Καθώς η ζέστη λιώνει την άσφαλτο, οι παραλίες γεμίζουν από μικρούς και μεγάλους που αναζητούν ανάσες δροσιάς μπαινοβγαίνοντας στο νερό. Πού αφήνετε, όμως, το αντιηλιακό σας όλη μέρα;
Το πιθανότερο είναι πως το αφήνετε σκεπασμένο με την πετσέτα σας, πεταμένο στην άμμο ή μέσα στο αυτοκίνητό σας. Ό,τι από τα τρία κι αν επιλέγετε όμως δεν είναι καθόλου καλή ιδέα, διότι τα αντιηλιακά αλλοιώνονται όταν εκτίθενται απευθείας στον ήλιο ή παραμένουν με τις ώρες στη ζέστη, αναφέρει ο Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος δρ Μάρκος Μιχελάκης, από τον ΕΔΟΕΑΠ.
«Η υπερβολική θερμότητα μπορεί να διασπάσει τα φίλτρα τους μειώνοντας την προστασία που παρέχουν από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου», εξηγεί. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αρμόδιες Αρχές, όπως το FDA, συνιστούν να μην τα αφήνουμε καθόλου εκτεθειμένα στον ήλιο. Προτιμότερο είναι να τα τυλίγουμε στην πετσέτα και να τα τοποθετούμε σε σκιερό μέρος. Το μέρος αυτό όμως για κανένα λόγο δεν πρέπει να είναι το αυτοκίνητο, διότι όταν έχει ζέστη μετατρέπεται σε αληθινό φούρνο».
Αν, όμως, έχετε πρόγραμμα να μείνετε πολλές ώρες στην παραλία, «να φυλάξετε το αντιηλιακό σε κάποιο φορητό ψυγείο που είναι πιο δροσερό», συνεχίζει. «Ας μην ξεχνάτε ότι στις συσκευασίες τους αναγράφεται πως πρέπει να προστατεύονται και από την ακραία ζέστη».
Η φύλαξη του αντιηλιακού σε συνθήκες που ευνοούν την αλλοίωσή του δεν είναι το μοναδικό λάθος που κάνουμε. Το FDA συνιστά να δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στον χρόνο της επάλειψης, αλλά και στα σημεία του σώματος που συνήθως ξεχνάμε.
Έρευνα του Πανεπιστημίου της Μινεάπολης είχε δείξει πριν από λίγα χρόνια ότι μόνο ο ένας στους τρεις αλείφει με αντιηλιακό όλα ανεξαιρέτως τα εκτεθειμένα στον ήλιο τμήματα του σώματός του. «Η γραμμή των μαλλιών στο πρόσωπο, ο αυχένας, τα αυτιά και τα τμήματα του κρανίου χωρίς μαλλιά ή με αραιωμένη τριχοφυΐα είναι τα σημεία που οι περισσότεροι ξεχνούν», λέει ο κ. Μιχελάκης.
Άλλα σημεία που συχνά μένουν απροστάτευτα στον ήλιο είναι το πάνω μέρος των άκρων ποδιών (το κουτεπιέ) και τα πέλματα, η μύτη, τα χείλη και το πάνω μέρος της άκρας χείρας.
Γενικά, μόνο οι τέσσερις στους δέκα διαθέτουν ξεχωριστό αντιηλιακό για το πρόσωπο, το οποίο εφαρμόζουν σωστά και συστηματικά. Επιπλέον, λιγότερο από το 4% θυμούνται τα πόδια τους στα σημεία που δεν καλύπτονται από τα πέδιλα ή τις σαγιονάρες. Και μόλις το 6% θυμούνται να βάλουν αντιηλιακό σε όλα τα εκτεθειμένα τμήματα του θώρακά τους.
Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το 65% των ενηλίκων ξεχνούν να επαναλάβουν την επάλειψη, όπως είχε δείξει έρευνα της Αμερικανικής Ακαδημίας Δερματολογίας (AAD). Ωστόσο τα αντιηλιακά δεν αντέχουν περισσότερο από δύο ώρες συνεχούς έκθεσης στον ήλιο. Ούτε υπάρχουν αδιάβροχα αντιηλιακά, ώστε αν ιδρώσετε πολύ ή κάνετε μπάνιο στη θάλασσα να διατηρήσετε την προστασία σας. Αργά ή γρήγορα η προστασία θα χαθεί και θα μείνετε εκτεθειμένοι στην UV.
