Η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση και η επιβληθείσα μείωση των τιμών, είχαν ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της αγοράς φαρμάκου την τελευταία διετία, έπειτα από μια μακρά περίοδο ανοδικής πορείας. Οι τελευταίες μεταβολές και προοπτικές εξέλιξης του συγκεκριμένου κλάδου παρουσιάζονται στην δεύτερη έκδοση της κλαδικής μελέτης που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τη Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group AE.
Το προφίλ υγείας και το ποσοστό γήρανσης του πληθυσμού αποτελούν τους κύριους παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν τη ζήτηση για φάρμακα και παραφαρμακευτικά είδη. Οι μακροχρόνιες προβολές πληθυσμού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) δείχνουν αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού άνω των 65 ετών μέχρι το έτος 2050.
Στην ελληνική αγορά φαρμάκου δραστηριοποιείται ήδη αξιόλογος αριθμός επιχειρήσεων (τόσο σε επίπεδο παραγωγής όσο και εισαγωγής), με μακρόχρονη και ισχυρή παρουσία και δυναμική, ορισμένες εκ των οποίων αποτελούν θυγατρικές ισχυρών πολυεθνικών ομίλων. Ως εκ τούτου, ο κλάδος χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό, ενώ οι στρατηγικές κινήσεις, οι οποίες καταγράφονται και στην ελληνική επικράτεια, είναι κυρίως αποτέλεσμα της διεθνούς τάσης για συγχωνεύσεις και εξαγορές. Αν και ο εξεταζόμενος κλάδος απαρτίζεται στην πλειοψηφία του από εισαγωγικές επιχειρήσεις, ολοένα και μεγαλύτερη καθίσταται η συνεισφορά της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, καθώς τα εγχωρίως παραγόμενα φάρμακα (σε όρους αξίας) αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 10,5% την περίοδο 2002-2010.
Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην εξάπλωση του συνεργαζόμενου δικτύου διανομής τους (φαρμακαποθήκες), προκειμένου να προωθήσουν τα παραγόμενα/εισαγόμενα προϊόντα και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς για επάρκεια. Επιπρόσθετα, διαθέτουν αξιόλογα κεφάλαια για Έρευνα και Ανάπτυξη (R&D) και πραγματοποιούν επενδύσεις με σκοπό την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό του μηχανολογικού τους εξοπλισμού και της παραγωγικής διαδικασίας.
Σχετικά με την εξέλιξη της αγοράς των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, η Διευθύντρια Οικονομικών – Κλαδικών Μελετών της ICAP Group, κ. Σταματίνα Παντελαίου, τόνισε τα εξής: «Το συνολικό μέγεθος της αγοράς φαρμάκου κινήθηκε ανοδικά την περίοδο 2000-2009 με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 14,1%. Η μείωση των τιμών με τα διαδοχικά Δελτία Τιμών Φαρμάκων την τελευταία διετία, στα πλαίσια της δημοσιονομικής προσαρμογής, οδήγησε σε μείωση των αποθεμάτων και επέφερε πτώση των πωλήσεων, με αποτέλεσμα η εν λόγω αγορά να υποχωρήσει κατά 6% το 2011 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η αξία των εισαγόμενων φαρμακευτικών προϊόντων σημείωσε πτώση κατά 13% το 2011/10, ενώ η αξία των εξαγωγών φαρμάκων εμφάνισε μείωση κατά 13,2% το 2011 σε σχέση με το προηγούμενο έτος».
Από τη σύνταξη του ομαδοποιημένου ισολογισμού 16 αντιπροσωπευτικών παραγωγικών φαρμακευτικών εταιρειών προκύπτει ότι το σύνολο ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος μειώθηκε κατά 8,4% το 2011 σε σχέση με το 2010. Τα ίδια κεφάλαια παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 3% σε σχέση με το 2010, ενώ οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν το 2011 κατά 12%. Αντίθετα, πτώση παρουσίασαν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (κατά 20%). Οι συνολικές πωλήσεις των 16 εταιρειών του δείγματος μειώθηκαν κατά 5,2% το 2011/10, ωστόσο η μείωση του κόστους οδήγησε σε σημαντική βελτίωση των αντίστοιχων μικτών κερδών (+8,5%). Τελικά, το καθαρό αποτέλεσμα (προ φόρου εισοδήματος) αυξήθηκε κατά 82% το 2011/10, εξαιτίας του τριπλασιασμού των μη λειτουργικών εσόδων. Ομοίως, τα κέρδη EBITDA αυξήθηκαν κατά 13,2%.
Τέλος, από τη σύνταξη του ομαδοποιημένου ισολογισμού 29 εισαγωγικών φαρμακευτικών εταιρειών προκύπτει ότι το σύνολο ενεργητικού των εταιρειών του δείγματος μειώθηκε κατά 33,3% το 2011 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, γεγονός το οποίο οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στη συρρίκνωση των απαιτήσεων. Τα ίδια κεφάλαια παρουσίασαν μείωση κατά 41,7% σε σχέση με το 2010, ενώ οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν το 2011 κατά 11,7%. Αντίθετα, πτώση παρουσίασαν οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (κατά 37,6%). Οι συνολικές πωλήσεις των 29 εταιρειών του δείγματος μειώθηκαν κατά 2,4% το 2011/10, ενώ το μικτό κέρδος παρουσίασε μεγάλη αύξηση (25,6%), λόγω της συμπίεσης του κόστους πωληθέντων. Το καθαρό αποτέλεσμα (προ φόρου εισοδήματος) ήταν αρνητικό και στις δύο χρήσεις, όμως οι ζημίες μειώθηκαν κατά 57,9% το 2011.
H ICAP Group – με €63 εκατομμύρια έσοδα και 1.300 εργαζομένους– είναι ο μεγαλύτερος Όμιλος παροχής υπηρεσιών προς επιχειρήσεις στην Ελλάδα, με ισχυρή παρουσία στην Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Κύπρο. Μετά την εξαγορά της από το SEEF Fund της Global Finance, παρέχει μεγάλο εύρος υπηρεσιών και προϊόντων που ομαδοποιούνται σε 4 κατηγορίες: Credit Risk Services, Marketing Solutions, Management Consulting και People Solutions.
