Για τα προβλήματα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και τη λειτουργία του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας μας μιλά ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Επιστημονικού Υγειονομικού Προσωπικού (ΠΟΣΕΥΠ) ΠΦΥ και μέλος του Δ.Σ. του Ι.Σ.Α., Παναγιώτης Ψυχάρης ο οποίος επισημαίνει ότι η υποχρηματοδότηση του δημοσίου συστήματος βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση στη χώρα μας. Σύμφωνα με τον κ. Ψυχάρη, σαφώς και πρέπει να υπάρχουν κανόνες και ποιοτικά κριτήρια στην παροχή υπηρεσιών υγείας χωρίς εξαιρέσεις και να ισχύουν τα ίδια κριτήρια και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ωστόσο, ο τρόπος που έχουν θεσπιστεί τα κριτήρια, δυσκολεύουν τη βιωσιμότητα των μικρών εργαστηρίων.
- Πως μπορεί ένας πολίτης να κάνει διαγνωστικές εξετάσεις στο δημόσιο τομέα σήμερα. Διαγνωστικές εξετάσεις σε Κέντρα Υγείας γίνονται;
Εξετάσεις διαγνωστικές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα σήμερα μπορούν να γίνουν θεωρητικά, όπως και στα Κέντρα Υγείας (ΚΥ). Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει μια συρρίκνωση των εργαστηρίων τα οποία δεν έχουν επαρκές προσωπικό, εξάλλου διορισμοί μόνιμου προσωπικού δεν έχει γίνει τα τελευταία 12 χρόνια. Αιματολογικές και βιοχημικές εξετάσεις γίνονται. Εξετάσεις υψηλού κόστους π.χ. απεικονιστικές εξετάσεις, Αξονικές και Μαγνητικές Τομογραφίες στα ΚΥ δεν γίνονται και έτσι μεγάλο τμήμα του κρατικού προϋπολογισμού μεταφέρεται στον ιδιωτικό τομέα. Και ενώ στο δημόσιο ο ασφαλισμένος δεν πληρώνει συμμετοχή, στον ιδιωτικό τομέα πληρώνει 20% του κόστους της εξέτασης. Στην πράξη ένα μικρό τμήμα των εξετάσεων εκτελείται στις δημόσιες δομές. Το κράτος δεν έχει επενδύσει στα διαγνωστικά εργαστήρια και αυτό το πληρώνει ακριβά, όπως πληρώνει και ο ασφαλισμένος. Είναι και αυτός ένας από τους λόγους που οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία στην χώρα μας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη.
- Τι αλλάζει με το νέο νομοσχέδιο στον ΕΟΠΥΥ. Σύμφωνα με τη διοίκηση του, ο στόχος είναι να υπάρχει πρόσβαση των πολιτών σε γιατρούς του ΕΟΠΥΥ τους οποίους θα μπορούν ελεύθερα και δωρεάν να επισκέπτονται. Ισχύει όντως αυτό;
Χωρίς γενναία κρατική χρηματοδότηση, δεν μπορεί να σταθεί κανένα υγειονομικό σύστημα στον κόσμο. Στην εφαρμογή του προσωπικού ιατρού δεν έγινε ουσιαστικός διάλογος με τους ιατρικούς φορείς. Και όσο η χρηματοδότηση παραμένει από τις χαμηλότερες στην Ε.Ε., διάλογος ουσιαστικός δεν μπορεί να προκύψει. Η επίσκεψη στο συμβεβλημένο προσωπικό ιατρό θα γίνεται μόνο με ραντεβού σε συγκεκριμένες εργάσιμες ημέρες και ώρες είτε στους ιδιώτες ιατρούς, είτε σε ιατρούς των ΚΥ. Η απροθυμία να συμβληθούν αρκετοί ιατροί, ώστε να καλύψουν το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού, είναι ένα ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει το υπουργείο. Αυτή τη στιγμή περίπου 1500 ιδιώτες ιατροί έχουν συμβληθεί με τον οργανισμό και όλοι, όσοι υπηρετούν στα ΚΥ.
- Σε ότι αφορά στις ιατρικές επισκέψεις, στο νέο σχέδιο δίδεται η δυνατότητα σε όλους τους ιδιώτες γιατρούς να συμβληθούν με τον ΕΟΠΥΥ και οι οποίοι θα αμείβονται με βάση τον αριθμό των ασφαλισμένων που θα τους επιλέξουν;
Δίνεται όντως η δυνατότητα σε όλους τους ιδιώτες να συμβληθούν. Εδώ ακριβώς εστιάζεται το πρόβλημα. Χρεώνεται ο ιατρός ένα συγκεκριμένο αριθμό ασθενών με μια πάγια αντιμισθία, η οποία βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη. Κίνητρα επιστημονικά και οικονομικά είναι η μαγική λέξη.
