Η οικονομική κρίση και οι ψυχολογικές της επιπτώσεις σε παιδιά και εφήβους: Πώς μπορούμε να τους στηρίξουμε σωστά;

Γράφει η Ελευθερία Μουστάκα, MSc Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Μέρος Β

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η οικονομική κρίση επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ψυχική υγεία των ανθρώπων. Τι συμβαίνει όμως με τα μικρά παιδιά και τους εφήβους; Επηρεάζονται στον ίδιο βαθμό με τους ενήλικες και πώς μπορούμε να τους στηρίξουμε σωστά;

Τα σημερινά παιδιά μεγάλωσαν σε μία κοινωνία, όπου επικρατούσα αντίληψη αποτελούσε το «καταναλώνω, άρα υπάρχω» και οι ανθρώπινες σχέσεις διαμεσολαβούνταν από τα υλικά αντικείμενα και την απληστία για ακόμα περισσότερα. Είναι πολύ πιο δύσκολο λοιπόν για τα παιδιά αυτά να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες συγκριτικά με τους ενήλικες χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια πως είναι ακατόρθωτο.

Τα παιδιά βιώνουν έντονα το φόβο και το άγχος λόγω του γενικότερου κλίματος που επικρατεί στο σχολείο, την οικογένεια, τους συνομηλίκους, ακόμα και αν άμεσα η οικογένεια δεν αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Το αβέβαιο κλίμα μπορεί να οδηγήσει τον έφηβο σε επιθετικές και παραβατικές συμπεριφορές απέναντι στη μεταβαλλόμενη κοινωνία. Για τους παραπάνω λόγους τόσο οι νέοι όσο και τα παιδιά χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής σε συνθήκες οικονομικής κρίσης.

Τι μπορούμε να κάνουμε όμως για αυτό και πώς μπορούμε να τους βοηθήσουμε;

Τα παιδιά είναι καλό να γραφτούν σε συλλόγους, όπως είναι οι πρόσκοποι, οι δημοτικές αθλητικές και χορευτικές ομάδες. Σε κάθε περίπτωση οι γονείς οφείλουν να συζητούν με το παιδί (πάντα ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκεται) την οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Ο λόγος είναι πως με τη σωστή ενημέρωση το παιδί δεν πανικοβάλλεται και δεν αποθαρρύνεται γιατί γνωρίζει τι ακριβώς συμβαίνει και έτσι μπορεί να ψάξει εναλλακτικούς τρόπους για να κάνει αυτά που θέλει. Σε καμία περίπτωση μην κρύβετε την αλήθεια από τα παιδιά σας καθώς τα αντιλαμβάνονται όλα ακόμα και τα ψέματα που ενδεχομένως θα πείτε.

Επιπλέον, δώστε ελπίδα στα παιδιά και μειώστε το οικογενειακό στρες. Οφείλετε να παραμένετε ήρεμοι για να ακολουθούν και τα παιδιά το δικό σας παράδειγμα. Εάν έχετε αγωνία, μην κρύψετε το πώς νιώθετε. Η καλή επικοινωνία ανάμεσα σε γονείς και παιδιά είναι πολύ σημαντική για τη μετέπειτα ψυχοσυναισθηματική εξέλιξή τους.

Βρείτε δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε μαζί με τα παιδιά σας, όπως μία βόλτα στην εξοχή, ένα παιχνίδι στο πάρκο της γειτονιάς. Δώστε χώρο και χρόνο στα παιδιά να σας μιλήσουν για το πώς αισθάνονται. Συζητήστε το μαζί τους και δείτε τις αντιδράσεις τους. Εάν το παιδί βιώνει έντονο άγχος, θλίψη ή θυμό καλό είναι να το συζητήσετε μαζί του και σε περίπτωση που είναι πολύ έντονο, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.

Ο έφηβος λόγω της ξεχωριστής ηλικίας στην οποία βρίσκεται, έχει τη δυναμική να ισορροπήσει ανάμεσα στις νέες συνθήκες της καθημερινότητας και τα όνειρα του για το μέλλον. Οφείλει να αλλάξει τον τρόπο θέασης των καταστάσεων και να καταπολεμήσει τις αρνητικές σκέψεις. Είναι πολύ σημαντικό να μην επηρεάζεται και παρασύρεται από τις διάφορες πληροφορίες που ακούγονται στα ΜΜΕ. Ο λόγος είναι γιατί πολλές φορές η πραγματικότητα απέχει πολύ από αυτό που παρουσιάζεται στην τηλεόραση και πρέπει πριν οδηγηθούμε στην παραδοχή μίας ιδέας να τη σκεφτούμε κριτικά.

Η νέα τάξη πραγμάτων καλεί τους νέους ανθρώπους να βρουν άλλους τρόπους διασκέδασης και ψυχαγωγίας. Να χαράξουν νέους δρόμους που θα τους δώσουν χαρά και ικανοποίηση. Έχουν όλοι τη ζωή μπροστά τους για να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα και καμία οικονομική ύφεση δεν μπορεί να τους στερήσει τα όνειρά τους. Μείνετε δίπλα τους, ακούστε τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους και τονώστε την αυτοπεποίθησή τους. Και μην ξεχνάτε πως η αισιοδοξία πολλαπλασιάζει τη δύναμή μας και μετατρέπει κάθε πρόβλημα σε ευκαιρία μάθησης!

Ποια είναι η Ελευθερία Μουστάκα

Η Ελευθερία Μελ. Μουστάκα είναι Κλινικός Ψυχολόγος MSc, ειδικευμένη στη Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία και την Ψυχολογία της Υγείας.

Σπούδασε Ψυχολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Αθήνας. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Swansea στο Ηνωμένο Βασίλειο, από όπου αποφοίτησε με Άριστα και εξειδικεύτηκε στην Κλινική Ψυχολογία. Επιπλέον, έχει εκπαιδευτεί στην Κλινική Ψυχοπαθολογία (Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής- Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, Α’ Ψυχιατρική Κλινική).

Έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει μετεκπαιδευθεί στο νοσοκομείο Central Clinic του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Ουαλίας (NHS Wales) στις αγχώδεις και καταθλιπτικές διαταραχές.

Στο παρελθόν έχει εργαστεί ως σύμβουλος απασχόλησης και εκπαιδεύτρια ενηλίκων σε προγράμματα ανέργων και ως καθηγήτρια σε δημόσιο Ι.Ε.Κ. διδάσκοντας επαγγελματική δεοντολογία.

Έχει δουλέψει εθελοντικά στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, το Πρόγραμμα Αθηνά, την Ιδιωτική Κλινική Μητέρα και το Παίδων Αγ. Σοφία για να κάνει την πρακτική της εξάσκηση. Δούλεψε υπό την εποπτεία κορυφαίων ψυχολόγων με ενήλικες, παιδιά, εφήβους και τις οικογένειές τους που αντιμετώπιζαν ψυχολογικά και ιατρικά προβλήματα.

Εργάζεται ως καθηγήτρια προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων στο τμήμα Ψυχολογίας του IST College και του Hellenic American College και συνεργάζεται με το τμήμα Βαριατρικής της Λαπαροσκοπικής Μονάδας στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο.

Συνεργάζεται με διάφορες εφημερίδες και ιστοσελίδες για τη συγγραφή επιστημονικών άρθρων.

Τηλέφωνο: 6979 155046
e-mail: [email protected]
Website: www.emoustaka.gr
Facebook Page: https://www.facebook.com/eleftheria.mel.moustaka
LinkedIn Page: https://www.linkedin.com/in/eleftheriamoustaka