Με μεγάλη επιτυχία και παρουσία πλήθους εκπροσώπων του κλάδου Υγείας πραγματοποιήθηκε το 12ο ετήσιο συνέδριο Healthworld 2013, με θέμα “Από το Μνημόνιο στην Ανασυγκρότηση του Υγειονομικού Τομέα”, του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας.
Στο Συνέδριο παρουσιάσθηκαν και συζητήθηκαν τα καίρια προβλήματα του τομέα της υγείας και έγιναν σημαντικές προτάσεις και τοποθετήσεις ιδιαιτέρως σε ζητήματα απεμπλοκής από το ασφυκτικό πλαίσιο της περιοριστικής πολιτικής του Μνημονίου και επιστροφής σε μια αναπτυξιακή κατεύθυνση του Υγειονομικού Τομέα.
Τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν στο συνέδριο και τα συμπεράσματα που διατυπώθηκαν, έχουν ως ακολούθως:
(α) Οι επιπτώσεις του Μνημονίου στον τομέα της υγείας δημιουργούν μια ασφυκτική κατάσταση με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και τις υπηρεσίες υγείας και τα προτεινόμενα μέτρα δεν οδηγούν σε επιθυμητά αποτελέσματα.
(β) Η συμπίεση της δαπάνης για το φάρμακο (>50%) και τα τεχνολογικά και υγειονομικά προϊόντα (>60%) δημιουργεί μείζονα προβλήματα λειτουργίας και προκαλεί μεγάλες στρεβλώσεις.
(γ) Η ανάγκη εύρεσης νέας διευρυμένης χρηματοδοτικής βάσης στον ΕΟΠΥΥ είναι επιτακτική, με ειδική φορολογία σε βλαπτικά προϊόντα, εισαγωγή κοινωνικού ΦΠΑ και συμμετοχή ασθενών στο κόστος (ανάλογη του εισοδήματος και αντιστρόφως ανάλογη της ανάγκης), ώστε να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αποζημίωσης των προμηθευτών, αλλά και κάλυψης των ανασφάλιστων ομάδων του πληθυσμού.
(δ) Η ολοκληρωτική στροφή προς την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με την ενοποίηση των κέντρων υγείας, των πολυϊατρείων και το σύνολο των γιατρών με τη μορφή ολοκληρωμένων δικτύων υγείας, στα οποία συμμετέχουν οι δημόσιες δομές (πολυϊατρεία ΕΟΠΥΥ, Κέντρα Υγείας, ιατρεία τοπικής αυτοδιοίκησης, γιατροί του ιδιωτικού τομέα και διαγνωστικά εργαστήρια).
(ε) Η ανάπτυξη και η εφαρμογή κλειστών προϋπολογισμών στα νοσοκομειακά ιδρύματα, στα κέντρα υγείας και στις υγειονομικές περιφέρειες είναι αναγκαία, ώστε ο έλεγχος των τιμών και του όγκου να δίνουν σταθερή δαπάνη και να αποφεύγονται τα ελλείμματα και τα χρέη.
Συνεχής αξιολόγηση και αναπροσαρμογή των κανόνων που διέπουν την εφαρμογή του μοντέλου Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλείων (DRGs) στην τιμολόγηση ιατρικών πράξεων.
(στ) Τα μέτρα του Μνημονίου και οι περικοπές στη δαπάνη υγείας έχουν διογκώσει τα προβλήματα και το σύστημα υγείας δοκιμάζεται μαζί με ολόκληρο το ασφαλιστικό σύστημα, ενώ έχει προστεθεί και το μείζον πρόβλημα της αποασφάλισης του πληθυσμού. Η έλλειψη ολοκληρωμένης πολιτικής για την υγεία αποτελεί πλέον μείζον κοινωνικό και οικονομικό θέμα και μια από τις βασικότερες αιτίες της δημοσιονομικής απορρύθμισης (ειδικότερα με το πρόβλημα της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ και της δαπάνης των νοσοκομείων).
(η) Η εισαγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών είναι απαραίτητη σε ένα σύγχρονο και βιώσιμο σύστημα υγείας. Η οποιαδήποτε επένδυση σε νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες συμβάλει όχι μόνο στην βελτίωση των υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες αλλά οδηγεί και στην μείωση της συνολικής δαπάνης Υγείας.
(ζ) Είναι απαραίτητη η ανάγκη εισαγωγής διαδικασιών που να διασφαλίζουν την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών πέρα από το κόστος προμήθειας τους. Η σωστή σχέση ποιότητας και τιμής διασφαλίζει την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη θεραπεία των ασθενών και οδηγεί τελικά σε μείωση του συνολικού κόστους δαπάνης. Συνεπώς η αξιολόγηση και διαμόρφωση των διαδικασιών που υπάρχουν για την εισαγωγή τιμών στο παρατηρητήριο τιμών που υπάρχει στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας είναι απόλυτα απαραίτητη συνθήκη. Μια πρόταση που συζητήθηκε ήταν να μετατραπεί η ΕΠΥ σε Παρατηρητήριο Τιμών και Ποιότητας.
Με το τέλος του Μνημονίου, είναι επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την υγεία με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, στην εκπόνηση του οποίου οφείλουν να συνεισφέρουν όλοι οι λειτουργοί της υγείας της χώρας παρά τις όποιες διαφορές. Στην κατεύθυνση αυτή είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η τεκμηρίωση στη λήψη αποφάσεων και τη διατύπωση προτάσεων και να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την αναζήτηση της μέγιστης δυνατής συναίνεσης. Με άλλα λόγια η τεκμηρίωση και η συναίνεση συνιστούν τα βασικά προαπαιτούμενα για τη συγκρότηση μιας “παραγωγικής” πολιτικής στην υγεία.
