Με μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το 20ο Παγκόσμιο Συνέδριο για το Πολλαπλούν Μυέλωμα που πραγματοποιήθηκε από τις 27 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2023 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Συνολικά, συμμετείχαν περισσότεροι από 2.500 σύνεδροι από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων διακεκριμένων επιστημόνων, ιατρών, ερευνητών, νοσηλευτών και εκπροσώπων ασθενών. Πρόκειται για τη δεύτερη φορά που διοργανώνεται αυτό το κορυφαίο επιστημονικό συνέδριο διεθνούς ακτινοβολίας στον τομέα του πολλαπλού μυελώματος στη χώρας μας.
Στην οργανωτική επιτροπή του συνεδρίου συμμετείχε ο Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας-Αιματολογίας και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θάνος Δημόπουλος, ο Καθηγητής Ευάγγελος Τέρπος και ο Καθηγητής Ευστάθιος Καστρίτης από τη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ. Όλα τα μέλη της Μονάδας Πλασματοκυτταρικών Δυσκρασιών της Θεραπευτικής Κλινικής συμμετείχαν ενεργά στις εργασίες του συνεδρίου με προφορικές και αναρτημένες ανακοινώσεις.
Τα ευρήματα των μελετών που αφορούν την εφαρμογή ιδιαίτερα ευαίσθητων μεθόδων ανίχνευσης της ελάχιστα υπολειματικής νόσου και των κυκλοφορούντων μυελωματικών κυττάρων είναι αξιοσημείωτα. Δεδομένα από τη Θεραπευτική Κλινική δείχνουν ότι η προοπτική αξιολόγηση της ελάχιστα υπολειματικής νόσου σε βάθος χρόνου μπορεί να διακρίνει μια ομάδα ασθενών που δυνητικά μπορούν να διακόψουν τη θεραπεία συντήρησης με λεναλιδομίδη μετά την αυτόλογη μεταμόσχευση. Επιπλέον, αυξημένα επίπεδα κυκλοφορούντων μυελωματικών κυττάρων κατά τη διάγνωση συσχετίζονται με πτωχή πρόγνωση των ασθενών. Η αξιολόγηση των κυκλοφορούντων μυελωματικών κυττάρων γίνεται σε συνεργασία με τη Μονάδα Κυτταρομετρίας Ροής του Τμήματος Βιολογίας (Καθηγήτρια Ουρανία Τσιτσιλώνη) και αποτελεί πρωτοποριακή εξέταση καθώς φαίνεται ότι τα προσεχή χρόνια μπορεί να αντικαταστήσει τη βιοψία μυελού των οστών στην παρακολούθηση του πολλαπλού μυελώματος.
Οι εξελίξεις στον τομέα της θεραπείας του πολλαπλού μυελώματος που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο ήταν σημαντικές. Αφορούσαν κυρίως τα αποτελέσματα της χρήσης νέων ανοσοθεραπειών στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της νόσου, τόσο στην πρώτη γραμμή θεραπείας με την επίτευξη μακροχρόνιας ύφεσης, όσο και στην υποτροπή, σε ασθενείς που είχαν λάβει πολλαπλές γραμμές θεραπείας και είχαν αντοχή στις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές. Οι περισσότερες ανακοινώσεις αφορούσαν τα νεότερα αμφι-ειδικά μονοκλωνικά αντισώματα (BiTEs), τα οποία αφενός μεν συνδέονται πάνω σε αντιγονικούς στόχους που υπάρχουν στα κακοήθη πλασματοκύτταρα και από την άλλη συνδέονται πάνω στα Τ-λεμφοκύτταρα, επάγοντας την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων από το ανοσοποιητικό σύστημα. Τα αποτελέσματα των μελετών που αξιολόγησαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια αυτών των νέων φαρμάκων, είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλους αντι-μυελωματικούς παράγοντες, ήταν εξαιρετικά ενθαρρυντικά με πολύ υψηλά ποσοστά ανταπόκρισης, με επίτευξη ύφεσης της νόσου που σε αρκετές περιπτώσεις διατηρήθηκε για αρκετά μακρό χρονικό διάστημα. Τα αμφι-ειδικά αντισώματα έχουν ιδιαίτερες τοξικότητες που απαιτούν χορήγηση σε έμπειρα κέντρα, κυρίως στις πρώτες χορηγήσεις αλλά και ειδική παρακολούθηση.
Είναι σημαντικό ότι οι παραπάνω νέες ανοσοθεραπείες είναι διαθέσιμες για την θεραπεία της νόσου και σε εξειδικευμένα ελληνικά κέντρα, όπως στη Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ στο Νοσοκομείο Αλεξάνδρα, στο πλαίσιο μιας σειράς κλινικών μελετών, οι οποίες καλύπτουν τη θεραπεία του μυελώματος από την αρχική διάγνωση μέχρι και την αντιμετώπιση της πολυανθεκτικής νόσου.
