*Γράφει ο Αθανάσιος Ι. Παυλίδης, δερματολόγος – αφροδισιολόγος, επιμελητής Α’ και επιστημονικός υπεύθυνος Δερματολογικού Τμήματος Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center
Η ροδόχρους ακμή (αcne rosacea) είναι μία συχνή, χρόνια φλεγμονώδης δερματοπαθεια. Πρόκειται για μια συνήθη κατάσταση που συχνά συνοδεύεται από διάχυτο ερύθημα-flushing (κοκκινίλα) κυρίως στο πρόσωπο, στις παρειές, στο μέτωπο, στη μύτη και το πιγούνι. Μελέτη στη Μεγάλη Βρετανία αναφέρει πως η επίπτωση της νόσου ανέρχεται σε 4.000-5.000 νέα περιστατικά το χρόνο. Γενικότερα, η νόσος είναι συνηθέστερη στην καυκάσια φυλή και στους ανοιχτόχρωμους ανθρώπους και περιλαμβάνει το 3-10% των λευκών Βορειοευρωπαίων. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία συχνότερα μεταξύ 30 και 50 ετών, ενώ φαίνεται να προσβάλλει κυρίως γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Αν και η αιτιολογία της νόσου θεωρείται ακόμα άγνωστη, έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι πιθανοί παράγοντες, όπως γαστρεντερικές διαταραχές, μικροοργανισμοί και παράσιτα (π.χ. το Demodex Folliculorum), αγγειακές διαταραχές, καθώς και ανωμαλίες της τριχο-σμηγματογόνου μονάδας στο κεντρικό τμήμα του προσώπου. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν η γενετική προδιάθεση και η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία. Τέλος, εξάρσεις της νόσου συνδέονται με τη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων (αγγειοδιασταλτικά), αλλά και με τη χρήση καλλυντικών προϊόντων ακατάλληλων για τον τύπο δέρματος του ασθενούς. Όλοι αυτοί οι παράγοντες οδηγούν σε παροδικό, επίμονο ή μόνιμο ερύθημα του προσώπου με ή χωρίς φλεγμονώδεις αλλοιώσεις (βλατίδες και φλυκαινίδια) και τηλεαγγειεκτασίες (ευρυαγγείες).
Σημαντικό, λοιπόν, είναι να γνωρίζουμε τους επιβαρυντικούς παράγοντες οι οποίοι είναι αβλαβείς σε άτομα που δεν νοσούν, αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε έξαρση στα άτομα που εμφανίζουν προδιάθεση στη συγκεκριμένη δερματοπάθεια. Σε αυτούς ανήκουν η έκθεση στον ήλιο, το στρες, ο ζεστός καιρός, η έντονη άσκηση, το αλκοόλ, κυρίως το κόκκινο κρασί, τα ζεστά μπάνια, τα ζεστά ροφήματα ή πικάντικα φαγητά.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία, υπάρχουν 4 διακριτά στάδια της νόσου, καθώς και διάφορες παραλλαγές της. Ως στάδιο 1 ορίζεται ο ερυθηματοτηλαγγειεκτασικός υπότυπος με το παροδικό ερύθημα (flushing) ή το μόνιμο ερύθημα με ή χωρίς τηλαγγειεκτασίες. Ο 2ο τύπος περιλαμβάνει τον βλατιδοφλυκταινώδη, στον οποίο επικρατούν οι βλατίδες και οι φλύκταινες. Ο 3ος υπότυπος (φυματώδης) χαρακτηρίζεται κλινικά από πάχυνση του δέρματος και το σχηματισμό φυμάτων στο κέντρο του προσώπου, κυρίως στη μύτη (ρινόφυμα). Ο 4ος υπότυπος αφορά κυρίως τους οφθαλμούς και περιλαμβάνει συμπτώματα όπως αίσθηση ξένου σώματος, κάψιμο, ξηρότητα, φωτοευαισθησία, κνησμό, περιοφθαλμικό οίδημα, τηλαγγειεκτασίες σκληρού χιτώνα και επίμονες βλεφαροεπιπεφυκίτιδες των οφθαλμών.
Σημαντικές ωστόσο είναι και οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις για τους ασθενείς με ροδόχρου νόσο. Έχει αναφερθεί ότι τα άτομα αυτά συχνά πάσχουν από κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό αυτών πιστεύουν ότι η νόσος επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα της προσωπικής τους ζωής.
Γι’ αυτόν το λόγο οι προτεινόμενες θεραπευτικές λύσεις θα πρέπει να προσαρμόζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενούς και να στοχεύουν στην επαναφορά της αυτοπεποίθησής του και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.
Για τη θεραπεία της ροδόχρου ακμής, υπάρχουν τοπικές, συστηματικές και φυσικές θεραπευτικές αγωγές ή και συνδυασμός αυτών. Ανάλογα με τους προαναφερόμενους υπότυπους της νόσου ο ιατρός θα επιλέξει τη σωστή θεραπεία με σκευάσματα μετρονιδαζόλης, αζελαϊκού οξέος, ιβερμεκτίνης, ρετινοϊκού οξέος ή άλλων σκευασμάτων ή συνδυασμό αυτών με ίσως συστηματική εγκεκριμένη θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει τη χρήση αντιβιοτικών κυρίως δοξυκυκλίνης ή μινοκυκλίνης, ιβερμεκτίνης ή χαμηλής δόσης ισοτρετινοΐνης από του στόματος σε περιπτώσεις όπου επικρατούν οι βλατίδες και οι φλύκταινες. Συμπληρωματικά αντιμετωπίζεται με εξειδικευμένα peelings που περιέχουν βιταμίνη C, ένζυμα φρούτων, αζελαϊκό ή σαλικυλικό οξύ.
