Τη νέα Στρατηγική της για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για τα έτη 2021-2030 δημοσίευσε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσα στην οποία περιγράφονται προτάσεις και τομείς εργασίας που στοχεύουν στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης πλέον των 100 εκατομμυρίων ευρωπαίων πολιτών με αναπηρία. Μέσω της εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία (CRPD) θα καθοριστούν πλέον, σε μεγάλο βαθμό χρηματοδοτήσεις, υπηρεσίες και δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία σε κάθε χώρα της ΕΕ- και στην Ελλάδα.
Την κατεύθυνση που πρέπει να έχει η Στρατηγική, από την πλευρά των ατόμων με αναπηρία και της Κοινωνίας των Πολιτών έθεσε ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης ως αντιπρόεδρος της Ομάδας 3 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινωνικής Επιτροπής, σε σχετική γνωμοδότηση του με θέμα «Shaping the EU agenda for disability rights 2020-2030».
Το European Disability Forum (Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία), εκτιμά την κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία λόγω της πανδημίας του COVID-19, και καταγράφει τις δράσεις που πρέπει να γίνουν για την υποστήριξη των κρατών μελών σχετικά με την αποϊδρυματοποίηση των ατόμων με αναπηρία και τον ενισχυμένο συντονισμό στις μεταρρυθμίσεις της υγειονομικής περίθαλψης σε εθνικό επίπεδο. Περιλαμβάνει πρόταση για μια πανευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας το 2023 για τη διευκόλυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας των ατόμων με αναπηρία ενώ, προετοιμάζει έναν οδηγό για την ανεξάρτητη διαβίωση για τα κράτη μέλη το 2023 και το ποιοτικό πλαίσιο για τις κοινωνικές υπηρεσίες προς άτομα με αναπηρία το 2024.
Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που ευθυγραμμίζονται με τις προτάσεις του EDF, τα οποία είναι καλό να αναπτυχθούν περαιτέρω. Για παράδειγμα η δημιουργία του Κέντρου Υποστήριξης «AccessibleEU» έως το 2022 είναι θετική. Ωστόσο, στερείται του δυναμικού που θα μπορούσε να είχε ένας νέος οργανισμός της ΕΕ σχετικά με την προσβασιμότητα (το Συμβούλιο Πρόσβασης ΕΕ) ενώ, ο οδηγός ορθής εκλογικής πρακτικής για τη διασφάλιση των πολιτικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία το 2023 θα είναι σίγουρα χρήσιμος για τα κράτη μέλη, αν και το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο θα πρέπει να το ολοκληρώσουν τροποποιώντας τον εκλογικό νόμο για να διασφαλίσουν το δικαίωμα ψήφου όλων των ατόμων με αναπηρία.
Η πρόσκληση προς τα κράτη μέλη για να ξεμπλοκάρουν την Οδηγία για την ίση μεταχείριση που προτάθηκε πριν από 13 χρόνια εξακολουθεί να είναι σημαντική. Η πανδημία κατέστησε σαφή την έλλειψη προστασίας έναντι των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην υγειονομική περίθαλψη. Ωστόσο, η Στρατηγική δεν αναφέρεται σε οποιοδήποτε εναλλακτικό σχέδιο για τη διασφάλιση της μη διάκρισης σε ολόκληρη την ΕΕ και σε όλους τους τομείς.
Η αναγνώριση της ειδικής κατάστασης των ατόμων με αναπηρία που αντιμετωπίζουν πολλαπλές μορφές διακρίσεων λόγω, για παράδειγμα, του φύλου, της ηλικίας, του σεξουαλικού προσανατολισμού ή του εθνοτικού τους υπόβαθρο, θα πρέπει επίσης να εξεταστεί προσεκτικά και να αντιμετωπιστεί μέσω στοχευμένων δράσεων.
Το EDF ζητά τη δημιουργία μονάδας για τη Σύμβαση για τη διασφάλιση του συντονισμού της σε επίπεδο ΕΕ ενώ, η Στρατηγική δίνει προσοχή στην ενσωμάτωση της ένταξης (όπως δέσμευση σε συστηματικές αναφορές στη Σύμβαση σε όλους τους σχετικούς τομείς πολιτικής ή εκπαίδευση του προσωπικού σχετικά με τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία) και χωρίς ενισχυμένους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους εντός της Επιτροπής ή τη δημιουργία ενός ισχυρού και με επιρροή τοπικού σημείου μέσα στην ΕΕ, είναι δύσκολο αυτό να επιτευχθεί.
