Η τέχνη συμβάλει θετικά στη θεραπεία του καρκίνου

«Η Τέχνη δεν είναι ένα όμορφο αντικείμενο αλλά η μεταφορά της εμπειρίας και των συναισθημάτων του δημιουργού της» υποστήριζε ο Λέων Τολστόι. Τι προσφέρει λοιπόν ένα θεατρικό έργο σε ένα θεατή με σοβαρή νόσο όπως για παράδειγμα σε ένα καρκινοπαθή;

Η δύναμη της τέχνης έγκειται κατά την ταπεινή μου γνώμη στο γεγονός ότι μπορεί να σε τραβήξει μέσα στο δικό της μαγικό κόσμο ακόμα κι όταν εσύ ο ίδιος πιστεύεις ότι δεν είσαι σε θέση να το κάνεις, να αφεθείς, είτε γιατί δεν θέλεις, γιατί ντρέπεσαι, γιατί δεν μπορείς ίσως, γιατί φοβάσαι.

Η τέχνη έχει της δική της μαγική τεχνική που σε απελευθερώσει από ότι σε βαραίνει, σου διώχνει τις όποιες φοβίες, τις μαύρες σκέψεις τις χρωματίσει, τα ταμπού να καταρρίπτει…Σε παρασέρνει στη δίνη της και σε κάνει να νιώθεις ελαφρύτερος γιατί ξεφορτώνεσαι τα βαρίδια της ψυχής και μυαλού σου.

Ο Γκάιτε έλεγε ότι «η επιστήμη και η τέχνη ανήκουν σε όλο τον κόσμο και μπροστά τους εξαφανίζονται όλα τα σύνορα». Πόσο μεγάλη αλήθεια είναι αυτό άραγε….

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η θεραπεία μέσω της τέχνης μπορεί να προσφέρει σε έναν ασθενή με καρκίνο τη δυνατότητα να χαλαρώσει, να δει μέσα από ένα άλλο πρίσμα αυτό που του συμβαίνει και να προσεγγίσει την όλη κατάσταση διαφορετικά.

Κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών αναπτύσσεται στα άτομα η αίσθηση ότι κάποιος τους ακούει. Τους παρέχετε μια διέξοδος για έκφραση των συναισθημάτων που δημιουργούνται από τις επιπτώσεις των θεραπειών στον οργανισμό τους και δίνεται σε αυτές ένα νόημα

Κατά τη διάρκεια των ακτινοβολιών, γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού και ήταν συμμετέχοντες των art therapy groups παρουσίασαν βελτίωση στην συνολική κατάσταση της υγείας τους. Φάνηκε να αναπτύσσουν μια θετικότερη εικόνα για το ασθενές από τον καρκίνο σώμα τους, μια πιο θετική στάση στον τρόπο αντιμετώπισης των παρενεργειών της ακτινοβολίας και αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται το μέλλον τους, μια «ενστάλαξη ελπίδας».

Μερικά ακόμα από τα θετικά είναι η βελτιωμένη ψυχική υγεία καθώς παρατηρείτε μείωση των συμπτωμάτων του άγχους και της κατάθλιψης που συνοδεύουν τυχόν μια διάγνωση καρκίνου αλλά και διάρκεια των οφελών αυτών.

Έχουμε όμως και νοσοκομειακά οφέλη καθώς, σύμφωνα με τους επιστήμονες καταγράφεται μείωση της ανάγκης για αγωγή ρύθμισης του σωματικού πόνου, αύξηση συναίνεσης στην απαιτούμενη για τη νόσο φαρμακευτική αγωγή, μείωση του χρόνου παραμονής στο περιβάλλον του νοσοκομείου.

Τέλος, μέσω της τέχνης παρέχεται πιο εύκολα βοήθεια στην έκφραση συναισθημάτων των ασθενών τελικού σταδίου.

