Η Παιδιατρική μεταξύ Αθήνας και Βοστόνης

Σημαντικά συμπεράσματα που θα επηρεάσουν την πρακτική της Παιδιατρικής επιστήμης το 2016

Με μεγάλη επιτυχία και χρήσιμα επιστημονικά συμπεράσματα ολοκληρώθηκε το συνέδριο «Η Παιδιατρική μεταξύ Αθήνας και Βοστόνης» που διοργάνωσε το Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών σε συνεργασία με το Harvard Medical School και το Mass General Hospital for Children, υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ιατροί από το Harvard, το Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών και την ακαδημαϊκή κοινότητα αντάλλαξαν απόψεις για τις νεότερες τάσεις σε οκτώ κλινικές ενότητες της σύγχρονης Παιδιατρικής, παρουσιάζοντας πολύ σημαντικά ευρήματα.

^{Ιατροί από το  Harvard, το Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών και την ακαδημαϊκή
κοινότητα αντάλλαξαν απόψεις  για τις νεότερες τάσεις σε οκτώ κλινικές ενότητες
της σύγχρονης Παιδιατρικής}

Οι συμμετέχοντες κατέληξαν σε χρήσιμα συμπεράσματα που θα επηρεάσουν την πρακτική της Παιδιατρικής επιστήμης το 2016. Συγκεκριμένα, οι καταξιωμένοι ομιλητές ανέδειξαν τα εξής σημεία:

• Η χορήγηση της βιταμίνης D είναι αναγκαία σε όλες τις ηλικίες.
• Η ευαισθησία του υπερηχογράφου στα χέρια εξειδικευμένων παιδο-ακτινολόγων είναι εξαιρετική.
• Telavincin και νεότερες κεφαλοσπορίνες (ceftaroline) εμπλουτίζουν τη φαρέτρα του παιδιάτρου κατά των μικροβίων που είναι ανθεκτικά στην αντιβίωση.
• Τα βρεφικά αιμαγγειώματα αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με προπανολόλη.
• Η δίαιτα της εγκύου επηρεάζει τη μετέπειτα ανάπτυξη του παιδιού καθώς και την προδιάθεση για εκδήλωση χρόνιων νοσημάτων.
• Όταν χορηγούνται από εξειδικευμένους ανοσολόγους-αλλεργιολόγους, το βρασμένο γάλα και το αβγό συντελούν στην αντιμετώπιση των αλλεργιών στα είδη αυτά.
• Η χορήγηση αυξητικής ορμόνης στην παιδική ηλικία μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικά επεισόδια μετά την ενηλικίωση.
• Παρατηρείται αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης του υποσπαδία, ίσως λόγω της ευρείας χρήσης οιστρογόνων.

Την έναρξη των εργασιών του διεθνούς συνεδρίου κήρυξε ο Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, ο οποίος τόνισε: «Στον Όμιλο Ιατρικού Αθηνών, πιστεύουμε πως είναι καθήκον μας να εμπνέουμε διαρκώς τους Παιδιάτρους, οι οποίοι στέκονται στο πλευρό των γονιών, σε κάθε βήμα των παιδιών μας. Πιστεύουμε ότι το διεθνές συνέδριο αποδεικνύει στην πράξη αυτή τη δέσμευσή μας, καθώς έδωσε την ευκαιρία για ουσιαστικό επιστημονικό διάλογο μεταξύ επιστημόνων από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Παράλληλα, το συνέδριο εγκαινίασε την επιστημονική συνεργασία του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών και του Harvard Medical School, με την οποία ενισχύεται η ηγετική μας θέση στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιανατολικής Ευρώπης».

Βασικά ευρήματα και συμπεράσματα:

