Η ψωρίαση είναι μια χρόνια δερματοπάθεια κατά την οποία τα κύτταρα του δέρματος στις πάσχουσες περιοχές ανανεώνονται ανά 4-6 ημέρες και όχι ανά 28-30 που είναι ο φυσιολογικός ρυθμός ανανέωσης. Αυτά τα «πλεονάζοντα» δερματικά κύτταρα που δημιουργούν τις ψωριασικές πλάκες, είναι διαφορετικά στο χρώμα, σκληρά στην αφή ορατά «μπαλώματα», πιο συχνά στους αγκώνες, τα γόνατα, τις παλάμες, τα πέλματα, το κρανίο και τη μέση.
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου. Μπορεί να είναι από ήπια μέχρι και σοβαρά, από δερματικά έως και γενικευμένα σωματικά και ψυχικά. Τα πιο συχνά είναι ευαισθησία, φαγούρα, αίσθημα καύσου ή ψωριασικές πλάκες – χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την απομάκρυνση των πλακών με το ξύσιμο εμφανίζεται στικτή αιμορραγία («αιματηρή δρόσος»). «Ένα ποσοστό 30% των ατόμων με ψωρίαση μπορεί επίσης να εμφανίσει ψωριασική αρθρίτιδα. Επιπλέον, για πολλά άτομα η ψωρίαση έχει μεγάλο και σοβαρό συναισθηματικό αντίκτυπο, καθώς αισθάνονται υποχρεωμένα να δίνουν εξηγήσεις στο φιλικό, οικογενειακό και επαγγελματικό τους περιβάλλον», τονίζει ο κ. Κωνσταντίνος Μηλεούνης, Διευθυντής Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος στο Metropolitan Hospital.
Ποια άτομα μπορεί να προσβληθούν από ψωρίαση;
Η ψωρίαση δεν «κάνει διακρίσεις». Μπορεί να εμφανιστεί σε κάθε άτομο κάθε στιγμή της ζωής του, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας (είναι λίγο πιο συχνή σε άτομα 20-35 ετών). Αφορά εκατομμύρια άτομα σε όλο τον κόσμο (2-3% του παγκόσμιου πληθυσμού). Πρόκειται για έκφραση κάποιων γονιδίων (τα γονίδια υπάρχουν εκ γενετής, αλλά το αν ή πότε θα ενεργοποιηθεί η ψωρίαση έχει να κάνει και με περιβαλλοντικούς και ψυχικούς παράγοντες).
Είναι μεταδοτική η ψωρίαση;
Η ψωρίαση δεν είναι μεταδοτική ούτε απειλεί κατά κανένα τρόπο τη δημόσια υγεία. Προκαλείται από μια πιο έντονη δραστηριότητα, μια υπεραντίδραση του
ανοσοποιητικού συστήματος και όχι από κάποιον ιό ή βακτήριο. Τα πάσχοντα άτομα την εκδηλώνουν, δεν την κολλούν και δεν την μεταδίδουν με κάποιον τρόπο.
Παράγοντες που μπορεί να πυροδοτήσουν την ψωρίαση
Παρόλο που η ψωρίαση αποτελεί μια ενδογενή κατάσταση (έκφραση γονιδίων), άγνωστο παραμένει ακόμη τι ακριβώς την ενεργοποιεί. Θεωρείται δεδομένο ότι εμπλέκονται εξωγενείς παράγοντες όπως περιβαλλοντικοί και ψυχολογικοί. Το στρες, οι αγχογόνες καταστάσεις, η παχυσαρκία, το αλκοόλ, το κάπνισμα, κάποια φάρμακα, η υπερβολική έκθεση στον ήλιο, ο ψυχρός και ξηρός καιρός και κάποιες ιώσεις φαίνεται να συμβάλλουν στην ενεργοποίησή της. Ωστόσο, παράγοντες που σε κάποια άτομα φαίνεται να επηρεάζουν την εμφάνισή της, δεν την επηρεάζουν σε άλλα άτομα. Γι’ αυτό και ο ακριβής προσδιορισμός των παραγόντων αυτών γίνεται εξατομικευμένα σε διάλογο και συνεργασία με τον δερματολόγο.