Δυστυχώς όμως μόνο ο ένας στους τρεις επαναλαμβάνει με συνέπεια την επάλειψη κάθε δύο ώρες όταν είναι στεγνός (ή συχνότερα, αν βραχεί). Ειδικά στην πόλη, οι περισσότεροι βάζουν αντιηλιακό μόνο μία φορά το πρωί, εφόσον δεν προγραμματίζουν να πάνε για μπάνιο στη θάλασσα.
Επιπλέον, οι περισσότεροι χρησιμοποιούν αντιηλιακό μόνο όταν έχει ήλιο. Όταν έχει συννεφιά μόλις το 20% βάζουν αντιηλιακό, παρότι ποσοστό έως και 80% της UV διαπερνά τα σύννεφα και φθάνει έως το δέρμα μας.
Πολύ σημαντικό είναι να μην βάζετε το αντιηλιακό τελευταία στιγμή πριν βγείτε στον ήλιο. Χρειάζεται τουλάχιστον 30 λεπτά για να δράσει, ειδικά αν περιέχει χημικά φίλτρα (τα φυσικά φίλτρα δρουν πιο γρήγορα). Πρέπει επίσης να βάζετε αρκετή ποσότητα, ώστε να καλύπτετε καλά τα εκτεθειμένα σημεία στο πρόσωπο και στο σώμα σας. Δυστυχώς, ο περισσότερος κόσμος χρησιμοποιεί μόνο το 25-50% της ποσότητας που πραγματικά χρειάζεται. Η ποσότητα αυτή για τον μέσο ενήλικα είναι περίπου 30 ml (σχεδόν όσο είναι ένα ποτήρι-σφηνάκι) για να καλυφθούν όλα τα εκτεθειμένα τμήματα του σώματος.
Πρέπει επίσης να τρίψετε απαλά το δέρμα σας έως ότου απορροφηθεί το αντιηλιακό πλήρως. Ύστερα θα ενεργοποιηθούν και τα φίλτρα του.
Για ακόμα μεγαλύτερη προστασία, όμως, το αντιηλιακό σας πρέπει να πληροί ορισμένες προδιαγραφές. Πρώτον, δεν πρέπει να είναι παλιό. Αν δεν θυμάστε πότε το αγοράσατε, πετάξτε το. Τα αντιηλιακά αντέχουν έως τρία χρόνια, εφόσον δεν εκτίθενται στον ήλιο ή στην έντονη ζέστη.
Δεύτερον, το αντιηλιακό πρέπει να είναι ευρέως φάσματος, ώστε να προστατεύει τόσο από την υπεριώδη ακτινοβολία Α (UVA) όσο και από την υπεριώδη ακτινοβολία Β (UVB). H UVB ευθύνεται κυρίως για το ηλιακό έγκαυμα και μακροπρόθεσμα για τον καρκίνο του δέρματος. Η UVA εισδύει πιο βαθιά στο δέρμα, επιταχύνει τη γήρανση του δέρματος και μακροπρόθεσμα επίσης προκαλεί καρκίνο.
Το αντιηλιακό σας πρέπει ακόμα να είναι ανθεκτικό στο νερό (θα αναγράφει water resistant) και να έχει δείκτη προστασίας από τον ήλιο (SPF) τουλάχιστον 30. Αν τυχόν μαυρίσει το δέρμα σας, μην αλλάξετε αντιηλιακό για να πάρετε κάποιο με χαμηλότερο SPF. Είναι μύθος ότι το μαύρισμα κάνει το δέρμα πιο «ανθεκτικό» στην UV. Αντιθέτως, είναι ένδειξη ότι το δέρμα σας έχει υποστεί βλάβες από τον ήλιο και όσο συνεχίζετε να εκτίθεστε στην UV, τόσο τις αυξάνετε.
Να θυμάστε, τέλος, πως μόνο το αντιηλιακό δεν αρκεί για να προστατεύσετε επαρκώς το πρόσωπό σας. Χρειάζεστε και ένα καπέλο με φαρδύ γείσο, διότι τα περισσότερα καλλυντικά (π.χ. ενυδατικές, μέικ απ) με SPF παρέχουν προστασία έναντι της UVB και όχι έναντι της UVA. Επομένως, καλό είναι να κυκλοφορείτε εφεξής με καπέλο, καταλήγει ο κ. Μιχελάκης.
