Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Β. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ, γενικός οικογενειακό γιατρός
Το παράδειγμα των σκανδιναβικών χωρών
Είναι γεγονός ότι η οργάνωση ενός αποτελεσματικού συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας [ΠΦΥ] ενός σύγχρονου κράτους αποτελεί πρόκληση με αντίκτυπο στην Υγεία και την ποιότητα της καθημερινής ζωής των πολιτών του. Στη χώρα μας μία από τις υποσχέσεις, που μένουν μόνο υποσχέσεις μέχρι σήμερα, ήταν και συνεχίζει να είναι η οργάνωση ενός παραγωγικού συστήματος ΠΦΥ.
Ο σκοπός του άρθρου που διαβάζετε δεν είναι να αναδείξει τα λάθη που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, ούτε να κρίνει όλους όσοι ήταν και συνεχίζουν να είναι υπεύθυνοι και αρμόδιοι για τις αποφάσεις, που καθορίζουν τη λειτουργικότητα ενός συστήματος ΠΦΥ για το καλό της υγείας των πολιτών. Ο σκοπός μας είναι να παρουσιάσουμε μερικές προτάσεις από εφαρμοσμένες λύσεις σκανδιναβικών χωρών στο χώρο της ΠΦΥ, που μειώνουν το κόστος, χωρίς όμως αυτό να επηρεάζει την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται, αλλά και γενικά της Υγείας.
Τα συστήματα των χωρών αυτών μπορεί να μην είναι τα καλύτερα, παρ’ όλα αυτά συμβάλλουν σε καλύτερη Υγεία των πολιτών τους με μικρότερο συνολικό κόστος για το κράτος (στο κόστος συμπεριλαμβάνονται τα πάντα που ξοδεύονται για την Υγεία, δηλαδή έξοδα φαρμάκων, εξετάσεων, νοσηλείας, αμοιβές κ.ά.).
Κάτι που με εντυπωσίασε από την πρώτη στιγμή ήταν ότι στη Σουηδία για παράδειγμα κάθε μονάδα Υγείας είτε πρόκειται για Κέντρο Υγείας [Κ.Υ.] είτε για νοσοκομείο οποιασδήποτε βαθμίδας, κάθε χρόνο λαμβάνει ξεχωριστή χρηματοδότηση ως αυτοτελές ίδρυμα και στο τέλος του έτους πρέπει να παρουσιάσει ισολογισμό. Νομίζω ότι αποτελεί κάτι που διευκολύνει τη σωστή κατανομή χρηματοδότησης στα Κ.Υ. και σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας μας. Επίσης η ύπαρξη ικανοποιητικού αριθμού Κ.Υ., κατά κύριο λόγο δημοσίων, επίσης θα αποτελεί άλμα στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα.
Στην Ελλάδα θα μπορούσαν γενικοί – οικογενειακοί [Γ.Ο.] γιατροί να συμμετέχουν στην ΠΦΥ του κράτους με ελκυστικές συμβάσεις (κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει). Πώς θα παρέχει ένας γιατρός της ΠΦΥ υπηρεσίες ποιοτικές στον πολίτη; Κάτι το οποίο εφαρμόζουν οι παραπάνω χώρες είναι οι αυξημένες αρμοδιότητες διάγνωσης και θεραπείας στον Γ.Ο. γιατρό. Επίσης παρέχονται αρμοδιότητες και πρόληψης, αφού είναι διαχρονικό το «ωφελέειν ή μη βλάπτειν» του προγόνου μας Ιπποκράτη. Η σωστή πρόληψη των ασθενειών και η σιγουριά που θα αισθάνεται ο κάθε πολίτης όταν γνωρίζει ότι υπάρχει γιατρός, ο οποίος τον γνωρίζει προσωπικά (και στον οποίο μπορεί να «τρέξει» και να τον συμβουλευτεί για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας, είτε και για την παρακολούθηση που απαιτείται μετά από κάποια επέμβαση ή άλλη θεραπεία σε νοσοκομείο), προσφέρουν ένα αίσθημα ασφάλειας, το οποίο θα λύσει αρκετά από τα προβλήματα που δημιουργούνται καθημερινά στα δημόσια νοσοκομεία μεταξύ αγανακτισμένων ασθενών ή συνοδών τους και προσωπικού.
