Χρήσιμες οδηγίες στους πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη για Χριστούγεννα χωρίς εκπλήξεις…

Χαρά αλλά και άγχος μπορεί να προκαλέσει η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, αλλά και σε όσους ζουν ή συναναστρέφονται με ανθρώπους που πάσχουν από τη νόσο. Κι αυτό, γιατί είναι δύσκολο να αντισταθούν στα παραδοσιακά, μικρά, λαχταριστά γλυκά που “καραδοκούν” σε κάθε γωνιά του σπιτιού. Είναι βασανιστικό να πρέπει να αρνηθούν να δοκιμάσουν τα πεντανόστιμα εδέσματα που φιλοξενούνται στα γιορτινά τραπέζια, καθώς, κατά κανόνα, δεν αποτελούν υγιεινή επιλογή για τους πάσχοντες. 

«Δεδομένου ότι η υγιεινή διατροφή είναι μονόδρομος, η καλύτερη τακτική για τη διατήρηση του σακχάρου στα επιθυμητά επίπεδα είναι η προσκόλληση στο πρόγραμμα που ακολουθείται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, το οποίο περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή, τακτικά γεύματα που μετριάζουν την επιθυμία για τσιμπολόγημα, καθώς και άσκηση», επισημαίνει ο Κυριάκος Καζάκος, παθολόγος – διαβητολόγος, αναπληρωτής καθηγητής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης  (http://hellenicdiabetesacademy.gr). «Επειδή όμως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό, υπάρχουν ορισμένες στρατηγικές η εφαρμογή των οποίων θα μπορούσε να προστατεύσει την υγεία των ατόμων με διαβήτη, χωρίς τα άτομα αυτά να νοιώσουν απομονωμένα τις γιορτινές αυτές ημέρες», συμπληρώνει.

Ο πρώτος κανόνας για τους πάσχοντες από διαβήτη τύπου 1 ή 2, από προδιαβήτη, αλλά και για όσους δεν υποφέρουν από τη νόσο μα προσπαθούν να διατηρήσουν ένα φυσιολογικό βάρος προκειμένου να την αποφύγουν, είναι ότι μικρές  υπερβάσεις της συνιστώμενης πρόσληψης θερμίδων μπορεί να αντισταθμιστούν με άσκηση. Οι μέρες των εορτών, εξάλλου, αποτελούν ιδανική ευκαιρία για επιπλέον άσκηση, καθώς υπάρχει αρκετός ελεύθερος χρόνος.

Μόλις 15 λεπτά επιπλέον τρέξιμο ή ένας μεγάλος περίπατος την μέρα βοηθούν σημαντικά  στον έλεγχο του σακχάρου, αλλά ακόμα κι αν σημειωθεί μια μικρή άνοδος στην τιμή του για μια ή δύο ημέρες δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Με τον τρόπο αυτό, ο ασθενής συμμετέχει στα έθιμα και δε νοιώθει αποκομμένος από την υπόλοιπη οικογένεια, χωρίς ωστόσο να θέτει την υγεία του σε κίνδυνο. 

«Ο τρόπος διαχείρισης του διαβήτη έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Οι αυστηρές απαγορεύσεις που ίσχυαν παλαιότερα δυσκόλευαν τη ζωή των ατόμων με διαβήτη, χωρίς να έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Έτσι έχουν αντικατασταθεί από μια συνολικότερη και πιο ελαστική προσέγγιση, αρκεί αυτή να εφαρμόζεται υπό το πρίσμα της κοινής λογικής και του μέτρου», σημειώνει ο κ. Καζάκος προσθέτοντας, ότι οι ασθενείς με αρρύθμιστο διαβήτη θα πρέπει να ελέγχουν τα επίπεδα του σακχάρου τους πριν αποφασίσουν να φάνε έστω και μια λεπτή φέτα βασιλόπιτας.

Στην πραγματικότητα οι διατροφικές συμβουλές για τα άτομα με διαβήτη είναι παρόμοιες με εκείνες που απευθύνονται και σε όσους δεν πάσχουν από τη νόσο. Δηλαδή, πρέπει να εφαρμόζονται οι κανόνες της  υγιεινής διατροφής που βασίζεται στη λήψη φρούτων και λαχανικών και στον περιορισμό λιπαρών, ζάχαρης και αλατιού. Όλοι μπορούν να απολαύσουν τα παραδοσιακά φαγητά των εορτών, αρκεί η ποσότητα να είναι περιορισμένη.

«Το να ζει κανείς με διαβήτη δεν είναι απλό, ούτε όμως και ακατόρθωτο. Κύριο μέλημα των ασθενών κατά τη διάρκεια των εορτών θα πρέπει να είναι η διατήρηση του βάρους τους και αυτό, σημειωτέον, δεν επιτυγχάνεται με την επιλογή τροφίμων για διαβητικούς -καθώς αυτά μπορεί να έχουν εξίσου υψηλή θερμιδική αξία με τα υπόλοιπα- αλλά κυρίως με τον έλεγχο των ποσοτήτων», διευκρινίζει ο κ. Καζάκος.

