Γράφει ο Ιωάννης Καλογεράς, φυσικοθεραπευτής Msc*
Η εποχή του Covid-19 έφερε νέα δεδομένα στις εργασιακές συνθήκες και ανάγκασε μεγάλη μερίδα του κόσμου να εργαστεί από το σπίτι (τηλεργασία). Αυτή η νέα πραγματικότητα δημιούργησε καταστάσεις που κανένα μυοσκελετικό σύστημα δεν ήταν προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει. Εργαζόμενοι από έναν εργονομικά σχεδιασμένο εργασιακό χώρο, βρέθηκαν ξαφνικά στο σπίτι ψάχνοντας τρόπους να αντεπεξέλθουν στην πολύωρη εργασία τους, χωρίς όμως τις ανέσεις ενός γραφείου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία νέων τραυματισμών ή την επανεμφάνιση παλαιότερων. Παθήσεις όπως η αυχεναλγία και η οσφυαλγία αφορούν πλέον όλο και περισσότερους, ακόμα και αυτούς που δεν τις είχαν αντιμετωπίσει ποτέ παλαιότερα.
Τι φταίει;
Η κακή στάση του σώματος στη διάρκεια της εργασίας. Ένας εργασιακός χώρος, εκτός από οργάνωση, παρέχει κάτι πολύ βασικό: εργονομία. Μια ανατομική, περιστρεφόμενη και ρυθμιζόμενη καρέκλα, ένα άνετο γραφείο και μία οθόνη υπολογιστή σε σωστό ύψος και απόσταση αντικαταστάθηκαν από έναν φορητό υπολογιστή σε έναν καναπέ στο σαλόνι. Το σώμα βρέθηκε σε μία άβολη θέση για εργασία, για πολλές ώρες, συνήθως χωρίς διαλείμματα και με πλήρη απουσία κίνησης. Αποτέλεσμα είναι ένα μυϊκό σύστημα που μένει καθηλωμένο για ώρες και δεν κινείται να είναι καταδικασμένο να πονέσει.
Ιδανική θέση εργασίας μπροστά στον υπολογιστή
Τα προβλήματα
Αυχεναλγία: Συνήθως λόγω της πολύωρης ακινησίας του αυχένα μπροστά στον υπολογιστή δημιουργείται η λεγόμενη δυσκαμψία. Μία παθολογική κατάσταση όπου οι μύες γίνονται άκαμπτοι και στην προσπάθεια κίνησης προκαλούν πόνο. Όσο μεγαλύτερα διαστήματα διαρκεί η διαδικασία τόσο μεγαλύτερος και ο πόνος, ώσπου τελικά να φτάσουμε στην επίσημη διάγνωση του αυχενικού συνδρόμου ή αλλιώς αυχεναλγίας. Ο γενικός αυτός όρος μπορεί να περιλαμβάνει για παράδειγμα μία απλή δυσκαμψία μέχρι και σοβαρότερες παθήσεις, όπως μια ριζίτιδα ή και μια απώλεια της καμπυλότητας της αυχενικής μοίρας, γνωστή και ως ευθειασμός. Ο ασθενής, εκτός του πόνου, μπορεί να βιώσει συμπτώματα όπως ζάλη, πονοκέφαλο, απώλεια προσανατολισμού και ισορροπίας, τάση προς έμετο και μουδιάσματα στα άνω άκρα. Συνήθως θεωρεί ότι το πρόβλημα θα εξαφανιστεί από μόνο του, αλλά κάτι τέτοιο σπάνια συμβαίνει.
Οσφυαλγία: Άλλος ένας γενικός όρος μίας καθολικής κατάστασης της οσφυϊκής μοίρας. Μπορεί να περιλαμβάνει πόνο, μούδιασμα των κάτω άκρων, μέχρι και ατροφία μυών σε χρόνιες περιπτώσεις. Μία ακόμα πάθηση της πολύωρης ακινησίας και της έλλειψης άσκησης. Εδώ έρχεται να προστεθεί και το σωματικό βάρος, το οποίο στους περισσότερους λόγω της τηλεργασίας και της έλλειψης κίνησης αυξήθηκε.
Η λύση
Τα αρχικά συμπτώματα μπορούν να ξεπεραστούν με δράσεις όπως:
Διαλειμματική εργασία: Ιδανικά ανά μισή ώρα χρειάζεται κάποιου είδους ανάπαυση. Επειδή αυτό συχνά δεν είναι εφικτό, αρκεί για 2-3 λεπτά να σηκωθούμε από τη θέση μας και να ασχοληθούμε με κάτι άλλο. Το βασικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι να αλλάξει θέση το σώμα μας. Οπότε μία απλή βόλτα σε ένα άλλο δωμάτιο του σπιτιού ή μία οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα μακριά από την οθόνη του υπολογιστή θα δώσει χρόνο στον αυχένα και στη μέση μας να ξεκουραστούν.