Η τέχνη ως θεραπεία έρχεται από τα βάθη των χρόνων

Μπορεί να σας φανεί περίεργο, όμως η θεραπευτική επίδραση της τέχνης έγινε γνωστή για πρώτη φορά, τον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν ο Ιπποκράτης παράλληλα με τις παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας συνέστηνε στους ασθενείς του να συμμετέχουν τους σε θεατρικά έργα, όπως κωμωδίες και τραγωδίες. Έτσι, μέσω της συμμετοχής του ατόμου σε θεάματα που τα απολάμβανε στα πλαίσια της κοινότητας στην οποία ζούσε ερχόταν ένα είδος κάθαρσης που επέφερε και την αναμενόμενη θεραπεία.

Με την θεραπευτική αυτή μέθοδο αναγνωρίζονταν αυτομάτως η ταυτότητα ασθενειών όπως ο καρκίνος, όχι μονάχα ως μια κατάσταση από την οποία πλήττεται το σώμα αλλά επίσης και ως μία κοινωνική συνθήκη.

Από την αρχαιότητα η σχέση ανάμεσα στη δραματική έκφραση και τη θεραπευτική διαδικασία ήταν αποδεκτές.

Όπως αναφέρει ο Στέλιος Κρασανάκης στο βιβλίο Η ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΜΕΣΟΝ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ, δίπλα από το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου υπήρχε ένα θεραπευτήριο όπου οι ασθενείς συμμετείχαν στον χορό της τραγωδίας μέσω του οποίου ερχόταν η θεραπευτική απελευθέρωση καταπιεσμένων παθών. Έτσι ο ασθενής κατάφερνε να συμβιβαστεί με τις απογοητεύσεις και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε για την καθημερινή του επιβίωση.

Ο Αριστοτέλης μάλιστα είχε ονομάσει αυτή την απελευθέρωση της έντασης των θεατών ως «κάθαρση παθών».

Στα σύγχρονα χρόνια το 1939 μάθαμε ένα ακόμα όρο, αυτόν της ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Τον όρο Dramatherapy τον εισήγαγε ο Peter Slade ο οποίος πίστευε ότι το παίξιμο των ρόλων είναι στοιχεία της θεραπευτικής επικοινωνίας που εκφράζουν οτιδήποτε δε μπορεί να εκφραστεί με άλλον τρόπο. Το σώμα και οι αισθήσεις γίνονται αποδεκτά με έναν ζωτικό πραγματικά τρόπο για τον ασθενή. Αφυπνίζονται αναμνήσεις και καταστάσεις που αναβιώνονται και γίνεται ένα δημιουργικό παιχνίδι. Στη διαμόρφωση της Δραματοθεραπείας συνέβαλαν τόσο οι άνθρωποι της επιστήμης όσο και του θεάτρου σε Ευρώπη και Αμερική.

Το 1969 δημιουργήθηκε η Αμερικάνικη Εταιρεία Θεραπείας μέσω της Τέχνης ενώ, τη δεκαετία του ’90 οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μέσα από την τέχνη μπορούν να προσεγγίσουν πιο εύκολα άτομα που έπασχαν από κάποια νοητική ή σωματική ασθένεια. Διαπίστωσαν λοιπόν, ότι η βοήθεια της τέχνης στη διάγνωση και την θεραπεία ήταν σχεδόν καταλυτική.

Ο σκοπός της τέχνης είναι να δώσει στη ζωή μας ένα σχήμα έλεγε ο Σαίξπηρ.

Η τέχνη έρχεται και βοηθά τον ασθενή να χαλαρώσει, να προσεγγίσει και ο ίδιος την κατάστασή του με μεγαλύτερη αισιοδοξία, να μπορεί να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματα του, να αποκτήσει και πάλι αυτοπεποίθηση και να νιώσει την πολυπόθητη ανακούφιση που σου δίνει το αίσθημα ότι όλα θα πάνε καλά.

Και κάπως έτσι….» Όπως ο ήλιος δίνει χρώμα στα λουλούδια, έτσι κι η τέχνη δίνει χρώμα στη ζωή… John Lubbok Άγγλος πολιτικός & εντομολόγος