Της Ανθής Αγγελοπούλου
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) δημοσίευσε μια νέα έκθεση σχετικά με την πρόσβαση στη μορφίνη για ιατρική χρήση, η οποία περιγράφει πως η παγκόσμια διανομή της μορφίνης, ως ζωτικής σημασίας παυσίπονου, είναι άνιση και δεν ικανοποιεί την ιατρική ανάγκη. Η έκθεση, με τίτλο «Έμεινε πίσω στον πόνο», υπογραμμίζει τα προβλήματα πρόσβασης σε αυτό το βασικό φάρμακο και επισημαίνει ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν για τη βελτίωση της ασφαλούς πρόσβασης μέσω ισορροπημένης πολιτικής.
Παρά το γεγονός ότι η μορφίνη είναι ένα αποτελεσματικό και σχετικά χαμηλού κόστους φάρμακο για την ανακούφιση του ισχυρού πόνου, που καταγράφεται από το 1977 στην πρώτη έκδοση του μοντέλου λίστας βασικών φαρμάκων του ΠΟΥ, η διαφορά στην πρόσβαση μεταξύ των χωρών είναι έντονη. Υπάρχει μια διαφορά 5 έως 63 φορές στην εκτιμώμενη μέση κατανάλωση μορφίνης μεταξύ των χωρών υψηλού εισοδήματος και των χωρών χαμηλότερου εισοδήματος.
Το πρότυπο κατανάλωσης ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών παρόμοιου πλούτου, καθώς δεν αντιστοιχεί στην ιατρική ανάγκη, όπως υποδεικνύεται από τον εκτιμώμενο αριθμό ημερών που οι άνθρωποι πονούν ή υποφέρουν από σοβαρή δύσπνοια για άτομα με ανίατη ασθένεια.
Αυτά τα δεδομένα απηχούν αυτά της Επιτροπής Lancet του 2018, η οποία περιέγραψε την έλλειψη πρόσβασης σε αναλγητικά φάρμακα ως «μια από τις πιο αποτρόπαιες, κρυφές ανισότητες στην παγκόσμια υγεία», με το πλουσιότερο 10% των χωρών να διαθέτει το 90% των διανεμημένων οπιοειδών ισοδύναμων με μορφίνη.
Με αφορμή την έκθεση αυτή, ο βοηθός γενικός διευθυντής του ΠΟΥ για τα Φάρμακα και Προϊόντα Υγείας, Δρ Yukiko Nakatani, σημείωσε: «Το να αφήνουμε τους ανθρώπους να πονούν, όταν διατίθενται αποτελεσματικά φάρμακα για τη διαχείριση του πόνου, ειδικά στο πλαίσιο της φροντίδας στο τέλος της ζωής τους, θα πρέπει να αποτελεί αιτία σοβαρής ανησυχίας για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Πρέπει να υποστηρίξουμε επειγόντως την ασφαλή και έγκαιρη πρόσβαση στη μορφίνη για όσους έχουν ιατρική ανάγκη μέσω ισορροπημένης πολιτικής, παντού».
Ανισότητα λόγω νομοθετικών ρυθμίσεων
Η πρόσβαση στη μορφίνη για ιατρική χρήση επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες αλληλεπίδρασης, όπως παράγοντες που σχετίζονται με την καλή διακυβέρνηση, τις αξιόπιστες και αποτελεσματικές διαδικασίες προμήθειας, τη διαθεσιμότητα πόρων και τις δραστηριότητες ανάπτυξης ικανοτήτων, μαζί με εμπόδια που σχετίζονται με την υπερβολικά περιοριστική νομοθεσία και τις πολιτικές, με ανεπαρκή παροχή υπηρεσιών και παραπληροφορημένες τάσεις και αντίληψη.
Δεδομένων των διαφορετικών πλαισίων ανά χώρα, οι παράγοντες που επιτρέπουν, τα εμπόδια και οι προτεραιότητες για δράση ποικίλλουν. Μια έρευνα ενδιαφερομένων που παρουσιάζεται σε αυτήν την έκθεση, με ερωτηθέντες από 105 κράτη-μέλη της ΠΟΥ, επιβεβαιώνει αυτή τη διαφορά. Για παράδειγμα, η παράτυπη προμήθεια μορφίνης και άλλων ισχυρών οπιοειδών στις εγκαταστάσεις υγείας λόγω περιορισμένης χρηματοδότησης παρατηρήθηκε συνήθως ως εμπόδιο σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος σε σύγκριση με χώρες υψηλού εισοδήματος. Περισσότερο από το 1/3 των ερωτηθέντων σε όλες τις περιφέρειες σημείωσε επίσης εμπόδια που προκύπτουν από νομοθετικούς και ρυθμιστικούς παράγοντες, ενώ αναγνωρίζει τη σημασία ενός νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου για την επίτευξη ασφαλούς πρόσβασης. Αδικαιολόγητες περιοριστικές απαιτήσεις θα μπορούσαν να παρεμποδίσουν την πρόσβαση των ασθενών επειδή εμποδίζουν τη ροή της προσφοράς ή δυσχεραίνουν τη συνταγογράφηση και τη διανομή για τους επαγγελματίες του τομέα της Υγείας.
Οι ειδικοί επεσήμαναν ότι είναι σημαντικό να σημειωθεί, επίσης, ότι υπάρχουν και ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιβλαβείς επιπτώσεις των οπιοειδών, όπως η πιθανότητα να οδηγήσουν σε διαταραχή της χρήσης οπιοειδών. Για το λόγο αυτόν, μια αυξημένη προσοχή σχετικά με τις πιθανές βλάβες της χρήσης οπιοειδών (π.χ. χρήση σε χρόνιο μη καρκινικό πόνο) είναι σημαντική για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, τέτοιες ανησυχίες δεν πρέπει να υπονομεύουν τα οφέλη της χρήσης οπιοειδών, όταν ενδείκνυται κλινικά και όταν χρησιμοποιείται με ασφάλεια από εκπαιδευμένους επαγγελματίες.
Ευκαιρία για δράση
Η έκθεση παρουσιάζει ένα συμπληρωματικό σύνολο τομέων δράσης που στοχεύουν στη βελτίωση της ασφαλούς πρόσβασης στη μορφίνη. Αυτά περιλαμβάνουν την εφαρμογή μικρής κλίμακας περιφερειακών ή κρατικών προγραμμάτων για τη βελτίωση της πρόσβασης στη μορφίνη για ιατρική χρήση με ένα πακέτο βασικών υπηρεσιών και προϊόντων για την παρηγορητική φροντίδα που έχει διαμορφωθεί σύμφωνα με τον Πρότυπο Κατάλογο Βασικών Φαρμάκων του ΠΟΥ και το Βασικό Πακέτο για Ανακουφιστική Φροντίδα του ΠΟΥ.
Περιλαμβάνουν επίσης τη βελτίωση της διακυβέρνησης, τον εξορθολογισμό των διαδικασιών προμηθειών για την αντιμετώπιση τυχόν αναποτελεσματικότητας, τη βελτίωση των πόρων όπως η σταθερή χρηματοδότηση, την ενίσχυση των ικανών συνόλων δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στον τομέα της Υγείας και την ευαισθητοποίηση τόσο για τα οφέλη όσο και για τις πιθανές βλάβες της χρήσης οπιοειδών. Η επιτυχία αυτών των δράσεων θα εξαρτηθεί από τη συνεργασία και τη συνεργασία μεταξύ όλων των ενδιαφερομένων σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.
Για μεγέθυνση πατήστε ΕΔΩ
