Τα τρόφιμα που περιλαμβάνονται στο καθημερινό διαιτολόγιο των μεσογειακών χωρών ανήκουν σε διάφορες διατροφικές ομάδες εκ των οποίων η πρώτη είναι αυτή των φρούτων και λαχανικών που καταναλώνονται σε ημερήσια βάση. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, τα οποία έχουν την ιδιότητα να μειώνουν τη συσσώρευση χοληστερόλης στα αιμοφόρα αγγεία.
Ευεργετικές ιδιότητες επίσης έχουν και τα σιτηρά, στα οποία περιλαμβάνονται τροφές όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά και το ρύζι που είναι πλούσιες σε σίδηρο, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Στις δύο προηγούμενες ομάδες, έρχεται να προστεθεί και αυτή των ωφέλιμων λιπαρών όπως είναι το ελαιόλαδο που χρησιμοποιείται κατά κόρον στο μαγείρεμα και λόγω των συστατικών του διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα τις λιποπρωτεΐνες.
Στα ωφέλιμα λιπαρά συγκαταλέγονται και τα πολυακόρεστα Ω-3, τα οποία είναι ιδιαίτερα υγιεινά καθώς μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα τριγλυκεριδίων στον οργανισμό και να μειώσουν τον κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου που προκαλείται από καρδιακή ανακοπή.
Ένας άλλος πολύ σημαντικός παράγοντας που βοηθάει στη διατήρηση της υγείας του οργανισμού, είναι η ελάχιστη κατανάλωση κρέατος και η ευρεία κατανάλωση όσπριων με κυριότερα τα φασόλια, τα μπιζέλια και τις φακές.
Οι ερευνητές της Mayo Clinic παρατήρησαν επίσης πως παρόλο που στις μεσογειακές χώρες είναι καθημερινή η κατανάλωση αλκοόλ, εντούτοις είναι σε περιορισμένη ποσότητα και κυρίως αφορά το κρασί, το οποίο συμβάλει και στη μείωση των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Σύμφωνα με τη μελέτη, ένα ποτήρι για τις γυναίκες και δύο για τους άντρες, είναι η ιδανική ποσότητα που πρέπει να λαμβάνεται σε ημερήσια βάση.
Στη μεσογειακή διατροφή επίσης, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα περιλαμβάνονται θαλασσινά, γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως και μικρές μερίδες ξηρών καρπών, ενώ σπάνια καταναλώνονται γλυκά.
Τα οφέλη της μεσογειακής διατροφής δεν αφορούν μόνο την καρδιά, αλλά μπορούν να συμβάλλουν και στη μείωση άλλων ασθενειών όπως του διαβήτη, ορισμένων μορφών καρκίνου, της παχυσαρκίας και τέλος της νόσου του Αλτσχάιμερ.