Άσκηση: Όλοι λένε ότι θα την κάνουν, αλλά τελικά κανείς δεν την κάνει. Δεν χρειάζεται να είναι ούτε πολύωρη ούτε βαρετή. Μπορεί να περιλαμβάνει διατάσεις και ήπιες κινήσεις προκειμένου να προετοιμαστεί το σώμα για την πολύωρη εργασία ή να ξεκουραστεί στο τέλος αυτής. Απαιτεί 5-10 λεπτά από το χρόνο μας πριν και μετά την εργασία μας.
Κινητοποίηση και διατάσεις αυχενικής μοίρας: Επίσης καλό θα ήταν να εντάξουμε στην καθημερινότητά μας μίας μορφής γυμναστική. Ό,τι αρέσει στον καθένα (περπάτημα, κολύμβηση, τρέξιμο), αρκεί να γίνεται με κάποια συνέπεια.
Κινητοποίηση και διατάσεις οσφυϊκής και θωρακικής μοίρας: Μακριά από άλλες καταπονήσεις: Μετά το τέλος της εργασίας μας, εάν συνεχίζουμε να ταλαιπωρούμε την πάσχουσα περιοχή με πρόσθετες εργασίες, τότε τα πράγματα γίνονται χειρότερα.
Πρέπει να αποφεύγονται επαναλαμβανόμενες κινήσεις και άρση βάρους όσο το δυνατόν περισσότερο. Για παράδειγμα, δουλειές που γίνονται σε ύψος πάνω από το επίπεδο των ώμων, καθώς και «φόρτωμα» των χεριών με ψώνια και βαριές σακούλες θα δημιουργήσουν μεγάλη τάση στους μυς του αυχένα και αυτό θα πυροδοτήσει την αυχεναλγία.
Αντίστοιχα ορθοστασία και άρση βάρους μπορεί να πυροδοτήσουν την οσφυαλγία.
Θερμά επιθέματα: Έχουν «πυροσβεστικό» ρόλο και μπορούν να ανακουφίσουν από τα έντονα συμπτώματα. Η ζέστη ενδείκνυται σε χρόνια μυοσκελετικά προβλήματα και πρέπει να αποφεύγεται εφόσον υπάρχει ένδειξη φλεγμονής. Χαλαρώνει τους μυς που βρίσκονται σε τάση λόγω της ακινησίας και αιματώνει την περιοχή. Θερμαντικές κρέμες, θερμά επιθέματα (θερμοφόρες), ζεστό νερό στο λουτρό ή ακόμα ένα απλό φαρμακευτικό έμπλαστρο μπορούν να προσφέρουν ανακούφιση.
Ένα μαλακό κολάρο για τον αυχένα και μία υποστηρικτική ορθοπαιδική ζώνη για την οσφυϊκή μοίρα αντίστοιχα επίσης μπορούν να βοηθήσουν υποστηρικτικά εάν χρησιμοποιηθούν σωστά.
Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι οι δύο αυτές παθήσεις δεν είναι καινούργιες. Υπήρχαν και θα υπάρχουν. Αυτό που συνέβη με την πανδημία και την τηλεργασία είναι μία έξαρσή τους λόγω κυρίως της ακινησίας του ανθρωπίνου σώματος. Όσοι τις βιώνουν πρέπει να τις αντιμετωπίζουν όσο το δυνατόν γρηγορότερα και να μην καταλήγουν χρόνιοι πάσχοντες. Δυστυχώς οι περισσότεροι δεν δίνουν την απαραίτητη προσοχή στο σώμα τους και αυτό έχει την τάση να τους εκδικείται. Σε κάθε περίπτωση, ιδανικά είναι να συμβουλεύεστε τον ιατρό σας ή τον φυσικοθεραπευτή σας και να μην κάνετε από μόνοι σας χρήση φαρμάκων ή τεχνικών που μπορεί να καλύψουν μόνο προσωρινά το πρόβλημά σας.
*ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Ιωάννης Καλογεράς, Msc, είναι φυσικοθεραπευτής, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και εξειδικευμένος στην εμβιομηχανική άκρου ποδός, καθώς και στην κατασκευή ορθωτικών συσκευών. Επιπλέον, έχει εξειδίκευση στη συνδυαστική ελαστική περίδεση, όπως επίσης και στον βιοϊατρικό και παραδοσιακό κινέζικο βελονισμό.
Διαβάστε παρακάτω το άρθρο, όπως δημοσιεύθηκε στο ένθετο Health by Nextdeal, τεύχος 08, (πατήστε πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση):
