Γράφει ο ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΤΖΑΝΑΚΗΣ, νεφρολόγος, διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής – ΜΤΝ Γενικού Νοσοκομείου Χανίων
Η ιστορία του Νεφρολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου Χανίων αρχίζει το 1977, όταν ο παθολόγος-νεφρολόγος Εμμανουήλ Παπαδάκης, διευθυντής της Β΄ Παθολογικής Κλινικής, οργανώνει Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ενσωματωμένη στην Παθολογική Κλινική. Η Μονάδα ξεκινάει τη λειτουργία της στις 16/6/1977 αρχικά με πέντε μηχανήματα Τεχνητού Νεφρού και δέκα ασθενείς, παράλληλα με Μονάδα Οξείας Περιτοναϊκής Κάθαρσης. Αυτή ήταν μία από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη, ΜΤΝ σε επαρχιακό νοσοκομείο της Ελλάδας.
Το 1983 η ΜΤΝ διαχωρίζεται από την Παθολογική Κλινική και γίνεται ανεξάρτητη πλέον Μονάδα υπό τη διεύθυνση του νεφρολόγου Κυριάκου Βιρβιδάκη, ο οποίος παρέμεινε διευθυντής έως το 1989. Την περίοδο αυτή αναπτύσσεται επίσης και αυτόνομη Νεφρολογική Κλινική με οκτώ κλίνες συνδεδεμένη με τη ΜΤΝ.
Μετέπειτα διευθυντές του Νεφρολογικού Τμήματος διετέλεσαν οι:
Στυλιανή Καγιά (1989-1994), Νικόλαος Καλλιβρετάκης (1994-2011) και
Ιωάννης Τζανάκης (2011 έως σήμερα).
Το 2000 λειτουργεί το νέο Νοσοκομείο Χανίων δυναμικότητας 500 περίπου κλινών. Έκτοτε και μέχρι σήμερα το Νεφρολογικό Τμήμα αποτελείται από τη Νεφρολογική Κλινική με έντεκα κλίνες και τη ΜΤΝ, η οποία διαθέτει 27 σύγχρονα μηχανήματα Τεχνητού Νεφρού κατανεμημένα σε τρεις κύριες αίθουσες και μία επιπλέον αίθουσα για ασθενείς με λοιμώδη νοσήματα (ηπατίτιδες, AIDS, COVID). Από το 2014 χορηγεί πλήρη ειδικότητα Νεφρολογίας και ήδη δύο ιατροί την απέκτησαν στο νοσοκομείο μας.
Οι θεσπισμένες οργανικές θέσεις ειδικευμένων ιατρών στο Νεφρολογικό Τμήμα είναι επτά. Σήμερα, και μετά την πρόσφατη αποχώρηση (λόγω συνταξιοδότησης) του διευθυντή Ιωάννη Τζανάκη, στο Νεφρολογικό Τμήμα υπηρετούν τέσσερις ειδικευμένοι νεφρολόγοι: Αντωνία Παπαδάκη, Ανδρέας Ζουριδάκης, Ελισάβετ Σταματάκη, Νικόλαος Δαμιανάκης, καθώς και δύο ειδικευόμενοι ιατροί: Γεώργιος Κακάβας και Χρύσα Κατσίφα.
Το Νεφρολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου Χανίων καλύπτει πλήρως τον Νομό Χανίων. Επιπλέον υποστηρίζει νεφρολογικά το Ναυτικό Νοσοκομείο Κρήτης, το οποίο βρίσκεται στα Χανιά, τις Γενικές Ιδιωτικές Κλινικές, καθώς και τις δύο Ιδιωτικές Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης (Νεφροξένια και Ολύμπιον) που δραστηριοποιούνται στα Χανιά.
