ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΠΟΛΕΤΗΣ, Πρόεδρος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου
Συνέντευξη στην ΑΝΘΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ
«Έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ωστόσο υπάρχουν ακόμα μεγάλα περιθώρια για βελτίωση», επισημαίνει στο «Health Next Generation» ο πρόεδρος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου Ιωάννης Ν. Μπολέτης, ο οποίος μιλώντας πρόσφατα και στο Delfi Forum ανακοίνωσε ότι «μέσα στον κορονοϊό το καλοκαίρι του 2020 ξεκίνησαν και οι μεταμοσχεύσεις πνεύμονα. Πλησιάζουμε ήδη τις 40 μεταμοσχεύσεις και φέτος αναμένεται να τις ξεπεράσουμε. Αρχές του 2025 θα αρχίσουμε και με τα ενδοκοιλιακά όργανα».
- Τα στοιχεία δείχνουν, λοιπόν, ότι η Ελλάδα κάνει σημαντικά βήματα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Σε ποιο στάδιο είμαστε σήμερα, κύριε καθηγητά;
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, στην Ελλάδα το 2023 υπήρχαν 8,4 δότες οργάνων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Παρόλο που τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σταθερή αύξηση, η Ελλάδα εξακολουθεί να υστερεί σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία (48,9 δότες/εκατ. πληθ.) και η Κροατία (32 δότες/εκατ. πληθ.), ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 22,5 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Η αύξηση που παρατηρείται κάθε άλλο παρά τυχαία είναι. Η Εθνική Πρωτοβουλία για τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις, που υλοποιείται από το Ίδρυμα Ωνάση, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της δωρεάς και μεταμόσχευσης οργάνων στην Ελλάδα. Έχει αναπτύξει ένα ολιστικό σχέδιο με επίκεντρο την κατασκευή του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου. Τα αποτελέσματα εφαρμογής του σχεδίου είναι ήδη ορατά.
Η Κλινική Νεφρολογίας και Μεταμόσχευσης Νεφρού του ΕΚΠΑ συμμετέχει στην παρακολούθηση των μεταμοσχευμένων καρδιάς και πνεύμονα του νοσοκομείου μας. Να σημειωθεί ότι η Κλινική αυτή έχει την ευθύνη του μεγαλύτερου προγράμματος νεφρικής μεταμόσχευσης της χώρας μας, έχοντας προωθήσει ιδιαίτερα τις μεταμοσχεύσεις νεφρού από ζώντα δότη.
- Έχουν γίνει πολύ θετικά βήματα τα τελευταία έτη, ωστόσο υπάρχουν ακόμα κάποιες παθογένειες που πρέπει να ξεπεραστούν;
Σίγουρα, συμφωνώ με την άποψή σας ότι, ενώ έχουν γίνει σημαντικά βήματα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν ακόμα μεγάλα περιθώρια για βελτίωση. Θα ανέφερα την ενίσχυση της παρουσίας των συντονιστών Μεταμοσχεύσεων στα νοσοκομεία, την αναδιοργάνωση της δομής και λειτουργίας του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και την αξιολόγηση της ποιότητας και ασφάλειας των Προγραμμάτων Μεταμοσχεύσεων που λειτουργούν στη χώρα. Ωστόσο, είναι πολύ θετικά τα μηνύματα που λαμβάνουμε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, το οποίο προχωρά στην έμπρακτη στήριξη τόσο του θεσμού των συντονιστών Μεταμοσχεύσεων όσο και την περαιτέρω ανάπτυξη του ΕΟΜ.
- Η αξία της δωρεάς οργάνων έχει γίνει συνείδηση στον Έλληνα, κατά τη γνώμη σας, ή μας λείπει ακόμα η γνώση και η εκπαίδευση;
H αξία της δωρεάς οργάνων αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο από τον Έλληνα πολίτη ως ύψιστη κίνηση αλτρουισμού και προσφοράς. Ωστόσο, απαιτείται ακόμα συστηματική προσπάθεια ενίσχυσης της γνώσης μέσω της εκπαίδευσης και πληροφόρησης, ώστε να ξεπεραστούν οι ανησυχίες και πιθανές προκαταλήψεις και κυρίως για να αναγνωριστούν τα οφέλη που προσφέρει η δωρεά οργάνων στην ατομική και κοινωνική ευημερία.
- Το 2023 το Ίδρυμα Ωνάση υποστήριξε τη διοργάνωση του κορυφαίου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων (ESOT), το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Τι αποκομίσαμε από τη δυναμική παρουσία τόσων πολλών επιστημόνων;
Η δυναμική παρουσία πλήθους διακεκριμένων επιστημόνων έφερε τη χώρα μας στο επίκεντρο των εξελίξεων και δημιούργησε πολύτιμες ευκαιρίες δικτύωσης για τους Έλληνες γιατρούς και άλλους επιστήμονες υγείας, που είναι άλλωστε ένας από τους στόχους της Εθνικής Πρωτοβουλίας για τη Δωρεά Οργάνων και τις Μεταμοσχεύσεις. Οι Έλληνες επιστήμονες ενημερώθηκαν για τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της δωρεάς οργάνων και μεταμοσχεύσεων, για καινοτόμες θεραπείες και τεχνολογίες αιχμής. Γενικά η μεταμόσχευση και η δωρεά προβλήθηκαν στη χώρα μας. Αυτοί ήταν οι λόγοι που οδήγησαν και εμένα προσωπικά στη διεκδίκηση του Συνεδρίου για τη χώρα μας, καθώς και το ότι ανέλαβα τη συμπροεδρία του.
- Το πρόγραμμα Organmeetings, που γίνεται με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, έχει αποδώσει. Σε ποιους απευθύνεται και με ποιον τρόπο μπορούν να συμβάλουν;
Το ενημερωτικό πρόγραμμα Organmeetings πραγματοποιείται από το Ίδρυμα Ωνάση, υπό την επιστημονική αιγίδα του ΕΟΜ. Απευθύνεται σε Μέσα Ενημέρωσης, φορείς, οργανισμούς (ιδιωτικούς ή δημόσιους), συλλόγους με κοινωνικό έργο και εταιρείες/επιχειρήσεις. Προσφέρει στις εταιρείες που ενδιαφέρονται για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη ένα ουσιαστικό πεδίο δράσης, συμβάλλοντας στην ευαισθητοποίηση των εργαζομένων και στην προώθηση των αξιών της αλληλεγγύης και της κοινωνικής προσφοράς.
Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα Organmeetings ενημερώνονται για τη δωρεά οργάνων, τους μύθους και τις αλήθειες και έρχονται σε επαφή με ειδικούς, ενώ έχουν την ευκαιρία να ακούσουν προσωπικές ιστορίες από λήπτες και οικογένειες δοτών. Ήδη στον πρώτο χρόνο υλοποίησής του το πρόγραμμα κατάφερε να προσελκύσει περισσότερες από 1.200 συμμετοχές, γεγονός που μας χαροποιεί ιδιαίτερα. Όσοι πρεσβευτές της δωρεάς οργάνων παρακολουθούν τα σεμινάρια, μοιράζονται τις γνώσεις και τις εμπειρίες τους με το περιβάλλον τους και ενισχύουν την αλυσίδα ζωής που δημιουργείται από τα Organmeetings, φέρνοντας πιο κοντά την ελπίδα για ζωή σε ασθενείς που περιμένουν μεταμόσχευση. Όσες και όσοι παρακολουθούν τις εκδηλώσεις Organmeetings λαμβάνουν πιστοποίηση διάρκειας δύο ετών.
- Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ) είναι πρότυπο νοσοκομείο, εξειδικευμένο στις παθήσεις της καρδιάς ενηλίκων και παίδων. Τι νεότερα έχουμε στον τομέα αυτόν;
Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ) διανύει μια περίοδο δυναμικής ανάπτυξης και εισαγωγής καινοτομίας, με στόχο την προσφορά υψηλής ποιότητας φροντίδας στους ασθενείς με καρδιαγγειακές παθήσεις.
Το νέο κτίριο του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου (ΩΕΜΕΚ), το οποίο αναμένουμε να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2024, θα φιλοξενήσει και το Ωνάσειο Παίδων σε ένα υπερσύγχρονο και φιλικό περιβάλλον προς το παιδί. Με την αρωγή του Ιδρύματος Ωνάση έχει εδραιωθεί συνεργασία του Καρδιοχειρουργικού Τμήματος Συγγενών Καρδιοπαθειών Παίδων και Ενηλίκων με το διεθνούς φήμης Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Ηνωμένου Βασιλείου, «Great Ormond Street Hospital», με σκοπό τη βελτιστοποίηση των υπηρεσιών μας προς το παιδί.
Όσον αφορά στο Πρόγραμμα Μεταμοσχεύσεων Πνευμόνων, διενεργείται από κοινού με τη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και την Πνευμονολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Αττικόν», αλλά και με τη στενή συνεργασία του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βιέννης, το οποίο διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα προγράμματα μεταμοσχεύσεων πνευμόνων στην Ευρώπη.
Στον τομέα της επεμβατικής Καρδιολογίας υποστηρίζουμε την εισαγωγή νέων θεραπειών για τις δομικές παθήσεις της καρδιάς, προσφέροντας στους ασθενείς πρόσβαση σε εξελιγμένες θεραπευτικές επιλογές. Όσον αφορά στην Καρδιοχειρουργική, στοχεύουμε στην αύξηση του αριθμού των υβριδικών χειρουργείων και ήδη πραγματοποιούνται χειρουργεία με ελάχιστα επεμβατική μέθοδο. Η ηλεκτροφυσιολογία χρησιμοποιεί όλες τις νεότερες τεχνικές και η απεικόνιση ακολουθεί τις πλέον εξελιγμένες μεθόδους.
- Έχετε παρατηρήσει αύξηση των καρδιολογικών παθήσεων τα τελευταία έτη;
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου, αλλά τα εκτεταμένα προγράμματα πρόληψης, κυρίως σε άλλες χώρε,ς μειώνουν τη συχνότητά τους. Το ίδιο συμβαίνει και με τα παιδιά λόγω του αποτελεσματικού προγεννητικού ελέγχου. Για τα παιδιά, η χώρα μας βρίσκεται σε καλό δρόμο. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τους ενήλικες λόγω απουσίας αποτελεσματικών προγραμμάτων πρόληψης. Στο νοσοκομείο πάντως η προσέλευση διαρκώς αυξάνει και η υπάρχουσα πληρότητα ευελπιστούμε ότι θα εξυπηρετηθεί καλύτερα με το νέο κτίριο.
- Τριάντα χρόνια Ωνάσειο. Μια ιστορία με πολλές πτυχές και μεγάλη προσφορά. Ποια είναι η επόμενη μέρα;
Καθώς το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο συμπλήρωσε 30 χρόνια υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στην αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων, στρεφόμαστε με αισιοδοξία προς το μέλλον. Η επόμενη μέρα διαγράφεται γεμάτη με δυνατότητες και προοπτικές για περαιτέρω ανάπτυξη και προσφορά.
Στο τέλος του 2024 αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εργασίες στο νέο κτίριο του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου, ενώ ήδη εφαρμόζεται πρόγραμμα κτιριακής αναβάθμισης των υπαρχόντων εγκαταστάσεων του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Τα τελευταία χρόνια ανανεώνεται ριζικά ο βιοϊατρικός εξοπλισμός, τα υπάρχοντα χειρουργεία έχουν αναβαθμιστεί, ενώ στο νέο κτίριο θα υπάρχουν και υβριδικά χειρουργεία. Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας θα ανανεωθούν εκ βάθρων. Παράλληλα, προχωρά η ψηφιοποίηση και των δύο κέντρων, δημιουργώντας ένα πλήρως Smart Hospital, το πρώτο στην Ελλάδα, ενώ έχει ενταχθεί και η Τεχνητή Νοημοσύνη στην καθημερινή ιατρική πρακτική για υποστήριξη της λήψης ιατρικών αποφάσεων και την εξατομίκευση της θεραπείας. Όλη αυτή η προσπάθεια είναι εφικτή με την οικονομική υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, καθώς η επένδυση φθάνει τα 100 εκατομμύρια ευρώ.
Πρέπει όμως να τονίσω ότι, εκτός από τις υποδομές, στηρίζουμε την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού του νοσοκομείου μας, γίνονται προσλήψεις όπου απαιτούνται και έχουν πραγματοποιηθεί λειτουργικές αναπροσαρμογές και αλλαγές για την καλύτερη απόδοση του έργου του ιατρικού και λοιπού προσωπικού του νοσοκομείου.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Ο Ιωάννης Μπολέτης είναι πτυχιούχος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας (1972-1978). Απέκτησε αρχικά την ειδικότητα Παθολογίας στην Α΄ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική του Πανεπιστήμιου της Αθήνας (τίτλος ειδικότητας το 1983) και στη συνέχεια την Ειδικότητα Νεφρολογίας στο Νεφρολογικό Τμήμα του Λαϊκού Νοσοκομείου (τίτλος ειδικότητας το 1986). Μετεκπαιδεύτηκε στο Νεφρολογικό Τμήμα και τη Μονάδα Μεταμοσχεύσεων Νεφρού στο Νοσοκομείο Ηalamshire του Πανεπιστημίου του Sheffield, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως Registrar (3/1987-8/1989) και διετέλεσε υπότροφος για 1 έτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι διευθυντής στο Νεφρολογικό Τμήμα από το 2003 και επιστημονικός υπεύθυνος της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων Νεφρού. Διετέλεσε πρόεδρος της Ιατρικής Εταιρείας Αθήνας και της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρείας (2006-2008), καθώς και γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων από το 2002, ενώ το 2019 έγινε πρόεδρος του Καρδιοχειρουργικού Κέντρου ΩΝΑΣΕΙΟ.
ΤΟ ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Ένας από τους στόχους του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης» (το οποίο ιδρύθηκε το 1975 από την κόρη του Αριστοτέλη Ωνάση, Χριστίνα, ήταν και η δημιουργία σύγχρονου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου στην Αθήνα, καθώς, ενώ οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις είχαν ήδη αρχίσει να πραγματοποιούνται στην Ελλάδα, οι δυνατότητες των κρατικών νοσοκομείων δεν μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες του ελληνικού πληθυσμού, με αποτέλεσμα την συνεχώς αυξανόμενη έξοδο μεγάλου αριθμού καρδιοπαθών στο εξωτερικό.
Όλα ξεκίνησαν το 1974, όταν ένα χρόνο μετά τον ξαφνικό χαμό του γιού του Αλέξανδρου, ο Αριστοτέλης Ωνάσης μέσα σε μια πτήση μεταξύ Ακαπούλκο και Νέας Υόρκης συνέταξε την ιδιόχειρη διαθήκη του, στην οποία αποτύπωνε την επιθυμία του να στηρίξει την ελληνική κοινωνία. Ο πόνος, η αγάπη και η ανθρωπιά θα «ενσαρκώνονταν» σε ένα όραμα, στη δημιουργία ενός Κοινωφελούς Ιδρύματος που θα έφερε το όνομα του μονάκριβού του.
Οι εργασίες ανέγερσης ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1987 και τον θεμέλιο λίθο τοποθέτησε στις 8 Οκτωβρίου 1987 ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, που έμελλε να γίνει ο διασημότερος ασθενής του Ωνασείου, και ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1992. Στις 6 Οκτωβρίου 1992 έγινε η επίσημη έναρξη της λειτουργίας του Κέντρου. Το Ωνάσειο κόστισε συνολικά 75 εκατομμύρια δολάρια (με την ισοτιμία που ίσχυε το 1992) και βρίσκεται σε έκταση 8.000 τ.μ. Ένα μεγάλο μέρος του συνολικού κόστους διατέθηκε για τον εφοδιασμό του Κέντρου με τα πιο προηγμένα τεχνικά μέσα λειτουργίας και τα πιο σύγχρονα επιστημονικά όργανα.
Σήμερα το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο είναι από τα κορυφαία νοσοκομεία της Ευρώπης στους τομείς της Καρδιοχειρουργικής και Καρδιολογίας. Λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Το Ωνάσειο σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και εξοπλίστηκε από το Ίδρυμα Ωνάση. Προσφέρει υπηρεσίες για το σύνολο των επεμβάσεων στην Καρδιοχειρουργική και την Καρδιολογία για τις επίκτητες και συγγενείς καρδιοπάθειες. Τα κλινικά αποτελέσματά του είναι αντίστοιχα μεγάλων νοσοκομείων της Ευρώπης και της Β. Αμερικής.
Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο διενεργεί τον μεγαλύτερο αριθμό καρδιοχειρουργικών επεμβάσεων στην Ελλάδα, έναν από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη. Διαθέτει επίσης τα μοναδικά Προγράμματα Μεταμοσχεύσεων Καρδιάς και Πνευμόνων στην Ελλάδα. Η Μονάδα Προχωρημένης Καρδιακής Ανεπάρκειας και Μηχανικής Υποστήριξης είναι η μοναδική στην Ελλάδα. Έχει οργανώσει και λειτουργεί την Εθνική Μονάδα Κληρονομικών και Σπανίων Καρδιαγγειακών Παθήσεων. Ο Τομέας Συγγενών Καρδιοπαθειών Παίδων και Ενηλίκων είναι ο μοναδικός στη χώρα μας που παρέχει πλήρεις, υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε συνεργασία με το διεθνούς φήμης Παιδιατρικό Νοσοκομείο του Ηνωμένου Βασιλείου, «Great Ormond Street Hospital».
Το Ωνάσειο είναι ένα από τα 14 νοσοκομεία που έχουν πιστοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Καρδιοθωρακικής Αναισθησίας ως εκπαιδευτικό κέντρο στην παροχή μετεκπαίδευσης στην καρδιοθωρακική αναισθησία και ένα από τα τέσσερα που έχουν πιστοποιηθεί στην παροχή μετεκπαίδευσης στην Παιδοκαρδιοαναισθησιολογία.
Σύντομα θα ολοκληρωθεί το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο, το οποίο θα φιλοξενήσει μεταμοσχεύσεις και συμπαγών ενδοκοιλιακών οργάνων σε κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, δίνεται ώθηση στη χρήση νέων τεχνολογιών που θα επιτρέψουν την εισαγωγή καινοτόμων εξετάσεων και θεραπειών. Το Ωνάσειο μετατρέπεται σε ένα πραγματικά ψηφιακό νοσοκομείο.
Για μεγέθυνση πατήστε ΕΔΩ
