Σκολίωση: Πώς αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά

Ηλίας Χ. Παπαδόπουλος
Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης – Σκολίωσης 
Kέντρο Σπονδυλικής Στήλης Παιδιών και Εφήβων ΜΗΤΕΡΑ 
Επιστ. Συνεργάτης Ομίλου ΥΓΕΙΑ

Η σκολίωση είναι ένα από τα πιο κοινά ορθοπαιδικά προβλήματα στην παιδική – εφηβική ηλικία. Η ιατρική πλέον διαθέτει όλες τις απαντήσεις γι’ αυτήν και την αντιμετωπίζει με επιτυχία, ανάλογα με την περίπτωση. Πώς, όμως, αντιμετωπίζονται και οι… μύθοι που τη συνοδεύουν;

Η εφηβική σκολίωση είναι η πιο συνηθισμένη πάθηση της σπονδυλικής στήλης κατά την παιδική ηλικία και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά τόσο με τη χρήση των διορθωτικών κηδεμόνων όσο και με τις σύγχρονες χειρουργικές επεμβάσεις.

Η παιδική σκολίωση είναι η πάθηση της σπονδυλικής στήλης που απασχολεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ορθοπαιδική πάθηση τους γονείς. Πρόκειται για την παραμόρφωση (το στράβωμα) της σπονδυλικής στήλης στο πρόσθιο επίπεδο. H σπονδυλική στήλη έχει από το πλάι δύο καμπύλες (κύφωση και λόρδωση) που είναι φυσιολογικές, αλλά από μπροστά (στο μετωπιαίο επίπεδο) πρέπει να είναι ευθεία.

Η πιο συνηθισμένη ηλικία για την εμφάνιση της σκολίωσης είναι κοντά στην εφηβεία και την ονομάζουμε ιδιοπαθή, γιατί δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτία.

Τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί αρκετά γονίδια που σχετίζονται με τη σκολίωση και αναγνωρίζεται πλέον η συμμετοχή της κληρονομικότητας στην εφηβική σκολίωση. Οι ελαφρές σκολιώσεις είναι σχετικά συνηθισμένες και περίπου ένα στα 30 παιδιά έχει μια μικρή σκολίωση. Οι μεγάλες είναι πιο σπάνιες (ένα στα 300 παιδιά).

Τα συμπτώματα και η φυσική εξέταση

Τα παιδιά που έχουν σκολίωση ΔΕΝ ΠΟΝΑΝΕ. Δεν έχουν κανένα σύμπτωμα. Τη σκολίωση την ανακαλύπτουν οι γιατροί ή οι γονείς ως αλλαγή στην εμφάνιση της πλάτης του παιδιού. Κατά την εξέταση του παιδιού ο βασικότερος έλεγχος είναι το απλό τέστ της επίκυψης και μια ακτινογραφία. Μαγνητική τομογραφία ή άλλη εξέταση σπάνια χρειάζεται.

Η αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της σκολίωσης έχει σχέση με την υπολειπόμενη ανάπτυξη του παιδιού και από το μέγεθος της σκολίωσης. Ο γιατρός καλείται να προβλέψει (μαντέψει) πόση ανάπτυξη έχει μπροστά του ένα παιδί και τέτοια στοιχεία παίρνει από την εξωτερική ωρίμανση του παιδιού (στάδια εφηβείας), από την έναρξη της περιόδου στα κορίτσια και από τις ακτινογραφίες της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης, όπου φαίνεται η σκελετική ωρίμανση. Αν το παιδί έχει αρκετή ανάπτυξη μπροστά του, τότε:

1. Τις μικρές σκολίωσεις τις παρακολουθούμε συστηματικά (ανά 4 μήνες).

2. Τις μεσαίες τις αντιμετωπίζουμε με κηδεμόνα.

3. Τις μεγάλες σκολιώσεις τις χειρουργούμε.

Τα παιδιά που έχουν προχωρήσει στη σκελετική ωρίμαση και ως εκ τούτου η πρόβλεψη είναι ότι δεν θα προχωρήσει η σκολίωσή τους, απλά τα παρακολουθούμε συστηματικά. Δεν βάζουμε ποτέ κηδεμόνα σε ώριμο παιδί (που δεν ψηλώνει) ή και κατ’ αντιστοιχία σε κορίτσι που έχει περίοδο πάνω από ένα χρόνο.

Ο κηδεμόνας τοποθετείται για τουλάχιστον 16-18 ώρες τη μέρα και μέχρι το παιδί να πάψει να ψηλώνει (το σύνολο της θεραπείας είναι περίπου 3 χρόνια).

Η χειρουργική επέμβαση είναι μια πολύ ασφαλής, αλλά μεγάλη επέμβαση, όπου γίνεται η μικρότερη κατά το δυνατόν σπονδυλοδεσία, που μπορεί να ελέγξει για πάντα τη σκολίωση. Κατά τη σπονδυλοδεσία θυσιάζεται η φυσιολογική κίνηση της σπονδυλικής στήλης ώστε η τελευταία να ισιώσει. Η τεχνολογία για διόρθωση της σκολίωσης χωρίς σπονδυλοδεσία είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο.

Το Παίδων ΜΗΤΕΡΑ δημιούργησε το Κέντρο Σπονδυλικής Στήλης Παιδιών και Εφήβων για την παρακολούθηση και αποτελεσματική αντιμετώπιση των παθήσεων της Σπονδυλικής Στήλης. Η oμάδα του Κέντρου περιλαμβάνει χειρουργούς (ορθοπαιδικούς, νευροχειρουργούς, θωρακοχειρουργούς) με βαθειά γνώση του αντικειμένου και μακροχρόνια εμπειρία, και πλαισιώνεται αποτελεσματικά σε όλα τα στάδια παρακολούθησης και θεραπείας από άλλους ειδικούς ιατρούς, φυσιοθεραπευτές, ορθωτικούς μηχανικούς, νοσηλευτές και ψυχολόγους.