Του Άρη Μπερζοβίτη
Τα τελευταία χρόνια, το άτμισμα θεωρείται εναλλακτική λύση του καπνίσματος και συχνά προβάλλεται ως ασφαλέστερη επιλογή. Ωστόσο, έρευνες δείχνουν ότι έχει επιζήμιες επιπτώσεις στην υγεία συμπεριλαμβανομένου και του δέρματος.
«Τα προϊόντα ατμίσματος περιέχουν επιβλαβείς ουσίες όπως και τα παραδοσιακά τσιγάρα. Το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins μελέτησε τον ατμό δημοφιλών υγρών και βρήκε σχεδόν 2.000 χημικές ουσίες, μεταξύ αυτών φορμαλδεΰδη, νικοτίνη και παράγωγα αυτής, προπυλενογλυκόλη, τολουόλιο, ακεταλδεΰδη και ιχνοστοιχείων όπως κάδμιο, νικέλιο και μόλυβδος. Άλλες ήταν ίδιες με αυτές που περιέχονται στα κανονικά τσιγάρα και άλλες παντελώς άγνωστες!
Ουσίες όπως η νικοτίνη, προπυλενογλυκόλη, η φυτική γλυκερίνη και αρώματα που περιέχουν μπορούν να οδηγήσουν τον οργανισμό σε οξειδωτικό στρες και φλεγμονή – παράγοντες που είναι γνωστοί για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη δερματικών προβλημάτων, όπως η ατοπική δερματίτιδα, η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής και η πρόωρη γήρανση», εξηγεί ο Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου.
Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Dermatological Science διαπίστωσε ότι η νικοτίνη μπορεί να ελαττώσει τη ροή του αίματος, μειώνοντας την παροχή οξυγόνου στο δέρμα και εμποδίζοντας έτσι την ικανότητά του να επουλώνεται και να αναγεννάται.
Το επίπεδο της βλάβης εξαρτάται από τις τοξίνες που εισέρχονται στον οργανισμό, στη διάρκεια της εισπνοής και τον αριθμό των φορών που χρησιμοποιείται η συσκευή.
«Ιδιαίτερα ευάλωτοι είναι οι έφηβοι. Με τις ορμονικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής τους είναι πολύ πιθανόν να πάσχουν ήδη από δερματικές παθήσεις όπως η ακμή και το άτμισμα να την επιδεινώσει. Μια τέτοια εξέλιξη, είναι σίγουρο ότι θα ενισχύσει θέματα δυσαρέσκειας και αυτοεκτίμησης που συχνά βιώνουν», προσθέτει.
Πιο συγκεκριμένα, το άτμισμα μπορεί να προκαλέσει:
Αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής
Οι πιθανότητες εμφάνισης αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής από τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι αυξημένες. Το σημείο που επηρεάζεται συχνότερα είναι οι παλάμες, συνήθως το “καλό” -κυρίαρχο χέρι. Η δεύτερη πιο συχνή εντόπιση είναι η περιοχή του προσώπου και του λαιμού. Ο τρόπος με τον οποίο ο ασθενής κρατά τη συσκευή ατμίσματος οδηγεί στην ανάπτυξη αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής, πιθανώς λόγω του ιδρώτα της παλάμης που διαβρώνει τη συσκευή, εκθέτοντας το νικέλιο στην επιδερμίδα.
Τα κλινικά συμπτώματα αυτής της δερματίτιδας εξ επαφής περιλαμβάνουν κνησμώδη, ερυθηματώδη, φολιδωτά σημεία με ή χωρίς λειχηνοποίηση.
Το νικέλιο και η μενθόλη, όπως και η υδροξυκιτρονελλάλη, το καρβαμικό ιωδοπροπυνυλ βουτυλεστέρα και πολυαιθυλενογλυκόλη, είναι μερικές γνωστές ενοχοποιητικές για ανάπτυξη της δερματίτιδας εξ επαφής ουσίες. Στα υγρά περιέχονται επίσης ουσίες όπως η κινναμαλδεΰδη, η οποία μειώνει την ανοσία, και άλλες που προάγουν το οξειδωτικό στρες βλάπτοντας τον δερματικό φραγμό συμβάλλοντας στην ανάπτυξη αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής.
Ατοπική Δερματίτιδα
Υπάρχει μια αποδεδειγμένη σχέση μεταξύ του καπνίσματος και του κινδύνου για ατοπική δερματίτιδα, ακόμη και στους εφήβους. Τα άτομα αυτής της ηλικίας που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν «ατοπική πορεία».