Οι παραπάνω χώρες, λοιπόν, προσφέρουν ικανοποιητικές αμοιβές (πολύ διαφορετικές από ό,τι στην Ελλάδα), που ταιριάζουν με τις αυξημένες αρμοδιότητες των Γ.Ο. γιατρών. Όταν κάποιος μεταναστεύει (όπως και κάθε νεογέννητο) στις χώρες της Σκανδιναβίας, συγχρόνως με τη λήψη του προσωπικού αριθμού που συνοδεύει τον μόνιμο κάτοικο της χώρας σε όλες τις συναλλαγές του, εγγράφεται και σε κάποιο Κ.Υ., τα οποία εξ ορισμού καλύπτουν όλους όσοι κατοικούν στις χώρες αυτές, δηλαδή υπάρχουν Κ.Υ. τα οποία καλύπτουν τον πληθυσμό. Στη Σουηδία ένα ποσό πληρώνει ο ασθενής και ένα ποσό καλύπτει το κράτος. Στη Νορβηγία υπάρχει μία ιδιαιτερότητα: Ο ασθενής κάθε φορά που θα χρειαστεί εξέταση στις εφημερίες της ΠΦΥ πληρώνει ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσό απευθείας στον τραπεζικό λογαριασμό του Γ.Ο. γιατρού, αλλά ο γιατρός που εφημερεύει πληρώνεται ένα πάγιο ποσό από τον δήμο και από τον κρατικό ασφαλιστικό φορέα, ανεξάρτητα από τον αριθμό των ασθενών που θα εξετάσει στην εφημερία (το οποίο θα λάβει, ακόμη και αν δεν εξετάσει κανέναν ασθενή).
Υπάρχουν πρωτόκολλα για την καθημερινή άσκηση της Ιατρικής για τους Γ.Ο. γιατρούς, τα οποία εμπλουτίζονται και ενημερώνονται κάθε χρόνο, ώστε να μπορούν αυτοί με ασφάλεια να ασκούν τα καθήκοντά τους (σχετικά με τα πρωτόκολλα η σουηδική βίβλος της ΠΦΥ για γιατρούς [και νοσηλευτές] διαθέσιμη πλέον και στην Ελλάδα: https://www.iatrikistinpraxi.gr/).
Στη Νορβηγία μάλιστα κάθε 5 χρόνια ο ειδικός Γ.Ο. γιατρός πρέπει να παρουσιάσει ικανοποιητικό αριθμό μορίων που έχει συγκεντρώσει τα τελευταία 5 έτη κυρίως από εκπαιδευτικά σεμινάρια, στα οποία συμμετείχε αποδεδειγμένα, διαφορετικά χάνει τον τίτλο της ειδικότητας και πρέπει να ξαναδώσει εξετάσεις, ώστε να τον αποκτήσει ξανά. Φυσικά και όταν διαθέτει κάποιος τίτλο ειδικότητας στις δύο παραπάνω χώρες, η αμοιβή του/της είναι διαφορετική από εκείνη του ειδικευομένου, όπως και του αγροτικού γιατρού (κλιμακωτά).
Στη Σουηδία, σε κάθε νομαρχία υπάρχει επιτροπή, που επιλέγει κάθε χρόνο τα κατάλληλα[1]προτεινόμενα φάρμακα (είτε είναι γενόσημα είτε πρωτότυπα με βάση τη σχέση κόστους-θεραπευτκού αποτελέσματος) από τα οποία ΚΑΙ ΜΟΝΟ πρέπει να επιλέξει ο κάθε Γ.Ο. γιατρός κατά τη συνταγογράφηση μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα συνταγογράφησης, το οποίο διαφέρει πάρα πολύ από το δικό μας σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης (όσοι το χρησιμοποιούμε καθημερινά, γνωρίζουμε πόσο δυσχεραίνει την εργασία του γιατρού καθημερινά από την πρώτη στιγμή, που παρουσιάστηκε πριν από πάνω από 10 χρόνια).
Απαραίτητο εργαλείο, που διευκολύνει την ποιότητα σε όλα τα παραπάνω, είναι ο Ηλεκτρονικός Φάκελος του Ασθενούς. Στο Φάκελο αυτόν υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ της ΠΦΥ, δηλαδή Κ.Υ. και νοσοκομείων, ώστε ο γιατρός της κάθε βαθμίδας να μπορεί να βλέπει χρήσιμα στοιχεία, δηλαδή όλες τις διαγνώσεις, χρόνια νοσήματα, θεραπείες, αλλεργίες σε φαρμακευτικά σκευάσματα κα γενικά ό,τι χρειάζεται να γνωρίζει ένας γιατρός της ΠΦΥ, αλλά και των αντίστοιχων ΤΕΠ, ιδιαίτερα σε επείγουσες καταστάσεις. Έτσι δεν χάνονται κρίσιμες πληροφορίες όταν ο ασθενής αναζητά ιατρική περίθαλψη και μειώνεται πολύ ο χρόνος που πρέπει να αφιερώσει ο γιατρός, που ακριβοπληρώνεται για τον κάθε ασθενή, ώστε να μη δημιουργούνται οι γνωστές ουρές που όλοι γνωρίζουμε στα ελληνικά νοσοκομεία (όχι όμως ότι και εκεί λείπουν οι ουρές στα επείγοντα, πάντως δεν υπάρχουν στο βαθμό που υπάρχουν στην Ελλάδα, παρά τις ηρωικές προσπάθειες κατά κοινή ομολογία του ιατρικού, νοσηλευτικού και υπόλοιπου προσωπικού των μονάδων Υγείας στην Ελλάδα).
Άλλη χρήσιμη τακτική στη Σουηδία αποτελεί η ύπαρξη γραμματέων για το ιστορικό, που υπαγορεύουν οι γιατροί, ώστε ο γιατρός, που αμείβεται πολύ περισσότερο από το υπόλοιπο προσωπικό των δομών Υγείας, να μη σπαταλάει το χρόνο του με κάτι που μπορούν να κάνουν άλλοι επαγγελματίες, όπως είναι οι γραμματείς, οι αμοιβές των οποίων είναι πολύ μικρότερες από εκείνες των γιατρών. Επομένως, ο γιατρός αφιερώνει το χρόνο εργασίας για να ασκεί Ιατρική και όχι εργασίες που μπορούν να κάνουν άλλοι επαγγελματίες.
Με όλα τα παραπάνω δεν φιλοδοξούμε φυσικά να λύσουμε τα προβλήματα δεκαετιών της ελληνικής ΠΦΥ, αλλά κυρίως να προσφέρουμε «ερεθίσματα δημιουργικών λύσεων», που μπορούν να τα λάβουν υπόψη τους οι αρμόδιοι κυβερνητικοί παράγοντες και μη, που έχουν αναλάβει το δύσκολο έργο της οργάνωσης αποτελεσματικής ΠΦΥ.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Κωνσταντίνος Β. Αναστασιάδης είναι ιατρός Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής Λάρισας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας. Εξειδικεύτηκε στη Γενική/Οικογενειακή Ιατρική στη Σουηδία και στην Ελλάδα (Γ.Ν. Βέροιας) και έλαβε τον τίτλο της ειδικότητας μετά από εξετάσεις στην Ελλάδα το 2012. Εργάστηκε έκτοτε ως ειδικευμένος γενικός/οικογενειακός ιατρός στη Νορβηγία, στη Σουηδία και στην Ελλάδα. Διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στην Καμάρα Θεσσαλονίκης από το 2014. Έχει εργαστεί σε Κέντρα Υγείας στη Σουηδία και σε Κέντρα Υγείας και Κέντρο Αποκατάστασης/ Γηροκομείο στη Νορβηγία. Μετέφρασε στα ελληνικά το σουηδικό εγχειρίδιο Ιατρικής «Praktisk Medicin» με τίτλο της ελληνικής έκδοσης «Η Ιατρική στην Πράξη», με σκοπό τη διευκόλυνση των Ελλήνων γενικών οικογενειακών ιατρών στην καθημερινή πρακτική τους.
Για μεγέθυνση πατήστε ΕΔΩ