Σημαντικές παράμετροι του Εθνικού Σχεδίου θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της ποιότητας και πληρότητας των υπηρεσιών υγείας καθώς και η άμεση πρόσβαση του συνόλου των πολιτών σε αυτές.
Παρά τις περιοριστικές συνθήκες στον τομέα της υγείας τονίστηκε έντονα η ανάγκη υποστήριξης ενός αναπτυξιακού προγράμματος. Επίσης, σημειώθηκε ότι η εθνική φαρμακευτική πολιτική έχει κενά και αντιφάσεις και προτάθηκαν μέτρα για την αλλαγή αυτής της πολιτικής, τα οποία περιλαμβάνουν την διαμόρφωση σχεδίου πολιτικής με συνεργασία των κοινωνικών εταίρων, την αλλαγή του συστήματος τιμολόγησης, την άσκηση ασφαλιστικής φαρμακευτικής πολιτικής, την ολοκλήρωση ηλεκτρονικού συστήματος, την ανάπτυξη έρευνας και την αξιολόγηση της φαρμακευτικής και βιοϊατρικής τεχνολογίας. Ακόμη, η περαιτέρω μείωση της δαπάνης υγείας και ειδικότερα της φαρμακευτικής δαπάνης σε επίπεδα κατώτερα του 1,3% του ΑΕΠ (<2,3 δις €) θα προκαλέσει ανισορροπίες στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, με αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης δαπανηρής νοσοκομειακής περίθαλψης.
Επισημάνθηκε, επίσης, ότι είναι απαραίτητη η διασφάλιση της επάρκειας φαρμάκων στην αγορά και απρόσκοπτη πρόσβαση των ασφαλισμένων στις θεραπείες τους και ειδικότερα στην καινοτομία που συμβάλλει στην ιατρική αποτελεσματικότητα και στην εξοικονόμηση πόρων. Παρά τις προσπάθειες, εξακολουθούν να εμφανίζονται οι ανεπάρκειες του συστήματος και χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση, όπως (α) η βελτίωση της διείσδυσης των γενοσήμων στην αγορά, (β) η ορθή τιμολόγηση των γενοσήμων και off patent προϊόντων, (γ) η βελτίωση του ποσοστού συμμετοχής των ασθενών με κριτήρια το εισόδημα και την ανάγκη, και η ορθή εφαρμογή αυτού μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, (δ) ο εξορθολογισμός των ποσοστών κέρδους φαρμακοποιών και φαρμακεμπόρων, (ε) ο άμεσος προγραμματισμός για την αποκατάσταση των χρεών και την περαιτέρω χρηματοδότηση για ένα βιώσιμο σύστημα υγείας.
Ως εναλλακτικές αναπτυξιακές πολιτικές για την υγεία συζητήθηκε και προτάθηκε ότι το Μνημόνιο έχει φθάσει στα όρια του και δεν μπορεί να προσφέρει θετικά, αλλά αντιθέτως η χώρα χρειάζεται ένα εθνικό πρόγραμμα για την υγεία, το οποίο δίδει προτεραιότητα στα ακόλουθα σημεία: (α) στην άμεση και απόλυτη προτεραιότητα στην ΠΦΥ και στον ΕΟΠΥΥ, (β) στη διασφάλιση της επάρκειας σε φάρμακα και αναλώσιμα υγειονομικά υλικά και τεχνολογικό εξοπλισμό. (γ) στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας για τη κάλυψη των αναγκών του συστήματος υγείας σε ποιοτικά και φτηνά γενόσημα φάρμακα και την στήριξη της έρευνας στο χώρο του φαρμάκου, (δ) στη θεσμική και λειτουργική ενσωμάτωση των ιδιωτικών ιατρείων, φαρμακείων και εργαστηρίων στη δραστηριότητα του ΕΟΠΥΥ, (ε) στην ολιστική προσέγγιση της υγείας και σχέδιο για την πρωτοβάθμια φροντίδα, την πρόληψη και την αγωγή υγείας, την αποθεραπεία και αποκατάσταση, καθώς και την παρέμβαση στους νοσογόνους παράγοντες του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, (ζ) στην εισαγωγή κλειστού προϋπολογισμού για τον έλεγχο του κόστους και την αποδοτική κατανομή των πόρων.
Επιπρόσθετα τονίστηκε η ανάγκη για υπέρβαση των μέτρων του Μνημονίου, με ενίσχυση της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ, αποπληρωμή των συσσωρευμένων χρεών και συστηματική παρακολούθηση της υγειονομικής δαπάνης, ώστε να διασφαλισθεί ένα βιώσιμο σύστημα υγείας, το οποίο θα εγγυάται την επάρκεια υπηρεσιών στην αγορά και την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών. Τα μέτρα αυτά είναι αναγκαία και επείγοντα, ώστε να αρθούν σε κάποιο βαθμό οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία (νοσηρότητα, πρώιμη θνησιμότητα) και να ελεγχθούν οι παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι αναδύονται απειλητικοί εξαιτίας της κρίσης.
Στην ουσία μιλάμε για κατάργηση του μνημονίου στο χώρο της υγείας και την έναρξη ενός δομημένου προγράμματος.
