Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας (24/10), η αναγκαιότητα της σωστής διατροφής και άσκησης επανέρχονται δυναμικά στο προσκήνιο, για ανθρώπους όλων των ηλικιών, αλλά κυρίως για τα Ελληνόπουλα που χαρακτηρίζονται από τα πιο παχύσαρκα παιδιά στην Ευρώπη. Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων κάλεσε τα σχολεία όλης της χώρας να πραγματοποιήσουν ενημερωτικές εκδηλώσεις, που εντάσσονται στο πρόγραμμα «Κοινωνικό Σχολείο».
Την ανάγκη για τέτοιου είδους δράσεις καθιστούν επιτακτική τα αυξανόμενα ποσοστά της παχυσαρκίας τις τελευταίες δεκαετίες διεθνώς. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), παχύσαρκος είναι κάθε άνθρωπος που έχει Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) μεγαλύτερο από 30 kg/m2, ενώ εάν ο ΔΜΣ είναι 25-29,9 kg/m2, τότε θεωρείται υπέρβαρος. Τα τελευταία στοιχεία του ΠΟΥ δείχνουν ότι περίπου 1,6 δισ. άνθρωποι άνω των 15 ετών παγκοσμίως είναι υπέρβαροι και τουλάχιστον 400 εκατ. είναι παχύσαρκοι, ενώ ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τουλάχιστον 20 εκατ. παιδιά εκτιμάται ότι είναι υπέρβαρα. Αυτή την ανησυχητική τάση είδε το 1948 ο ΠΟΥ και χαρακτήρισε την παχυσαρκία νόσο, ορίζοντας την 24η Οκτωβρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Παχυσαρκίας.
Μία σύνθετη νόσος
Στο ερώτημα τι ευθύνεται για την άνοδο της παχυσαρκίας, η απάντηση ποικίλλει. Η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα περισσότερων από 100 διαφορετικών παραγόντων, μεταξύ των οποίων η καθιστική ζωή, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας, η αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, το αυξημένο στρες, οι διατροφικές συνήθειες της οικογένειας και η διατροφική διαπαιδαγώγηση, η έλλειψη ύπνου, ορμονικές διαταραχές, γενετικοί παράγοντες κ.ά.
Ο τρόπος ζωής, όπως υποστηρίζουν γιατροί και διατροφολόγοι, έχει αλλάξει σημαντικά, με τις μεγαλύτερες αλλαγές να επικεντρώνονται στο επίπεδο της ενέργειας που καταναλώνεται κατά τη διάρκεια της εργασίας, της μετακίνησης και της ενασχόλησης με το σπίτι. Τα σύγχρονα μέσα μεταφοράς έχουν καταργήσει το περπάτημα ή την ποδηλασία σαν τρόπο μετακίνησης, οι διάφορες οικιακές συσκευές έχουν υποκαταστήσει ή περιορίσει σημαντικά τη σωματική δραστηριότητα κατά τις δουλειές του νοικοκυριού, ενώ και στον εργασιακό χώρο η αυτοματοποίηση έχει μετατρέψει τις περισσότερες δουλειές σε καθιστικού τύπου.
1 στους 5 Έλληνες παχύσαρκος
Τα στοιχεία για την Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα καθησυχαστικά, καθώς τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ (2014) για την υγεία δείχνουν ότι στη χώρα μας το 19,6% του ενήλικου πληθυσμού (18,5% των γυναικών και 17,7% των ανδρών) είναι παχύσαρκοι και το 35,2% (30% των γυναικών και περισσότερο από το 40% των ανδρών) είναι υπέρβαροι, ενώ επιπλέον η Ελλάδα θεωρείται από τις χώρες της Ευρώπης με τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας.
Η τάση αυτή συνάδει με τα αποτελέσματα στατιστικών ερευνών για τις συνήθειες σωματικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τις οποίες το 90% των ενηλίκων στη χώρα μας αναφέρουν ότι γυμνάζονται λιγότερο από 2 ώρες την εβδομάδα και το 37% ότι περπατούν λιγότερο από 2 ώρες την εβδομάδα, την ώρα που οι ειδικοί συνιστούν να κινούμαστε τουλάχιστον 30’ ημερησίως.
Άσκηση και ισορροπημένη διατροφή
Λύσεις, σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν και βρίσκονται στα χέρια μας, αλλά και στα… πόδια μας, και περιλαμβάνουν μικρές αλλαγές στην καθημερινότητά μας με περισσότερη κίνηση καθώς και ισορροπία στη διαχείριση των θερμίδων. Είναι σημαντικό να περιορίσουμε τις θερμίδες που προσλαμβάνουμε σε σχέση με αυτές που καίμε για να μειώσουμε το σωματικό βάρος, αλλά και να προσέχουμε να τρώμε απ’ όλα με μέτρο. Δε χρειάζεται να εξοστρακίσουμε τίποτα από τη διατροφή μας, αυτό που χρειάζεται είναι ποικιλία και ισορροπία, καθώς η στέρηση μπορεί να οδηγήσει στην υπερκατανάλωση με τελείως αντίθετα αποτελέσματα.