Αντιδράσεις για την κατάργηση του δικαιώματος των ασφαλισμένων στην ελεύθερη επιλογή γιατρού

Από τον περασμένο Ιούλιο το NEXTDEAL έχει ενημερώσει τους αναγνώστες του για τις ανατροπές που θα έφερνε ο νέος Νόμος για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), την ταλαιπωρία που θα προκαλούσε στους ασθενείς με την εισαγωγή του μέτρου του οικογενειακού γιατρού ως πύλης εισόδου (gatekeeping) στο ΕΣΥ και τα προβλήματα που θα προκαλούσε σε όλο το φάσμα της ιδιωτικής υγείας. 

Το υπουργείο Υγείας φιλοδοξούσε να εφαρμοστεί το μέτρο τον Σεπτέμβριο του 2017. Ωστόσο παρά τις επανειλημμένες προσκλήσεις για την πρόσληψη οικογενειακών γιατρών (το νέο σύστημα για να λειτουργήσει απαιτεί περίπου 3.000 οικογενειακούς γιατρούς) η προσέλευση δεν ήταν η αναμενόμενη, αφού και αυτή η ειδικότητα αντέδρασε αμέσως τόσο για την προχειρότητα με την οποία αντιμετωπίζει το υπουργείο Υγείας θεσμικά ζητήματα, εργασιακές συνθήκες όσο και για τις χαμηλές αμοιβές. Μετά τους αλλεπάλληλους διαγωνισμούς το αποτέλεσμα ήταν να μην έχει κατορθώσει το υπουργείο να προσλάβει τον απαιτούμενο αριθμό οικογενειακών γιατρών, έτσι ώστε να μην μπορούν να στελεχωθούν και να λειτουργήσουν οι Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) σε όλη την Ελλάδα.    

Παρόλα αυτά με απόφαση, λοιπόν, που υπέγραψε την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, σε συνέχεια του νόμου 4486/2017, ορίζονται οι λεπτομέρειες για τον  τρόπο και την διαδικασία με την οποία θα επισκέπτονται τους ειδικευμένους γιατρούς οι ασφαλισμένοι, ενώ μεταθέτει την εφαρμογή του μέτρου από την 1/1/2019. Πιο συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:

•    Αυξάνεται η χρονική διάρκεια των προγραμματισμένων επισκέψεων (από 10’ σε 15’). Επισημαίνεται, ωστόσο, από το υπουργείο ότι η πραγματική διάρκεια κάθε επίσκεψης υπόκειται αποκλειστικά στην επιστημονική κρίση του γιατρού.
•    Καθιερώνεται το σύστημα παραπομπών, μέσω του οποίου οι πολίτες θα μπορούν να έχουν μειωμένους χρόνους αναμονής και καλύτερη φροντίδα. Ο οικογενειακός γιατρός θα τους καθοδηγεί στο σύστημα υγείας.
•    Το νέο σύστημα παραπομπών θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από την 01/01/2019.
•    Οι προγραμματισμένες επισκέψεις διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες (με παραπομπή και χωρίς παραπομπή) με σκοπό την βέλτιστη εξυπηρέτηση των περιστατικών που αποδεδειγμένα απαιτούν περαιτέρω φροντίδα.
•    Οι παραπομπές κατηγοριοποιούνται με βάση την εκτίμηση της ανάγκης: α) άμεση παραπομπή, με ισχύ 10 ημερολογιακών ημερών σε ειδικό γιατρό, β) προληπτική παραπομπή, με ισχύ 60 ημερολογιακών ημερών σε ειδικό γιατρό, γ) παραπομπή χρόνιου νοσήματος με ισχύ 12 μηνών για το σύνολο των απαιτούμενων επισκέψεων σε ειδικό γιατρό.

Το υπουργείο διευκρινίζει ότι δεν καταργείται ο ελεύθερος προγραμματισμός επισκέψεων και η ελεύθερη επιλογή γιατρού και πως απλώς δίνεται προτεραιότητα σε όσους αξιοποιούν το σύστημα παραπομπών μέσω του οικογενειακού γιατρού. Δηλαδή όλοι οι υπόλοιποι ασθενείς θα είναι για μέρες ή ίσως και για μήνες στην αναμονή για να έχουν πρόσβαση σε εξετάσεις ή θεραπείες.

Αντίθετος με το gatekeeping ο ΠΙΣ

Την αντίθεσή του για τα εμπόδια που τίθενται στην πρόσβαση των ασφαλισμένων στις μονάδες του Εθνικού Συστήματος Υγείας, με την εφαρμογή του gatekeeping, καθώς και την έντονη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι ουδεμία συζήτηση και διαπραγμάτευση για το θέμα – επίσημη ή ανεπίσημη – πραγματοποιήθηκε μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ και του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, εκφράζει ο ΠΙΣ. 

Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος έχει εξαρχής και κατ’ επανάληψη δηλώσει την αντίθεσή του για την εφαρμογή του συστήματος παραπομπών από τον οικογενειακό γιατρό σε εξειδικευμένους γιατρούς και νοσοκομεία (gatekeeping). 