Στη ΜΤΝ αιμοκαθαίρονται σε μόνιμη βάση περί τους 70 ασθενείς πλέον των εκτάκτων περιστατικών. Πραγματοποιούνται περίπου 12.000 συνεδρίες ετησίως που καλύπτουν όλες τις μορφές αιμοκάθαρσης: κλασική αιμοκάθαρση, αιμοδιήθηση, online αιμοδιαδιήθηση κ.λπ. Περαιτέρω υποστηρίζει τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και Εμφραγμάτων του Νοσοκομείου με καθημερινές αιμοκαθάρσεις με μηχανήματα Τεχνητού Νεφρού, τα οποία είναι εγκατεστημένα στις Μονάδες αυτές.
Η Νεφρολογική Κλινική διαθέτει έντεκα κλίνες κατανεμημένες σε δύο τετράκλινους -έναν δίκλινο και έναν μονόκλινο- θαλάμους. Νοσηλεύονται ετησίως 450-500 ασθενείς με νοσήματα τα οποία καλύπτουν όλο το φάσμα των νοσημάτων της σύγχρονης Νεφρολογίας: πάσης φύσεως νεφρικές ανεπάρκειες, συστηματικά νοσήματα με νεφρική συμμετοχή, σπειραματικά νοσήματα, κολλαγονικά νοσήματα, αγγειίτιδες, συγγενείς νεφροπάθειες κ.λπ. Κανένα νεφρολογικό περιστατικό δεν παραπέμπεται ή διακομίζεται από το Νοσοκομείο Χανίων σε τριτοβάθμια Νοσοκομεία του κέντρου.
Το Τμήμα έχει αναπτύξει από το 2015 Μονάδα Πλασμαφαίρεσης και αντιμετωπίζει τα δύσκολα και σοβαρά περιστατικά, τα οποία χρήζουν αυτής της εξειδικευμένης θεραπείας.
Έχουμε αναπτύξει Τμήμα Επεμβατικής Νεφρολογίας, όπου πραγματοποιούνται οι επεμβατικές πράξεις, όπως τοποθέτηση προσωρινών και μόνιμων κεντρικών καθετήρων αιμοκάθαρσης υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση από νεφρολόγους και η πραγματοποίηση νεφρικών βιοψιών. Πραγματοποιούμε περί τις 50 νεφρικές βιοψίες και τοποθετούμε περί τους 50 μόνιμους κεντρικούς καθετήρες ετησίως.
Από έτους υπηρετεί στο Νοσοκομείο Χανίων αγγειοχειρουργός, ο οποίος πραγματοποιεί τις αγγειακές προσπελάσεις των νεφροπαθών (AV Fistulas) και επιλαμβάνεται τυχόν προβλημάτων που σχετίζονται με αυτές.
Το τακτικό Εξωτερικό Ιατρείο της Κλινικής λειτουργεί καθημερινά από ειδικευμένους νεφρολόγους και εξετάζονται καθημερινά 15 ασθενείς. Στο εξωτερικό ιατρείο είναι καταχωρισμένοι και έχουν ιατρικό φάκελο παρακολούθησης περίπου 2.500 ασθενείς.
Στο Νοσοκομείο Χανίων πραγματοποιούνται όλες οι απεικονιστικές εξετάσεις που είναι απαραίτητες για τη διαγνωστική προσπέλαση των νεφρικών νοσημάτων: αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες, αξονικές πυελογραφίες, αξονικές αγγειογραφίες, σπινθηρογραφήματα νεφρών, πλήρης υπερηχογραφικός έλεγχος κ.λπ., ενώ το πλήρως ανεπτυγμένο αιμοδυναμικό εργαστήριο της Καρδιολογικής Κλινικής παρέχει διαγνωστικές προσπελάσεις και θεραπευτικές λύσεις στα πολλαπλά καρδιαγγειακά προβλήματα που έχουν οι ασθενείς με νεφρικά προβλήματα (στεφανιογραφίες, καρδιακοί καθετηριασμοί, αγειοπλαστικές, τοποθέτηση stents, τοποθέτηση μόνιμων καρδιακών βηματοδοτών κ.λπ.).
Δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στις μεταμοσχεύσεις νεφρού. Προωθούμε για μεταμόσχευση όλους τους νεφροπαθείς, οι οποίοι δεν έχουν αντένδειξη για αυτή την θεραπεία, και έχουμε μία άριστη συνεργασία με τα Μεταμοσχευτικά Κέντρα που πραγματοποιούν τις μεταμοσχεύσεις νεφρού. Μετά τη μεταμόσχευση παρακολουθούμε τους μεταμοσχευμένους ασθενείς και αντιμετωπίζουμε τα πολλαπλά προβλήματα που έχουν αυτοί οι ασθενείς, πάντοτε σε αγαστή συνεργασία με το αντίστοιχο Μεταμοσχευτικό Κέντρο. Αρωγός σε αυτήν την προσπάθειά μας είναι το Βιοχημικό Εργαστήριο του νοσοκομείου, το οποίο πραγματοποιεί προσδιορισμούς επιπέδων των χορηγούμενων ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων. Σήμερα παρακολουθούμε περί τους 70 μεταμοσχευμένους ασθενείς, ενώ από πενταετίας έχουμε οργανώσει και ειδικό ιατρείο συστηματικής παρακολούθησης δοτών νεφρικού μοσχεύματος.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να συνεχίσει το Νεφρολογικό Τμήμα να παρέχει υψηλού και ασφαλούς επιπέδου υπηρεσίες στους ασθενείς είναι η επαρκής στελέχωσή του με ιατρικό προσωπικό. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, δηλαδή η σταδιακή μείωση των υπηρετούντων ιατρών, η οποία συνήθως δεν αναπληρώνεται.
Διαβάστε το άρθρο από το περιοδικό Health NextGeneration και σε ηλεκτρονική μορφή εδώ (σελ. 82-83)
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Ιωάννης Παύλου Τζανάκης γεννήθηκε στα Χανιά το 1957. Το 1975 εισήχθη στην Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών, από όπου απεφοίτησε το 1981 με βαθμό πτυχίου Λίαν Καλώς. Απέκτησε την ειδικότητα Νεφρολογίας το 1991 στη Νεφρολογική Κλινική του ΓΝΑ Ιπποκράτειου. Το χρονικό διάστημα 1991-1992 εργάστηκε ως νεφρολόγος, υπεύθυνος της ΜΤΝ της Κλινικής «Λευκός Σταυρός» Αθηνών.
Διορίσθηκε μετά από κρίση το 1992 σε θέση νεφρολόγου επιμελητού Β΄ ΕΣΥ στο Νεφρολογικό Τμήμα του Γ.Ν. Χανίων. Το 2004 απέκτησε τον τίτλο του διδάκτορος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών με βαθμό «Άριστα», η οποία εκπονήθηκε στην Γ’ Παν/κή Παθολογική Κλινική του Παν/μίου Αθηνών, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Παθολογίας-Νεφρολογίας Θ. Μουντοκαλάκη. Το 2011 ανέλαβε τη Διεύθυνση της Νεφρολογικής Κλινικής – ΜΤΝ του Γ.Ν. Χανίων, θέση την οποία κατέχει έως σήμερα. Από τον Μάρτιο 2014 η Νεφρολογική Κλινική χορηγεί πλήρη ειδικότητα Νεφρολογίας.
Έχει διατελέσει πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου και πρόεδρος του Παθολογικού Τομέα του Νοσοκομείου Χανίων επί αρκετές θητείες.
Έχει εκπονήσει ή συμμετάσχει στην εκπόνηση 144 εργασιών (στις περισσότερες σαν πρώτος συγγραφέας), στη συγγραφή δύο συγγραμμάτων Νεφρολογίας, ενώ κριτής σε 8 διεθνή ιατρικά περιοδικά.