- Με τη νέα νομοθετική ρύθμιση η κυβέρνηση θέτει καινούργιους κανόνες για τις διαγνωστικές εξετάσεις, βάζοντας ποιοτικά κριτήρια στα μηχανήματα που θα χρησιμοποιούνται για τους ασφαλισμένους. Όποιος πάροχος δεν τα πληροί δεν θα μπορεί να συμβληθεί με τον ΕΟΠΥΥ;
Σαφώς και πρέπει να υπάρχουν κανόνες και ποιοτικά κριτήρια στα μηχανήματα, χωρίς εξαιρέσεις και να ισχύουν τα ίδια κριτήρια και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (νοσοκομεία και ΚΥ). Στην παρούσα φάση αυτό ισχύει για τις αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες, που όταν δεν πληρούν τα κριτήρια αποζημιώνονται με κατώτερο τιμολόγιο. Έρχεται μετά και το περίφημο clawback, που πλήττει τα μικρά και μεσαία εργαστήρια κυρίως, αποζημιώνοντας πρακτικά το 40% επί της αναγραφόμενης κρατικής αποζημίωσης. Πρέπει όμως να σταθούμε στο εξής ζήτημα της ποιότητας: η ποιότητα δεν χρεώνεται στο μηχάνημα μόνο. Κυρίως χρεώνεται στον ανθρώπινο επιστημονικό παράγοντα, δηλαδή στον επιστήμονα ιατρό που γνωματεύει. Τα ποιοτικά κριτήρια, όπως έχουν θεσπιστεί, δυσκολεύουν τη βιωσιμότητα των εργαστηρίων, ιδίως αν επεκταθούν και σε άλλες διαγνωστικές εξετάσεις. Χρειάζεται γενναία χρηματοδότησή τους από ειδικά κρατικά προγράμματα.
- Αναφορικά με τις ιδιωτικές κλινικές θα πρέπει να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες στους νοσηλευόμενους και γι’ αυτό θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένο αριθμό εργαζομένων, κλίνες ΜΕΘ, καθώς και άλλα ποιοτικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τις νοσηλείες;
Πρέπει να υπάρχουν ενιαίοι κανόνες λειτουργίας στον ιδιωτικό τομέα και στο δημόσιο και εν προκειμένου στις ιδιωτικές κλινικές και στα νοσοκομεία. Να εφαρμόζονται αυστηρά και χωρίς εκπτώσεις. Τα νοσοκομεία και τα ΚΥ για παράδειγμα είναι δυνατό να λειτουργούν χωρίς οργανόγραμμα και χωρίς συγκεκριμένους οργανωτικούς και διοικητικούς κανόνες; Όταν υπάρχει ενιαίο σύστημα μπορούμε να μιλάμε και για ανταγωνισμό. Και εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα.
- Που εστιάζονται τελικά τα προβλήματα στην υγεία σήμερα κατά τη γνώμη σας;
Τα τελευταία 10-12 χρόνια η υποχρηματοδότηση του δημοσίου συστήματος βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση. Η οργάνωση των υπηρεσιών είναι σε χαμηλά επίπεδα. Η χώρα μας βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις, όσον αφορά τις ιδιωτικές δαπάνες υγείας, αναγκάζοντας τους ασθενείς να πληρώνουν από την τσέπη τους χρήματα, που έπρεπε να χορηγεί το κράτος. Πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα που η χώρα μας βρίσκεται στις χειρότερες θέσεις όσον αφορά τη θνητότητα από covid.
Χρειάζεται χρηματοδότηση στα επίπεδα του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Χρειάζονται οργάνωση και κίνητρα επιστημονικά και οικονομικά, ώστε να πάψει η ιατρική μετανάστευση. Χρειάζεται εκπόνηση Υγειονομικού Χάρτη Αναγκών. Χρειάζεται βελτίωση υλικοτεχνικών υποδομών. Ειδικά στα νοσοκομεία και στα ΚΥ χρειάζονται διορισμοί μόνιμου ιατρικού και υγειονομικού προσωπικού. Έτσι οι συνθήκες εργασίας θα γίνουν ανθρώπινες και ελκυστικές και το δε σύστημα αποτελεσματικό. Το υγειονομικό σύστημα για την κάθε χώρα είναι ουσιαστικά μια επένδυση, όχι μόνο οικονομική, αλλά μια επένδυση πολιτισμού και δημοκρατίας.
*Ποιος είναι ο Παναγιώτης Ψυχάρης
Ο Παναγιώτης Ψυχάρης είναι πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών. Κατέχει την Ειδικότητα της Ορθοπαιδικής και Τραυματιολογίας. Είναι πρόεδρος της ΠΟΣΕΥΠ ΠΦΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Επιστημονικού Υγειονομικού Προσωπικού) και μέλος του Δ.Σ. του Ι.Σ.Α. (Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών). Έχει θητεύσει μέλος του ΚΕΣΥ (Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας).
Αναδημοσίευση από το περιοδικό Health – Τεύχος 12