Τι σχέση έχει η ψωρίαση με την ψώρα
Καμία σχέση. Η ψώρα είναι μια μεταδοτική ασθένεια του δέρματος που προκαλείται από ένα παράσιτο (ακάρεο). Η ψωρίαση είναι μια μη μεταδοτική αυτοάνοση δερματοπάθεια. Η λανθασμένη συσχέτιση ανάμεσα στα δύο νοσήματα οφείλεται στο γεγονός ότι και τα δύο αφορούν το δέρμα και στο όμοιο θέμα ψωρ- στο όνομά τους, που προέρχεται από το ρήμα ψάω-ψω, το οποίο σημαίνει: ψαύω, ψηλαφώ, τρίβω, ομαλύνω δια της τριβής (δηλαδή ξύνω το σημείο της φαγούρας).
Ποια είναι η θεραπεία της ψωρίασης;
«Η ψωρίαση είναι μια χρόνια νόσος με εξάρσεις και υφέσεις. Παρόλο που αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή, καλύτερη διαχείριση του άγχους και αρκετές φαρμακευτικές αγωγές προκαλούν ανακούφιση και ύφεση των συμπτωμάτων της, και τα πρόσφατα βιολογικά φάρμακα προκαλούν έως και 100% ύφεση, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για οριστική θεραπεία της ψωρίασης. Είναι μια χρόνια νόσος που δεν απειλεί τη ζωή, με την οποία καλούνται να μάθουν να ζουν τα πάσχοντα άτομα», εξηγεί ο ιατρός.
Η ψωρίαση δεν είναι μία
Υπάρχουν αρκετοί τύποι ψωρίασης: ψωρίαση στα νύχια, ψωρίαση του τριχωτού της κεφαλής, σταγονοειδής ψωρίαση, ανάστροφη ψωρίαση, φλυκταινώδης ψωρίαση και ερυθροδερμική ψωρίαση.
Τα βιολογικά φάρμακα
Τα βιολογικά φάρμακα (που ξεκίνησαν να αναπτύσσονται στις αρχές της δεκαετίας του ’60) αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ιατρικής στο πεδίο της θεραπείας. Η ανάπτυξη βιολογικών φαρμάκων υψηλής αποτελεσματικότητας τα τελευταία τριάντα χρόνια έφερε επανάσταση και στη θεραπεία της μέτριας και της βαριάς μορφής ψωρίασης. Σήμερα, είναι διαθέσιμα τα βιολογικά φάρμακα νέας γενιάς. Αυτά έχουν επιλεκτική δράση, στοχεύουν σε κάποιες συγκεκριμένες ουσίες γνωστές ως κυτταροκίνες (κυρίως στις: ιντερλευκίνη 17 και ιντερλευκίνη 23). Χάρη σε αυτή τους τη δράση εμφανίζουν μειωμένη τοξικότητα, επιτρέπουν την καλύτερη ανοχή και αυξάνουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας της ψωρίασης συγκριτικά ακόμα και με τα πρώτης γενιάς βιολογικά φάρμακα. Παρεμβαίνοντας με αυτό τον τρόπο στις ανοσολογικές διεργασίες μπορούν να προκαλέσουν μέχρι και 100% ύφεση των συμπτωμάτων της ψωρίασης με μεγαλύτερη ασφάλεια από οποιαδήποτε άλλη αγωγή.
Δύο βήματα σημαντικά για την όποια θεραπεία της ψωρίασης
«Η αποδοχή της ψωρίασης αποτελεί το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή της. Αυτή είναι το κλειδί για την εύρεση της κατάλληλης θεραπείας για εσάς. Όπως, όμως, οι ίδιοι παράγοντες δεν πυροδοτούν την ψωρίαση με τον ίδιο τρόπο σε όλα τα άτομα, έτσι και οι ίδιες θεραπείες δεν λειτουργούν με το ίδιο τρόπο σε όλα τα άτομα. Συνεπώς, το δεύτερο σημαντικό βήμα για την αντιμετώπισή της είναι η βοήθεια που θα δώσετε εσείς στον δερματολόγο σας για την προσαρμογή της αγωγής, περιγράφοντάς του τα αποτελέσματά της πάνω σας», καταλήγει ο κ. Μηλεούνης.