• Ξεκινώντας με τη νεογνική φροντίδα παρουσιάστηκαν τα δεδομένα της ανεπάρκειας βιταμίνης D στα νεογνά και στις μητέρες, ενώ τονίστηκε η ανάγκη χορήγησης βιταμίνης D σε όλες τις ηλικίες για την πρόληψη της οστεοπόρωσης. Στο πλαίσιο αυτό, τονίσθηκε η ανάγκη νευρολογικής παρακολούθησης των βρεφών που γεννήθηκαν με χαμηλό βάρος γεννήσεως, καθώς και ο προληπτικός έλεγχος όλων των νεογνών για διαταραχές της ακοής και των οφθαλμών, όπου δεν σπανίζουν ο συγγενής καταρράκτης και το γλαύκωμα.
• Στη συνεδρίαση για τα λοιμώδη νοσήματα το ενδιαφέρον εστιάστηκε όπως ήταν φυσικό στην μηνιγγίτιδα και τα εμβόλιά της υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι η μείωση των κρουσμάτων μηνιγγιτιδοκοκικής μηνιγγίτιδας όλων των τύπων από τα αρχικά χρησιμοποιηθέντα εμβόλια συζευγμένου μηνιγγιτιδοκοκκικού πολυσακχαρίτη ήταν εντυπωσιακή. Η ανάπτυξη του αντιμηνιγγιτιδοκοκκικού εμβολίου πρωτεϊνικής βάσης οροτύπου Β, αποτέλεσε μεγάλη επιτυχία ενώ τα εμβόλια οροτύπων Β φάνηκε ότι επιτυγχάνουν λιγότερη πλήρη προφύλαξη, αλλά έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την επιδημική και σποραδική λοίμωξη του Β οροτύπου.
• Όσον αφορά στον τομέα της ακτινολογίας, ειπώθηκε ότι σχετικά πρόσφατα έχουν εισαχθεί οι απεικονιστικές μέθοδοι, οι οποίες τείνουν να αντικαταστήσουν τις ακτινογραφίες. Μάλιστα, σύμφωνα με τα λεγόμενα των συμμετεχόντων ο υπερηχογραφικός έλεγχος του θώρακος και των πνευμόνων απεδείχθη ως εξαιρετικής ευαισθησίας και ειδικότητας μέθοδος αποτελώντας την πιο γρήγορη, σχετικά φθηνή και άνευ κινδύνου εξέταση. Το ίδιο ισχύει και για τον έλεγχο του ουροποιητικού, όπου ο υπερηχογραφικός έλεγχος αποτελεί την πρώτη γραμμή μεταξύ των απεικονιστών διαγνωστικών μεθόδων.
• Η αντιμετώπιση των σταφυλοκοκκικών λοιμώξεων έχει καταστεί προβληματική σε πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, λόγω της αυξημένης ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Ήδη η ευαισθησία στην clindamycin και λιγότερο στην vancomycin έχει αυξηθεί αλλά ευτυχώς τα νέα φάρμακα, όπως η telavancin και νεότερες κεφαλοσπορίνες ( η ceftaroline ) εμπλουτίζουν την θεραπευτική φαρέτρα.
• Όσον αφορά τα βρεφικά αιμαγγειώματα η εφαρμογή της propranolοl έχει δώσει εξαιρετικά αποτελέσματα αλλά ακόμη δεν έχει καθορισθεί η στρατηγική της χορήγησης της (δοσολογία, συχνότητα, διάρκεια θεραπείας) στα βρέφη.
• Σε βασική εισαγωγική διάλεξη της καθηγήτριας της Γενετικής, κυρίας Σοφίας Κίτσιου – Τζέδη με θέμα «Επιγενετική και Επίδραση της Διατροφής της Μητέρας», τονίστηκε ότι το προγεννητικό περιβάλλον είναι περισσότερο σημαντικό από το μεταγεννητικό, καθώς ενδομήτριες επιδράσεις μπορούν να μεταβάλλουν την γονιδιακή έκφραση, αλλά και το φαινότυπο μέσω δυναμικών επιγενετικών μεταβολών. Έτσι, κατέληξε ότι η δίαιτα της εγκύου αποτελεί περιβαλλοντικό παράγοντα κλειδί, που επηρεάζει τα αναπτυξιακά μονοπάτια και την προδιάθεση για χρόνια νοσήματα.
• Στις προόδους των παιδιατρικών αλλεργιών αναφέρθηκε η εισαγωγή στη διατροφή ανοσοθεραπείας με χορήγηση βρασμένου γάλατος και αυγού στην αντιμετώπιση αλλεργίας στα δύο αυτά σημαντικά στοιχεία της διατροφής.
• Για τον τομέα της ενδοκρινολογίας έγινε ενημέρωση για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της χορήγησης αυξητικής ορμόνης δείχνοντας ότι τα άτομα με ανεπάρκεια αυξητικής ορμόνης, ωφελούνται με αύξηση μυϊκής μάζας, μείωση της λιπώδους μάζας και βελτίωση του μεταβολικού προφίλ. Επισημάνθηκε ότι είναι ωφέλιμη και σε άλλες μορφές βραχυλογίας σε πολύ μικρότερο βαθμό. Ωστόσο διατυπώθηκε προβληματισμός για εγκεφαλικά επεισόδια σε ενήλικες που είχαν υποβληθεί σε θεραπεία με αυξητική ορμόνη στην παιδική ηλικία. Αναφέρθηκε ακόμη, η θεραπεία υποκατάστασης με γοναδοτροπίνες για τη θεραπεία του μικροπέους και της κρυψορχίας. Η πειραματική χορήγηση βιταμίνης D ενδεχομένως να πρόλαβε την εμφάνιση Τύπου 1 διαβήτη σε άτομα, με υποστροφή των αυτοαντισωμάτων.
