτικότητα κάθε νέας παραγωγικής μονάδας φτάνει στο 86% του κόστους της επένδυσης, ενώ οι εισπράξεις του Δημοσίου αυξάνονται κατά 22,5% της επενδυτικής δαπάνης. Η επίδραση στο ΑΕΠ υπολογίζεται στο 130% της αρχικής δαπάνης, καταδεικνύοντας τη σημαντική συμβολή των επενδύσεων στην οικονομική ανάπτυξη.
Οι επενδύσεις αυτές ενισχύουν παράλληλα τον κοινωνικό ιστό, καθώς συμβάλλουν στην επάρκεια φαρμάκων στην εγχώρια αγορά, διασφαλίζοντας πρόσβαση σε βασικά και κρίσιμα φάρμακα για τους πολίτες, ακόμη και σε περιόδους κρίσεων. Η διαθεσιμότητα προσιτών φαρμάκων αποτελεί ασπίδα για το σύστημα υγείας, παρέχοντας ασφάλεια στους ασθενείς και υποστηρίζοντας την υγειονομική αυτάρκεια της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας γίνεται αισθητή και στην περιφέρεια. Για παράδειγμα, στην Τρίπολη επενδύονται 180 εκατ. ευρώ στη Βιομηχανική Περιοχή, με σκοπό τη δημιουργία νέων υπερσύγχρονων εργοστασίων παραγωγής που θα δημιουργήσουν πάνω από 1.000 άμεσες θέσεις εργασίας. Αυτές οι επενδύσεις δίνουν τη δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να εργαστούν στη χώρα τους και να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους σε έναν από τους πλέον δυναμικούς κλάδους.
Παρά το θετικό αυτό περιβάλλον, η φαρμακοβιομηχανία αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, κυρίως λόγω της υπερβολικής φορολογικής επιβάρυνσης που επιβάλλεται μέσω του συστήματος υποχρεωτικών εκπτώσεων και επιστροφών (rebate και clawback). Το σύστημα αυτό, μοναδικό στα ευρωπαϊκά δεδομένα, περιορίζει τα περιθώρια κερδοφορίας των ελληνικών φαρμακευτικών εταιρειών, καθιστώντας τη βιωσιμότητα του κλάδου αμφίβολη και στερώντας σημαντικά κεφάλαια από περαιτέρω επενδύσεις. Οι τεράστιες επιβαρύνσεις δημιουργούν ασφυκτικές συνθήκες για πολλά οικονομικά φάρμακα, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνέχιση της παραγωγής τους και μειώνοντας τη δυνατότητα του κλάδου να επενδύει περαιτέρω στην ανάπτυξη και την καινοτομία.
Για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της φαρμακοβιομηχανίας, απαιτείται η εφαρμογή μιας συνολικής στρατηγικής που θα επιτρέψει τη συνέχιση και ενίσχυση της αναπτυξιακής της πορείας. Οι άξονες της στρατηγικής αυτής είναι:
- Επίλυση της υποχρηματοδότησης των φαρμακευτικών προϋπολογισμών, γεγονός που θα μειώσει την υπέρμετρη επιβάρυνση των εταιρειών και θα τους επιτρέψει να επενδύσουν περισσότερους πόρους σε νέες υποδομές και έρευνα. Αυτό θα ενισχύσει τον κλάδο, θα ενθαρρύνει τη διατήρηση και αύξηση της παραγωγής και θα προσφέρει νέα περιθώρια ανάπτυξης για το ελληνικό φάρμακο.
- Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων που αφορούν τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Η εφαρμογή ψηφιακών εργαλείων που θα επιτρέπουν την παρακολούθηση και τον εξορθολογισμό της συνταγογράφησης, καθώς και η αντιμετώπιση της υποκατάστασης οικονομικότερων φαρμάκων από ακριβότερα θα περιορίσουν τις δαπάνες και θα συμβάλουν στη διατήρηση των προσιτών τιμών για τους ασθενείς.
- Διαμόρφωση ενός μόνιμου πλαισίου επενδυτικών κινήτρων, το οποίο θα παρέχει στους επενδυτές σταθερότητα και θα ευνοεί τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Το μέτρο του συμψηφισμού ενός μέρους του clawback με επενδύσεις, το οποίο οδήγησε στην κατάθεση 59 επενδυτικών προτάσεων, δείχνει πόσο σημαντικά είναι τα κίνητρα για την ανάπτυξη του κλάδου. Η επέκταση και μονιμοποίηση αυτών των κινήτρων θα επιτρέψει στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία να διατηρήσει τη δυναμική της και να επενδύσει ακόμη περισσότερο.
Με την εφαρμογή των παραπάνω στρατηγικών, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να εδραιώσει τη θέση της ως ένας σημαντικός πυλώνας ανάπτυξης και καινοτομίας, προσφέροντας σταθερές, ποιοτικές θέσεις εργασίας και διασφαλίζοντας την επάρκεια φαρμάκων. Παράλληλα, η ολοκλήρωση των σχεδιασμένων επενδύσεων, τόσο από εγχώριες όσο και από διεθνείς εταιρείες, θα αναδείξει την Ελλάδα ως κόμβο φαρμακευτικής έρευνας και παραγωγής για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η φιλοδοξία αυτή δεν είναι ουτοπική, καθώς οι υποδομές, το ανθρώπινο δυναμικό και η τεχνογνωσία βρίσκονται ήδη σε επίπεδο που επιτρέπει τη μετατροπή του οράματος σε πραγματικότητα.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει τις δυνατότητες να αποτελέσει πρότυπο για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, με έμφαση στην τεχνολογία και την καινοτομία, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει επάρκεια και πρόσβαση σε ποιοτικά φάρμακα με το χαμηλότερο δυνατό κόστος για το σύστημα και τον ασθενή.
Διαβάστε παρακάτω το άρθρο και σε ηλεκτρονική μορφή από το περιοδικό Health NextGeneration
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Μάρκος Ολλανδέζος είναι οικονομολόγος της Υγείας, απόφοιτος του τμήματος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε Οικονομικά της Υγείας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας και έλαβε διδακτορικό τίτλο από την Ιατρική Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Από το 2001 είναι επιστημονικός συνεργάτης του Τομέα Οικονομικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Υγείας, με ερευνητικό και συγγραφικό έργο και δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και συνέδρια. Από τον Απρίλιο του 2012 έχει τη θέση του διευθυντή επιστημονικών θεμάτων της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ). Από τo 2016 διδάσκει Οικονομικά της Υγείας στο ΜΠΣ Διεθνής Ιατρική- Διαχείριση Κρίσεων Υγείας του ΕΚΠΑ, ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2022 συνεργάζεται με το UoA-MBA του ΕΚΠΑ ως εισηγητής στο μάθημα της Φαρμακοοικονομίας.