Πέρα από τη βασική θεραπεία, υπάρχουν γενικά μέτρα πρόληψης, που αφορούν όλους τους ασθενείς. Αυτά περιλαμβάνουν την αποφυγή όλων των επιβαρυντικών παραγόντων, όπως προηγουμένως ειπώθηκε, δηλαδή αποφυγή του αλκοόλ, της έκθεσης στον ήλιο, των ακραίων κλιματικών αλλαγών, των καυτερών και πικάντικων φαγητών, και αγγειοδιασταλτικών φαρμάκων. Σημαντική είναι η εκπαίδευση των ασθενών για σωστή χρήση αντιηλιακού όλο το χρόνο και η επιλογή μη ερεθιστικών καλλυντικών και καλυπτικών προϊόντων.
Πλέον με την πρόσφατη γνώση της καταστροφής των ελαστικών ινών, της αποδιοργάνωσης του κολλαγόνου και του συνδετικού ιστού, καθώς και της αγγειακής συμμετοχής στη ροδόχρου, γίνεται πλέον φανερή η βοήθεια που
προσφέρουν τα laser (vascular) όπως το Pulse Dye Laser ή το Nd:YAG, αλλά και με συσκευές παλμικού φωτός όπως τα IPL (Intense Pulse Light) στη μείωση του ερυθήματος και των τηλαγγειεκτασιών.
Το ρινόφυμα, δηλαδή η υπερπλασία της μύτης, διορθώνεται με τη χρήση laser C02 ή με δερμοαπόξεση. Μέσω της εξάχνωσης οι διογκωμένοι ιστοί της μύτης επανέρχονται στο φυσιολογικό μέγεθος
Η σωστή εκπαίδευση των ασθενών που πάσχουν με ροδόχρου ακμή είναι σημαντική, όπως και η καθημερινή φροντίδα του δέρματος με τα κατάλληλα καλλυντικά και την ιδανική θεραπεία γι’ αυτούς. Όλοι οι ερεθιστικοί παράγοντες θα πρέπει να ελαχιστοποιούνται, ειδικά όσοι οδηγούν σε παροδικό ερύθημα-κοκκίνισμα του προσώπου. Σημαντική η εφαρμογή αντιηλιακού καθημερινά με δείκτη προστασίας SPF 30 και πάνω. Όσον αφορά στη χρήση ενός διορθωτικού make up, συστήνεται κάποιο σε χρώμα πράσινο χωρίς ερεθιστικά χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι τη ροδόχρου ακμή τη θεωρούμε περισσότερο σαν σύνδρομο, που εξελίσσεται σε στάδια αυξανόμενης βαρύτητας, σε άτομα με προδιάθεση, και γίνεται φανερή σαν «υπερευαίσθητο δέρμα» και παροδικό ερύθημα (flushing). Για την επιτυχή αντιμετώπισή της είναι σημαντικό οι ασθενείς να απευθυνθούν σε έναν έμπειρο κλινικό δερματολόγο, ο οποίος θα κάνει τη σωστή διάγνωση και θα συμβουλεύσει για την κατάλληλη εξατομικευμένη θεραπεία.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Αθανάσιος Ι. Παυλίδης (Νάσος) γεννήθηκε το 1981 στην Αθήνα. Είναι δερματολόγος-αφροδισιολόγος, επιμελητής Α’ και επιστημονικός υπεύθυνος Δερματολογικού Τμήματος Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center από το 2016 έως σήμερα και επιστημονικός συνεργάτης της Δερματολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Ρώμης «Tor Vergata». Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο κέντρο της Αθήνας.
Είναι απόφοιτος της Σχολής Μωραΐτη, διαθέτει πτυχίο Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Ρώμης «La Sapienza», ειδίκευση στη Δερματολογία- Αφροδισιολογία όπου αποφοίτησε με άριστα από το Πανεπιστήμιο της Ρώμης «Tor Vergata» και εξειδίκευση-Master στα Laser και άλλες πηγές φωτός και εφαρμογές τους στη Δερματολογία και την Αισθητική Ιατρική από το Πανεπιστήμιο της Ρώμης «Tor Vergata». Είναι υπό παρακολούθηση 2ου μετατπυχιακού με θέμα τη «Δερματοσκόπηση» από το Αριστοτέλειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της ειδικότητάς του, έκανε κλινικό fellowship στο Νοσοκομείο Δερματικών & Αφροδισίων Νόσων Αθηνών «Ανδρέας Συγγρός». Είναι Tutor στα μετεκπαιδευτικά μαθήματα της Ευρωπαϊκής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας (EADV) με θέμα «Botulinum Toxin».
Διαθέτει ιδιαίτερη εμπειρία τόσο στην Κλινική και Επεμβατική όσο και στην Αισθητική Δερματολογία. Είναι ενεργό μέλος διεθνών και ελληνικών εταιρειών, και ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Κατώτερου Γεννητικού Συστήματος. Είναι ομιλητής σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και κατέχει σημαντικό αριθμό δημοσιεύσεων τόσο σε ελληνικά όσο και σε διεθνή περιοδικά.
Διαβάστε παρακάτω το άρθρο, όπως δημοσιεύθηκε στο ένθετο Health by Nextdeal, τεύχος 07, (πατήστε πάνω στην εικόνα για μεγέθυνση):