Αν και απαιτούνται ακόμα μελέτες για την αποσαφήνιση του μηχανισμού, πιστεύεται ότι η πάθηση, όταν αποδίδεται στο άτμισμα, αναπτύσσεται με την εισπνοή των αερολυμάτων η οποία οδηγεί σε τοπική δερματική ευαισθητοποίηση, που με τη σειρά ενεργοποιεί τη συστημική ανοσολογική απόκριση.
Ακμή
Οι ερευνητές έχουν διεξάγει μελέτες, αν και όχι αρκετές, σχετικά με την πρόκληση ή επιδείνωση της ακμής. Έχει βρεθεί ότι συστατικά μέσα σε μια συσκευή ατμίσματος, όπως το θερμαντικό στοιχείο ή ο ατμός, θα μπορούσαν να ερεθίσουν το δέρμα, με αποτέλεσμα να προκληθεί η ανάπτυξη ή έξαρση της πάθησης σε άτομα με προδιάθεση.
Η νικοτίνη, για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι προκαλεί φλεγμονή και ο ατμός αύξηση της παραγωγής σμήγματος, που μπορεί να φράξει τους πόρους και να οδηγήσει σε κοινή ακμή, αλλά και να επιδεινώσει τα συμπτώματα των ασθενών όπως και των ατόμων με ροδόχρου ακμή. Οι έρευνες συνεχίζονται.
Εγκαύματα
Δυσλειτουργίες των μπαταριών και βραχυκυκλώματα των ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι πιθανόν να προκαλέσουν εγκαύματα. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ ανέφερε 40πλάσια αύξηση του αριθμού των τραυματισμών με βάση τις επισκέψεις σε τμήματα επειγόντων περιστατικών από το 2015 έως το 2017 σε σύγκριση με το 2009 έως το 2015, πριν δηλαδή γίνει το άτμισμα τόσο δημοφιλές.
Ο πιο συνηθισμένος τύπος εγκαυμάτων είναι αυτά που προκαλούνται από φλόγα και ακολουθούν τα χημικά αλκαλικά εγκαύματα. Το βάθος αυτών ποικίλλει, από επιφανειακά έως βαθιά. Πολλά απαιτούν κλείσιμο με δερματικά μοσχεύματα. Ούτε οι επιπλοκές των εγκαυμάτων είναι αμελητέες, αφού μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και συστημικές βλάβες.
Επούλωση πληγών
Ενώ τα παραδοσιακά τσιγάρα έχουν συσχετιστεί σε μεγάλο βαθμό με δυσκολία στην επούλωση πληγών, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να επιβεβαιωθεί εάν τις ίδιες επιδράσεις έχουν και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχει σημαντικότατη αρνητική επίπτωση, ιδίως στους διαβητικούς.
Αυτό παίζει καίριο ρόλο και στην έκβαση των χειρουργικών επεμβάσεων. Οι ατμιστές, αλλά και πολλοί καπνιστές που χρησιμοποιούν το ηλεκτρονικό τσιγάρο για να απέχουν από το κάπνισμα κατά την περιεγχειρητική περίοδο, δεν γνωρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα περιέχουν τουλάχιστον τόση νικοτίνη όση και τα παραδοσιακά τσιγάρα. Ως εκ τούτου, μπορεί να επηρεάσουν το ίδιο αρνητικά την οξυγόνωση των ιστών και την επούλωση των τραυμάτων και να οδηγήσουν σε βλάβες, συμπεριλαμβανομένης της νέκρωσης του δέρματος και του αγγειόσπασμου.
«Είναι φανερό ότι το άτμισμα δεν είναι αθώο, ούτε υγιεινή επιλογή έναντι του καπνίσματος για τον οργανισμό και για το δέρμα, αφού και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα προκαλούν αρκετές κυτταρολογικές αλλαγές. Οι αρνητικές επιπτώσεις τους στη λειτουργία των ουδετερόφιλων αποτελούν επιβαρυντικό παράγοντα στην πορεία της ψωρίασης και άλλων συστημικών, αυτοάνοσων παθήσεων.
Βλάπτουν το DNA και οδηγούν σε δυσλειτουργία των ενδοθηλιακών κυττάρων που είναι η θεμελιώδης βάση της δερματολογικής βλάβης που σχετίζεται με το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Με τη διακοπή του ατμίσματος η ροή του αίματος αυξάνεται και τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα υποχωρούν. Έτσι η επιδερμίδα βελτιώνεται, ενόσω το οξυγόνο, τα αντιοξειδωτικά και η παραγωγή νέων κυττάρων του δέρματος επανέρχονται στο φυσιολογικό», καταλήγει ο δρ Στάμου.