Η καλή προετοιμασία, λοιπόν, και ο σωστός προγραμματισμός μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή πολλών παγίδων και να μειώσει το άγχος των ατόμων με διαβήτη. Όσοι έχουν αναλάβει οι ίδιοι τη διοργάνωση των εορταστικών δείπνων βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση, καθώς μπορούν να επιλέξουν τόσο το μενού όσο και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν αλλά και τον τρόπο μαγειρέματος, εξασφαλίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο υγιεινότερες επιλογές, που προστατεύουν από την αύξηση του σωματικού βάρους, η οποία, όπως είναι γνωστό, συνδέεται με την εμφάνιση ή επιδείνωση του διαβήτη. 

Για τη μείωση λοιπόν των προσλαμβανόμενων θερμίδων, ο κ. Καζάκος συμβουλεύει:

• Αντικαταστήστε τις λιπαρές τροφές με πιο light εκδοχές, π.χ. επιλέξτε dressing γιαουρτιού αντί για σως που περιέχει μαγιονέζα. 
• Αφαιρέστε τα λιπαρά τμήματα του κρέατος, όπως είναι η πέτσα από την γαλοπούλα ή το γουρουνόπουλο.
• Αλλάξτε τον τρόπο μαγειρέματος των παραδοσιακών φαγητών. Για παράδειγμα, μην παραγεμίσετε τη γαλοπούλα με κάστανα, ρύζι, σταφίδες και κουκουνάρια. Είναι εξίσου νόστιμη εάν ψηθεί μόνο με μπαχαρικά στο γκριλ ή στα κάρβουνα.
• Αποφύγετε τα σνακ πριν το φαγητό. Είναι πειρασμός και φορτώνουν τον οργανισμό με θερμίδες, αλλά εάν αποφασίσετε να τα σερβίρετε, κάντε το τη σωστή στιγμή αντί να παραμένουν σε κάθε τραπεζάκι επί ώρες βάζοντάς σας σε πειρασμό.
• Μαζέψτε το τραπέζι αμέσως μετά το φαγητό. Το τσιμπολόγημα μετά το γεύμα γίνεται ασυναίσθητα και προσθέτει βάρος.
• Σερβίρετε στο πιάτο σας τη σωστή ποσότητα επιλεγμένου με σύνεση φαγητού και  μη το ξαναγεμίσετε. Μην ξεχνάτε ότι το μισό πιάτο πρέπει να αποτελείται από σαλάτα.
• Μην δοκιμάζετε απ’ όλα τα διαθέσιμα γλυκά. Αντικαταστήστε τα με φρούτα ή μοιραστείτε τη μερίδα με κάποιον άλλον, εάν αποφασίσετε να υποκύψετε στον πειρασμό. 
• Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ. Θυμηθείτε ότι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας αλκοόλ, μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες υπογλυκαιμίες.

Εάν έχετε διαγνωστεί με διαβήτη πρόσφατα είναι καλό να ελέγχετε συχνά τη γλυκόζη του αίματος προκειμένου να μάθετε πόσο πρέπει να τρώτε και τι είδους τροφές επηρεάζουν ιδιαίτερα τα επίπεδά της. «Να θυμάστε ότι τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος, προκαλούν πιο αργή απορρόφηση των υδατανθράκων, με συνέπεια την αύξηση των επιπέδων γλυκόζης όχι μόνον αμέσως μετά από το γεύμα, αλλά και λίγες ώρες μετά το γεύμα. Για τα άτομα που είναι σε αγωγή με ινσουλίνη, η προσαρμογή της δοσολογίας σε συνεννόηση βέβαια με τον διαβητολόγο, μπορεί να περιορίσει τις δυσμενείς επιπτώσεις της διατροφής», προειδοποιεί ο κ. Καζάκος προτρέποντας παράλληλα τους ασθενείς που θα περάσουν τις γιορτές μακριά από το σπίτι τους να λάβουν προληπτικά μέτρα, να έχουν μαζί τους επάρκεια φαρμάκων και ταινιών μέτρησης για τον έλεγχο των επιπέδων του σακχάρου τους. Να μην διστάζετε να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας κάθε φορά που το θεωρείτε αναγκαίο.  

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω για τις μέρες των Χριστουγέννων δεν υπάρχει κανένας  λόγος ανησυχίας και άγχους. Οι άγιες αυτές μέρες να είναι γεμάτες  χαρά, ευτυχία και αγάπη για όλον τον κόσμο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Κυριάκος Καζάκος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ το 1981. Απέκτησε τον τίτλο της ειδικότητας του Ειδικού Παθολόγου το 1990 και είναι διδάκτωρ του ΑΠΘ από το 1999. Μετεκπαιδεύτηκε στη Διαβητολογία και εργάστηκε ως παθολόγος ιατρός στα 401 και 424 ΓΣΝΕ στρατιωτικά νοσοκομεία, στα Νοσοκομεία St. Hellier και Macclesfield D.G. Hospital της Αγγλίας, και από το 1993 έως το 2012 στο Διαβητολογικό κέντρο του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ.

Από το 2008 μέχρι σήμερα είναι αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας στη Νοσηλευτική Σχολή ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης και Διευθυντής του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη».

Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 40 επιστημονικές εργασίες και έχει κάνει περισσότερες από 100 επιστημονικές ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια.