Ο γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος (ΙΑΣΩ) εξηγεί πώς μπορεί ο κορωνοϊός να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Οι έγκυοι δεν φαίνεται να είναι πιο ευάλωτες στις συνέπειες του κορωνοϊού απ’ ό,τι ο γενικός πληθυσμός, ούτε είναι πιθανό να μεταδοθεί ο κορωνοϊός από την έγκυο στο αγέννητο μωρό της. Ωστόσο ο κορωνοϊός Covid-19 είναι ένας καινούργιος παθογόνος μικροοργανισμός και γι’ αυτό οι επιστήμονες παραμένουν επιφυλακτικοί. Τα υπάρχοντα στοιχεία, όμως, υποδηλώνουν πως από τις εγκύους που θα μολυνθούν, η συντριπτική πλειονότητα θα παρουσιάσουν μόνο ήπια έως μέτρια συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού.

«Είναι γεγονός ότι η εγκυμοσύνη εξασθενεί το ανοσοποιητικό, αφήνοντας τις εγκύους ευάλωτες στις ιώσεις του αναπνευστικού, όπως η γρίπη», λέει ο μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος Δρ. Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος, MD, MSc, ειδικός στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, μέλος του Διοικητικού και Επιστημονικού Συμβουλίου του μαιευτηρίου ΙΑΣΩ, και ιδρυτικό μέλος του Institute of Life. «Γι’ αυτό τον λόγο ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές στη γρίπη και συνιστάται να εμβολιάζονται γι’ αυτήν. Ορισμένα άλλα αναπνευστικά νοσήματα, εξάλλου, μπορεί να προκαλέσουν βαριά νόσο στα νεογέννητα μωρά. Ωστόσο ο νέος κορωνοϊός Covid-19 φαίνεται ότι είναι ξεχωριστή περίπτωση, γιατί καμία από τις παραπάνω τάσεις δεν έχει παρατηρηθεί με αυτόν. Επιπλέον, παγκοσμίως έχει αναφερθεί μόνο μία περίπτωση κάθετη μετάδοσης του ιού, δηλαδή από τη γυναίκα στο έμβρυο. Ακόμα και αυτή η περίπτωση, όμως, ήταν πιθανή και όχι σίγουρη. Παρότι λοιπόν ακόμα μαθαίνουμε πως συμπεριφέρεται ο συγκεκριμένος ιός, όσα γνωρίζουμε ως τώρα γι’ αυτόν είναι αρκετά καθησυχαστικά».

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) στην τελική έκθεσή του για την επιδημία του κορωνοϊού στην Κίνα, η διερεύνηση 147 εγκύων που μολύνθηκαν από τον ιό έδειξε ότι πάνω από εννέα στις δέκα είχαν ήπια έως μέτρια συμπτώματα και το 8% σοβαρά συμπτώματα. Μία γυναίκα χρειάστηκε μηχανική υποστήριξη της αναπνοής και άλλη μία δεν εκδήλωσε κανένα σύμπτωμα. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι γυναίκες ανάρρωσαν, ενώ εκείνη με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής γέννησε με καισαρική ένα υγιές μωρό. Από αυτές τις 147 εγκύους, οι 64 ήταν επιβεβαιωμένα περιστατικά και οι 82 ύποπτα. «Η μελέτη αυτή είναι μικρή, επομένως δεν μπορούν να εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα», σχολιάζει ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Είναι όμως ενδεικτικά, δεδομένου ότι η Κίνα είχε τα περισσότερα κρούσματα και θανάτους ως τώρα».

Άγνωστο παραμένει επίσης τι επιδράσεις θα μπορούσε να έχει ενδεχόμενη λοίμωξη της εγκύου κατά το δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο της κυήσεως. Ο κορωνοϊός εμφανίστηκε τον Δεκέμβριο στην Κίνα και ελάχιστα μωρά έχουν γεννηθεί έκτοτε. Σε μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό The Lancet, οι επιστήμονες παρακολούθησαν 9 εγκύους στην πόλη Wuhan της Κίνας, οι οποίες μολύνθηκαν στο τελευταίο τρίμηνο της κυήσεως. Το Wuhan είναι η πόλη απ’ όπου ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού. Όταν γέννησαν οι γυναίκες διαπιστώθηκε ότι κανένα μωρό δεν είχε μολυνθεί (όλες γέννησαν με καισαρική). Επίσης δεν βρέθηκαν ίχνη του ιού στο γάλα, το ομφαλικό αίμα ή το αμνιακό υγρό των γυναικών.

Σε μία άλλη σειρά μελετών, πάλι στην Κίνα, ελέγχθηκαν για τον ιό Covid-19 επιχρίσματα από τον λαιμό νεογέννητων βρεφών και πλακούντες μολυσμένων γυναικών. Και αυτά τα αποτελέσματα ήταν αρνητικά και γι’ αυτό πιστεύεται ότι ο κορωνοϊός δεν μεταδίδεται από την μητέρα στο μωρό της. «Τα ευρήματα αυτά δημιουργούν την υπόνοια ότι μερικά κρούσματα μόλυνσης σε νεογέννητα που αναφέρθηκαν στον Τύπο, πιθανώς συνέβησαν μετά τη γέννηση, στο μαιευτήριο», σχολιάζει ο Δρ. Βασιλόπουλος.

Η αλήθεια είναι ότι η εμπειρία με τους παλαιότερους επικίνδυνους κορωνοϊούς δεν ήταν θετική. Οι κορωνοϊοί SARS και MERS επίσης προκάλεσαν παγκόσμιο συναγερμό τον 21ο αιώνα (ο SARS πρωτοεμφανίστηκε το 2002 και ο MERS το 2012), αν και είχαν ελάχιστα κρούσματα και θύματα συγκριτικά με την παρούσα πανδημία. Αυτοί οι ιοί είχαν συσχετιστεί με αρνητικές εκβάσεις της κύησης και ιδιαίτερα με απώλειά της λόγω αποβολής ή γέννησης νεκρού του μωρού. Τίποτα τέτοιο όμως δεν έχει παρατηρηθεί με το νέο κορωνοϊό, ο οποίος φαίνεται πως έχει μια εντελώς διαφορετική βιολογική συμπεριφορά.

«Αυτό αντανακλάται και στις κατευθυντήριες οδηγίες που εξέδωσε πριν από λίγες μέρες το Βρετανικό Βασιλικό Κολλέγιο Μαιευτήρων-Γυναικολόγων (Royal College of Obstetricians & Gynaecologists – RCOG)», εξηγεί ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Σύμφωνα με αυτές, οι έγκυες πρέπει να τηρούν όλους τους κανόνες που ισχύουν για τον γενικό πληθυσμό, να έχουν το νου τους για ύποπτα συμπτώματα (κυρίως πυρετό, βήχα, δύσπνοια) ειδικά αν έχουν ταξιδέψει, έχουν έρθει σε επαφή με ύποπτο κρούσμα ή υπάρχουν κρούσματα στην περιοχή τους, και να τηρούν όλες τις διαδικασίες προστασίας των άλλων, αν εκδηλώσουν τέτοια συμπτώματα. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα τρέξουν στο μαιευτήριο μόνες τους, αλλά θα επικοινωνήσουν με τις υγειονομικές Αρχές (στην πατρίδα μας, με τον ΕΟΔΥ) ή με τον μαιευτήρα τους για οδηγίες. Αν βρεθούν θετικές στον κορωνοϊό, πρέπει να ακολουθήσουν τις συστάσεις ή/και τη θεραπεία που θα τους συστηθεί και φυσικά θα αναβάλλουν τον προληπτικό μαιευτικό έλεγχο έως ότου αναρρώσουν».

Απαραίτητο είναι ακόμα να λαμβάνουν οι έγκυοι όλα τα μέτρα προφύλαξης, όπως το καλό και συχνό πλύσιμο των χεριών, η αποφυγή της συνύπαρξης με πολλά άλλα άτομα ειδικά σε κλειστούς χώρους και η αποφυγή των ασθενών. Και αυτό γιατί ενδεχόμενος υψηλός πυρετός κατά το πρώτο τρίμηνο της κυήσεως μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ορισμένων γενετικών ανωμαλιών, σύμφωνα με τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Πρόληψης Ασθενειών (Centers for Disease Control & Prevenction – CDC).

Τι ισχύει για την εξωσωματική

Τι ισχύει, όμως, για την εξωσωματική; Μπορεί ο κορωνοϊός να επηρεάσει την έκβασή της ή την αναπαραγωγική ικανότητα του ζευγαριού; «Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η λοίμωξη από κορωνοϊούς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητα ή την έκβαση της εξωσωματικής», απαντά ο Δρ. Βασιλόπουλος. «Πιστεύουμε ότι το ίδιο θα ισχύει και για το νέο ιό, αλλά πρέπει να το επιβεβαιώσουμε κι αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι ένας νέος ιός και, όπως συμβαίνει συνήθως, θα τον μελετήσουμε πληρέστερα όταν τελειώσει η πανδημία και συλλεχθούν περισσότερα στοιχεία».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος είναι μαιευτήρας – χειρουργός – γυναικολόγος, με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ενδοκρινολογία και την Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και κατέχει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Λαπαροενδοσκοπική Χειρουργική του Πανεπιστημίου Rene Descartes στο Παρίσι.

Από τον Ιούλιο του 2018 αποτελεί ένα από τα νεότερα μέλη του Διοικητικού και Επιστημονικού Συμβουλίου του μαιευτηρίου ΙΑΣΩ.

Αποφοίτησε από την Ελληνογαλλική Λεόντειο Σχολή και απέκτησε το πτυχίο Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 1998. Έπειτα από την υποχρεωτική υπηρεσία υπαίθρου, εργάστηκε κατά τη διάρκεια ενός έτους, ως ειδικευόμενος ιατρός, στην Α΄ Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Αθηνών.

