Το λίπος γύρω από την καρδιά «προδίδει» την καρδιοπάθεια

Μία απλή εξέταση με την οποία ελέγχεται η συσσώρευση λίπους γύρω από την καρδιά, μπορεί να προβλέψει με μεγάλη ακρίβεια την ύπαρξη στεφανιαίας νόσου, σύμφωνα με νέα ευρήματα.

Η εξέταση γίνεται με συσκευή υπερήχων και μετρά το πάχος του περικαρδιακού λίπους, το οποίο αντιπροσωπεύει το 20% της καρδιακής μάζας. Όταν το πάχος του υπερβαίνει τα 6 χιλιοστά, αποτελεί ύποπτη ένδειξη για στεφανιαία νόσο και έτσι γίνονται στον εξεταζόμενο περαιτέρω εξετάσεις, που θα επιβεβαιώσουν ή θα αποκλείσουν το ενδεχόμενο αυτό.

Τα παραπάνω τόνισε ο Δρ. Στυλιανός Χαντανής, διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Τζάνειου Νοσοκομείου Πειραιά, σε ομιλία του στο 4ο Συνέδριο της Ενώσεως Ελευθεροεπαγγελματιών Καρδιολόγων Ελλάδος (ΕΕΚΕ).

Όπως εξήγησε ο Δρ. Χαντανής, μέχρι τον περασμένο αιώνα οι ειδικοί πίστευαν ότι ο λιπώδης ιστός γύρω από την καρδιά συμβάλλει στην μηχανική προστασία και την θερμορρύθμιση των στεφανιαίων αρτηριών. Ωστόσο είναι πλέον τεκμηριωμένο πως δεν αποτελεί απλώς μία αποθήκη λίπους αλλά, όπως συμβαίνει και με το κοιλιακό λίπος, είναι ένα βιολογικά ενεργό όργανο το οποίο εκκρίνει κυττοκίνες.

Οι κυττοκίνες είναι ουσίες με φλεγμονώδεις ιδιότητες που προάγουν την αθηροσκλήρωση, η οποία είναι υπεύθυνη για τα οξέα στεφανιαία επεισόδια (εμφράγματα).

«Η μέτρηση του περικαρδιακού λίπους έχει μεγάλη προβλεπτική αξία και μπορεί να γίνει με τους υπερήχους στη διάρκεια μιας καρδιολογικής εξέτασης ρουτίνας», είπε ο Δρ. Χαντανής. Και πρόσθεσε ότι στη μείωση του περικαρδιακού λίπους συμβάλει η απώλεια των περιττών κιλών όταν υπάρχουν, σε συνδυασμό με άσκηση και λήψη υπολιπιδαιμικών φαρμάκων.

Καρδιαγγειακά νοσήματα και κάπνισμα

Το 4ο Συνέδριο της ΕΚΚΕ εστιάσθηκε στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, τις νέες κλινικές πρακτικές-συμμάχους των καρδιολόγων ιατρών, αλλά και στα φλέγοντα επαγγελματικά ζητήματα του κλάδου.

Ένα από τα βασικά θέματα που συζητήθηκαν αφορούσε την συσχέτιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων με το κάπνισμα. Όπως εξήγησε ο Δρ. Πέτρος Καλογερόπουλος, διευθυντής καρδιολόγος στο Γενικό Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς Άγιοι Ανάργυροι, το κάπνισμα δεν αντιμετωπίζεται με τη σοβαρότητα που του αναλογεί ως παράγοντας κινδύνου για καρδιαγγειακά προβλήματα, όπως η στεφανιαία νόσος, τα εγκεφαλικά επεισόδια, η περιφερική αγγειοπάθεια, το ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής, ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος και οι υποτροπές της ισχαιμίας. Ωστόσο παγκοσμίως πεθαίνουν εξαιτίας του 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο ή αλλιώς 10.000 την ημέρα. Μάλιστα προβλέπεται ότι, αν διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα, έως το 2020 θα πεθαίνουν 10 εκατομμύρια άνθρωποι ετησίως.

Από το κάπνισμα κινδυνεύουν πολύ και οι παθητικοί καπνιστές, στους οποίους ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιοπάθειας ανέρχεται σε 25-30%. Τα δε τοξικά προϊόντα της καύσης του καπνού παραμένουν σαν σκόνη πάνω στα ρούχα και τους χώρους του σπιτιού, με συνέπεια να τα εισπνέουν ακόμα και μικρά παιδιά.

Ο αιφνίδιος θάνατος

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στον αιφνίδιο θάνατο των νέων. Όπως εξήγησε ο Δρ. Αντώνης Χ. Γεωργάκης, ειδικός καρδιολόγος και μέλος της ΕΕΚΕ, η κύρια αιτία αιφνίδιου θανάτου των νέων (ποσοστό 50% των περιπτώσεων) είναι οι αρρυθμιογόνες κληρονομικές μυοκαρδιοπάθειες που παρατηρούνται συχνότερα σε αθλητές και ασκούμενους νέους.

Η καρδιολογική εξέταση των νέων αυτών είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνεται από ιατρό εξειδικευμένο σε αυτήν, αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολές και «υπερδιαγνώσεις» που έχουν ως συνέπεια να περιγράφονται αθώα ηχοκαρδιογραφικά ευρήματα ως παθολογικά, με συνέπεια οι αθλητές να σταματούν αναίτια να γυμνάζονται. Παγκόσμιες οδηγίες προαθλητικού καρδιολογικού ελέγχου δεν υπάρχουν και έτσι κάθε χώρα υιοθετεί τις δικές της. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, υπάρχει τεράστιο πρόγραμμα υποχρεωτικού διαγνωστικού ελέγχου, στις ΗΠΑ δίδεται βάρος κυρίως στο ιατρικό και οικογενειακό ιστορικό του αθλητή, ενώ στην Ελλάδα είναι σύνηθες φαινόμενο η υπερδιάγνωση.