Ο πρόεδρος του ΠΙΣ Μιχαήλ Βλασταράκος είχε από την πρώτη στιγμή επισημάνει ότι ως προϋποθέσεις για την θεσμοθέτηση της Π.Φ.Υ. πρέπει να είναι η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών, η ελεύθερη επιλογή ιατρού από τον πολίτη, η αξιοποίηση ολόκληρου του ιατρικού προσωπικού και η ιατρική λειτουργία, μέσα από θεραπευτικά και διαγνωστικά πρωτόκολλα. Σύμφωνα με τον κ. Βλασταράκο, συστατικά του συστήματος πρέπει να είναι ο οικογενειακός ιατρός, είτε ως δημόσιος λειτουργός, (υπηρετών στις δημόσιες δομές) ή ως συμβασιούχος με τον ΕΟΠΥΥ. 

Ο οικογενειακός ιατρός (γενικής ιατρικής, παθολόγος, παιδίατρος) πρέπει να αποτελεί δικαίωμα και όχι υποχρέωση κάθε πολίτη. Πρέπει να είναι ο σύμβουλος της οικογένειας, να δραστηριοποιείται στην πρόληψη και την αγωγή υγείας του πληθυσμού, στη διαμόρφωση του ιατρικού φακέλου του ασθενούς, στη διαχείριση χρόνιων νοσημάτων, κ.λπ. 

Επίσης, ο πρόεδρος του ΠΙΣ έχει αναφερθεί στην ανάγκη ύπαρξης εθνικού σχεδιασμού για την Π.Φ.Υ. με τη συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και τη δημιουργία Διακομματικού Οργάνου Εποπτείας της λειτουργίας της Π.Φ.Υ. θητείας 5 ετών. 

Ο ΠΙΣ ζητεί την απόσυρση της απόφασης που θέτει εμπόδια στην ελεύθερη πρόσβαση των ασφαλισμένων στο Σύστημα Υγείας και την έναρξη διαλόγου μεταξύ της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, της διοίκησης του ΕΟΠΥΥ και του ΠΙΣ, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα εξαιρετικά σοβαρό, το οποίο αφορά την περίθαλψη 10 εκατομμυρίων ασφαλισμένων και δεν μπορεί να σχεδιάζεται με προχειρότητα. 

ΙΣΑ: Θα υποβαθμισθούν δραματικά οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας

Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ) τονίζει ότι «ο ιατρικός κόσμος είναι κάθετα αντίθετος, με το καθεστώς των υποχρεωτικών παραπομπών στους εξειδικευμένους γιατρούς (gatekeeping) καθώς θα οδηγήσει σε δραματική υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας των ασφαλισμένων ενώ καθιστά πρακτικά αδύνατη τη σωστή παρακολούθηση των χρονίως πασχόντων».

Για επικίνδυνους ερασιτεχνισμούς κάνει λόγοι η Ένωση Ιατρών (ΕΝΙ) ΕΟΠΥΥ 

Σύμφωνα με την Ένωση Ιατρών (ΕΝΙ) ΕΟΠΥΥ, η διαδικασία αυτή καθιστά τον ασφαλισμένο όμηρο του συστήματος και του θέτει εμπόδια πρόσβασης και εξυπηρέτησής του στο πρωτοβάθμιο σύστημα. Καταλογίζει στην ηγεσία του υπουργείου Υγείας “επικίνδυνους ερασιτεχνισμούς” και προαναγγέλλει πως θα προβεί σε κάθε νόμιμη ενέργεια για την προάσπιση των δικαιωμάτων συμβεβλημένων ιατρών και ασφαλισμένων.  

Όπως αναφέρει στην ανακοίνωση της «από την ημερομηνία έκδοσης της εν λόγω απόφασης, οι επισκέψεις σε συμβεβλημένους ειδικούς ιατρούς(καρδιολόγους, γυναικολόγους, πνευμονολόγους, ορθοπεδικούς, νεφρολόγους, νευρολόγους, ΩΡΛ, αγγειοχειρούργους, ουρολόγους, ογκολόγους, οφθαλμιάτρους, ρευματολόγους, ψυχιάτρους, γαστρεντερολόγους, δερματολόγους, ενδοκρινολόγους, κλπ) δεν θα μπορούν να πραγματοποιηθούν δωρεάν εάν δεν προϋπάρχει η έγκριση παραπομπής από οικογενειακό ιατρό των δημόσιων δομών ( ΠΕΔΥ, ΤΟΜΥ, κέντρο υγείας)». Και καταλήγει: «Καθίσταται σαφές ότι όποιος ασθενής δεν έχει έντυπο παραπομπής δεν θα μπορεί να εξυπηρετηθεί μέσω του ΕΟΠΥΥ, καθώς η δαπάνη της επίσκεψης δεν θα αποζημιωθεί στον συμβεβλημένο ιατρό από το Ελεγκτικό Συνέδριο».

Παρόμοιες είναι οι και αντιδράσεις άλλων φορέων παροχής υπηρεσιών Υγείας, όπως η Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Κλινικοεργαστηριακών Ειδικοτήτων (ΠΟΣΚΕ) κ.λπ.