• Η ρομποτική χειρουργική έχει αρχίσει να κερδίζει έδαφος στην Παιδιατρική με εφαρμογές στη διαφραγματοποίηση, τις μυοτομίες, την πυλωρική στένωση, καθώς και τις θωρακικές μάζες.
• Πρόσφατες εξελίξεις στην θεραπεία του άσθματος αφορούν τη διαφοροποίηση της φλεγμονής τύπου 2 των αεραγωγών και την πλέον ακριβή φαινοτυπική εικόνα του άσθματος με βίοσητοδότηση σε περιπτώσεις με σχετική αποτυχία της συμβατικής θεραπείας με βρογχοδιασταλτικά και στεροειδή. Στη φλεγμονή τύπου 2 δοκιμάζονται με επιτυχία βιολογικά φάρμακα κατά των κυτταροκινών τύπου 2. Αποτελεσματικά ήταν τα βιολογικά αναστολής των ιντερλευκινών 4 , 5 και 13.
• Αναφορά έγινε και στο προκάρδιο άλγος, ένα σύνηθες και καλοήθες σύμπτωμα στον παιδικό πληθυσμό, ενώ φάνηκε ότι ο ειδικός εργαστηριακός και απεικονιστικός έλεγχος εξέτασης είναι συνήθως περιττός για την διάγνωση και την θεραπεία. Το καλό ιστορικό και η αντικειμενική εξέταση είναι κατά κανόνα τα απαραίτητα για τον αποκλεισμό σπανίων σοβαρών αιτίων θωρακικού άλγους.
• Ευρεία συζήτηση έγινε για τον αυτισμό. Οι έρευνες του Κέντρου Lurie για τον αυτισμό στο Harvard, αφορούν την νευροφλεγμονή και την οξυτοκίνη στο ευρύ φάσμα των διαταραχών αυτισμού. Συχνά προβλήματα των παιδιών με αυτισμό είναι διαταραχές του ύπνου και διαφορετική έκφραση του πόνου.
• Η συχνότητα του υποσπαδία τονίσθηκε ότι φαίνεται να αυξάνει τα τελευταία χρόνια, ίσως λόγω της ευρείας χρήσης οιστρογόνων. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάστηκαν οι πλέον πρόσφατες χειρουργικές τεχνικές και η εφαρμογή τους στο Παιδιατρικό Κέντρο (εννοείται Ελλάδα;). Το πρόγραμμα έκλεισαν εντυπωσιακές παρουσιάσεις από τους χειρουργούς παίδων ΩΡΛ, Ορθοπεδικούς, οι οποίοι ανακοίνωσαν επιτεύγματα των ειδικοτήτων τους στην αντιμετώπιση των σοβαρών χειρουργικών προβλημάτων των παιδιών.
• Οι ορθοπεδικοί τόνισαν την ανάγκη υπεύθυνου ελέγχου των παιδιών στο σχολείο για σκολίωση, η οποία προσβάλει 3 – 4 παιδιά ανά 1.000, ιδιαίτερα σήμερα που οι τεχνικές έχουν βελτιωθεί και αναπτυχθεί για την έγκαιρη πρόληψη και διόρθωση συνεχώς εξελισσόμενης με νέες εφαρμογές, στα εξωτερικά ιατρεία, όπως τα συστήματα Magec και Apifix. Οι ΩΡΛ χρησιμοποιούν ενδοσκόπια χωρίς αναισθησία για τις ρινικές κοιλότητες, του ρινοφάρυγγα και του λάρυγγα, ενώ απαιτείται η αναισθησία για συγγενείς ή επίκτητες νόσους του λάρυγγα, της τραχείας και των βρόγχων, ιδίως για αφαίρεση ξένων σωμάτων. Για τη διόρθωση ανωμαλιών του πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος (π.χ. σκαφοειδούς θώρακα) εφαρμόζεται τεχνική εσωτερικής σταθεροποίησης με ανοξείδωτα έρεισμα, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι μετεγχειρητικές αναπνευστικές διαταραχές και οι σπονδυλικές ανωμαλίες λόγω της κυφοσκολίωσης.

Φωτογραφία: Από αριστερά προς τα δεξιά: Νίκος Μόσχος, Διευθυντής Επιχειρησιακής Ανάπτυξης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Δρ. Βασίλης Αποστολόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Πόλυ Ζησοπούλου, Σύμβουλος Διοίκησης Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, Καθηγητής Χρήστος Μπαρτσόκας, Σύμβουλος Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών.