Η εν τω βάθει Εγκεφαλική διέγερση, ή όπως είναι γνωστή διεθνώς υπό τον όρο D.B.S.(Deep Brain Stimulation), είναι μία νευροχειρουργική θεραπευτική επέμβαση εμφύτευσης ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο για την θεραπεία της νόσου του Parkinson, του ιδιοπαθή τρόμου, της δυστονίας και ασθενών με ψυχιατρικά νοσήματα όπως η ιδιοψυχαναγκαστική διαταραχή και η κατάθλιψη, στην επιληψία και στο χρόνιο ανίατο πόνο.
Η μέθοδος εφαρμόζεται σε ασθενείς με νευρολογικά νοσήματα όπως:
Η νόσος του Parkinson, ιδιοπαθής τρόμος, στον τρόμο ασθενών με σκλήρυνση κατά πλάκας, στη δυστονία και σε ασθενείς με δυσκινησίες, ενώ, ήδη έχει ξεκινήσει η εφαρμογή σε ασθενείς με ψυχιατρικά νοσήματα, όπως η ιδιοψυχαναγκαστική διαταραχή, η επιληψία και ο χρόνιος πόνος.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της ελληνικής στατιστικής υπηρεσίας, στα ελληνικά νοσοκομεία νοσηλεύονται κατ’ έτος:
Νόσος του Parkinson 1.200 ασθενείς
Σκλήρυνση κατά πλάκας 800 »»
Άλλες εκφυλιστικές και
κληρονομικές διαταραχές
του νευρικού συστήματος 4.500 »»
Νευρώσεις και διαταραχές
της προσωπικότητας 4.000 »»
Σύμφωνα δε, με τα δεδομένα χωρών με ίδιο πληθυσμό με την χώρα μας, όπως π.χ. η Αυστρία σε ένα έτος τοποθετούνται ηλεκτρόδια για DBS σε 350 ασθενείς.
Σύμφωνα με τα διεθνή δεδομένα, ασθενείς κατάλληλοι για DS είναι:
- Αυτοί οι ασθενείς που η συντηρητική φαρμακευτική θεραπεία δεν φαίνεται να τους εξασφαλίζει επαρκές λειτουργικό αποτέλεσμα.
- Όταν η συντηρητική φαρμακευτική θεραπεία είναι μεν αποτελεσματική αλλά με όχι σταθερή δοσολογία, αλλά υπάρχει η ανάγκη συνεχούς αύξησής της.
- Η παραμένουσα στον ασθενή μετά τη συντηρητική φαρμακευτική αγωγή, δυσλειτουργία, είναι σε θέση να εμποδίζει τη ζωή και τις καθημερινές δραστηριότητές του.
- Δεν υφίστανται γενικότερες αντενδείξεις για να υποβληθεί ο ασθενής σε χειρουργική επέμβαση.
- Δεν υφίστανται ιδιαίτερες νοητικές εκπτώσεις στον ασθενή (π.χ. άνοια, ατροφία Εγκεφάλου).
- Δεν πάσχει από εξεσημασμένη ψύχωση, όπως οξεία καταθλιπτική κατάσταση.
- Ηλικία κάτω των 75 ετών χωρίς ιστορικό νεοπλασματικής νόσου.
Η μέθοδος περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
- Εξέταση του προς επιλογήν ασθενή
- Εξασφάλιση της έγγραφης συγκατάθεσης του ασθενή με την προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία.
- Βιντεοσκόπηση της προεγχειρητικής κατάστασης του ασθενή.
- Προγραμματισμένη εισαγωγή του ασθενή, προεγχειρητικός έλεγχος και εξέταση από αναισθησιολόγο.
- Χειρουργική εμφύτευση των ηλεκτροδίων και του διεγέρτη.
- Παρακολούθηση και ρύθμιση του διεγέρτη από τον νευρολόγο σύμφωνα με τις ανάγκες του ασθενή.
- Επανεξέταση ασθενών στον 1ο, 3ο, 6ο και 12ο μήνα από κοινού μεταξύ νευρολόγου και νευροχειρουργού.
- Μελλοντική χειρουργική αντικατάσταση του διεγέρτη.
Η σωστή εφαρμογή της τεχνικής απαιτεί στερεοτακτική νευροχειρουργική επέμβαση, σχολαστικό απεικονιστικό έλεγχο με MRI & CT μονάδα σχεδιασμού θεραπείας καθώς και πλήρως εξοπλισμένο νευροφυσιολογικό τμήμα με μηχάνημα καταγραφής και ερεθισμού, συνθήκες με τις οποίες σύντομα θα εξοπλισθεί το Δ & ΘΚΑ Υγεία όπου θα αρχίσει η εφαρμογή της μεθόδου σε ασθενείς.
Χειρουργικές επιπλοκές και παρενέργειες
- Πιθανές επιπλοκές είναι η αιμορραγία κατά τη διάρκεια του χειρουργείου και 48 ώρες μετά, σε ποσοστό σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία 0,5%, η μόλυνση και η μετεγχειρητική λοίμωξη συνήθως είναι της τάξη του 0,5%, εκτός και υπάρξει εμφύτευση του διεγέρτη σε δεύτερο χρόνο οπότε αυτό ανεβαίνει στο 2%.
- Άλλη επιπλοκή μπορεί να είναι η λάθος εμφύτευση σε επαφή με την έσω κάψα και εμφάνιση ημιπάρεσης ή με το μεταιχμιακό σύστημα και εμφάνιση ψυχιατρικών διαταραχών, αλλά σε μικρό ποσοστό.
- Επίσης μπορεί να παρουσιαστεί συνολικά ένα ποσοστό 1% των επιπλοκών που αφορούν γενικά όλες τις νευροχειρουργικές επεμβάσεις και αφορούν ότι παρουσιαστεί από όλα τα άλλα συστήματα του οργανισμού.
- Οι παρενέργειες που μπορεί να εμφανισθούν είναι αιμωδίες και δυσαρθρία με αποτέλεσμα την ανάγκη μείωσης της ενέργειας που χορηγεί ο διεγέρτης και έτσι να μειωθεί και το όφελος για τον ασθενή.
Μετεγχειρητική παρακολούθηση
Οι ασθενείς μετεγχειρητικά συνήθως δεν χρειάζονται μονάδα εντατικής ή αυξημένης φροντίδας εφόσον δεν παρουσιάσουν επιπλοκές και έτσι εξέρχονται από το νοσοκομείο μετά από τρία μετεγχειρητικά 24/ωρα με οδηγίες. Σε δύο μέρες μετά θα πρέπει να εμφανισθούν ως εξωτερικοί ασθενείς για την κοπή των ραμμάτων από τον τριχωτό της κεφαλής και σε ακόμη 7 ημέρες από την κοπή και των υπολοίπων ραμμάτων από τα τραύματα της εμφύτευσης του διεγέρτη. Ταυτόχρονα ξεκινάει η ρύθμιση των παραμέτρων του διεγέρτη από το νευροφυσιολόγο, και η εκπαίδευση του ασθενούς για την χρήση του διεγέρτη για τις περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητη. Επίσης δίνονται στον ασθενή οδηγίες για τη σχέση του με τα μαγνητικά πεδία. Η μετεγχειρητική παρακολούθηση του ασθενούς από το νευροφυσιολόγο θα πρέπει να ακολουθεί πρωτόκολλο. Αν η εμφύτευση του διεγέρτη γίνει σε δεύτερο στάδιο με προηγούμενες δοκιμές, αυτές θα πρέπει να γίνουν με όλες τις αυστηρές συνθήκες αποστείρωσης και απολύμανσης για να μην μολυνθούν οι ακροδέκτες των ηλεκτροδίων που θα οδηγήσουν σε σοβαρές λοιμώξεις.
Αποτελέσματα
Ασθενείς με χρόνια νοσήματα όπως: ιδιοπαθής Parkinson που δεν ρυθμίζεται πλέον με τα φάρμακα, στον τρόμο και στη δυστονία, βάσει της διεθνούς βιβλιογραφίας δυνατόν να βελτιώσουν κατά τουλάχιστον 50% τα συμπτώματά τους με την εν τω βάθει διέγερση. Ανάλογα βέβαια με τη διάγνωση είναι καθοριζόμενη και η εντόπιση του στόχου διέγερσης στην περιοχή των βασικών γαγγλίων του εγκεφάλου. Ωστόσο στους ασθενείς με Parkinson με έντονη συμπτωματολογία τρόμου, είναι πιθανό να διαφοροποιηθεί ο στόχος της διέγερσης και αντί του υποθαμαλαμικού πυρήνα, να διεγείρεται πυρήνας της ωχράς κηλίδας.
Βελτίωση των συμπτωμάτων στη νόσο του Parkinson και τον τρόμο είναι σχεδόν άμεση και οι σχεδόν ιδανικές ρυθμίσεις προσεγγίζονται σχεδόν άμεσα ή εντός της πρώτης εβδομάδας. Στη δυστονία μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη ρύθμιση μπορεί να παρέλθουν μήνες.
Φαρμακοθεραπεία μπορεί να απαιτηθεί και μετά από μία επιτυχή εμφύτευση διεγέρτη, όχι όμως στις προηγούμενες υψηλές και ανθεκτικές δοσολογίες.
Η μέγιστη διάρκεια λειτουργικής επάρκειας των μπαταριών του διεγέρτη φτάνει, ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης, τα 5 χρόνια.
τηλ.: 210-5908966, 6932-389342