Αμέσως μετά την συμπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας στο Πολεμικό Ναυτικό ως κελευστής ιατρός, μετέβη στην Ελβετία, όπου και εκπαιδεύθηκε κατά το διάστημα 2003-2008, στην ειδικότητα της Μαιευτικής και Γυναικολογίας, ως μέρος του εκπαιδευτικού προγράμματος που θέσπισε η Ελβετική Εταιρεία Γυναικολογίας και Μαιευτικής.

Ο ιατρός εργάστηκε στις μαιευτικές-γυναικολογικές κλινικές των Πανεπιστημιακών Νοσοκομείων της Λωζάννης (CHUV,Καθ. Pierre De Grandi), της Γενεύης (HUG, Καθ. J.B. Dubuisson ) και των Etablissements Hospitaliers Nord Vaudois.(EHNV, Dr.med J-F. Bauen). Κατά τη διάρκεια της πολυετούς του παραμονής στην Ελβετία απέκτησε τον τίτλο του Chef de Clinique και συμμετείχε ενεργά στη κλινική εκπαίδευση φοιτητών και ειδικευόμενων ιατρών.

Μετά το πέρας της ειδικότητας του στη Μαιευτική-Γυναικολογία συνέχισε την εξειδίκευσή του στη Γαλλία, όπου και μετεκπαιδεύτηκε στη γυναικολογική ενδοκρινολογία και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Cochin-St Vincent de Paul στο Παρίσι, όπου και εργάστηκε μέχρι το 2009 κατέχοντας θέση Praticien Attaché (Επιμελητής Α).

Η μονάδα γυναικολογικής ενδοκρινολογίας και εξωσωματικής γονιμοποίησης του νοσοκομείου Cochin-St.Vincent de Paul αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες μονάδες εξωσωματικής γονιμοποίησης της Ευρώπης, με παράδοση στην κλινική και εργαστηριακή έρευνα της ανθρώπινης αναπαραγωγής.

Κατά το διάστημα αυτό συνεργάστηκε στενά με τους διεθνούς φήμης καθηγητές Dominique de Ziegler και Charles Chapron, αποκτώντας μεγάλη εμπειρία στη διερεύνηση και τη θεραπευτική αντιμετώπιση του υπογόνιμου ζευγαριού. Ασχολήθηκε ειδικότερα με την ενδομητρίωση, την πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και συμμετείχε ενεργά στη δημιουργία πρωτοκόλλων αντιμετώπισης υπογόνιμων ασθενών με ογκολογικό ιστορικό (Oncofertility).

Ο ιατρός Ιωάννης Π. Βασιλόπουλος παρουσιάζει αξιόλογο επιστημονικό έργο με τη συγγραφή πολυάριθμων ιατρικών εργασιών σε ξενόγλωσσα κυρίως περιοδικά αναγνωρισμένης εγκυρότητας. Είναι μέλος πολλών ελληνικών και διεθνών επιστημονικών εταιρειών, όπως της Ένωσης Μαιευτήρων-Γυναικολόγων της Ελβετίας και των Παρισίων, της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, κ.λπ.

Τον Απρίλιο του 2009 μετακομίζει μόνιμα πλέον στην Αθήνα ως Επιστημονικός Συνεργάτης του Μαιευτηρίου ΙΑΣΩ και το 2015 ιδρύει μαζί με εκλεκτούς συναδέλφους ιατρούς αναπαραγωγής το πρότυπο κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης Institute of Life, που εδρεύει στον χώρο του ΙΑΣΩ.

Ταυτόχρονα εξακολουθεί να είναι συνεργάτης του Νοσοκομείου Cochin-St.Vincent de Paul στο Παρίσι, όπου τακτικά δίνει ομιλίες στο μεταπτυχιακό μάθημα του πανεπιστήμιου Paris V «Γυναικολογική Ενδοκρινολογία και Αναπαραγωγή».

Είναι έγγαμος με την ιατρό-επεμβατική παιδοακτινολόγο Σάνη Χλαπουτάκη και έχουν αποκτήσει μια κόρη.

Ιδρυτικό στέλεχος του πιο προηγμένου κέντρου Εξωσωματικής Γονιμοποίησης της Ελλάδας

Τον Σεπτέμβριο του 2015, ξεκίνησε να λειτουργεί στο ισόγειο του ΙΑΣΩ, το Κέντρο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life (IOLIFE), του οποίου ο Δρ. Βασιλόπουλος υπήρξε συν-εμπνευστής και συν-ιδρυτής.

Ήδη από τους πρώτους μήνες λειτουργίας του, το IOLIFE έχει καθιερωθεί ως το μεγαλύτερο και πιο προηγμένο κέντρο Εξωσωματικής Γονιμοποίησης στην Ελλάδα καθώς και ένα από τα πιο σύγχρονα και πρωτοποριακής τεχνολογίας Κέντρα Υποβοηθούμενης Παραγωγής στην Ευρώπη.

Σκοπός του κέντρου είναι να δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις, τηρώντας πάντοτε τους πιο αυστηρούς κανόνες ποιότητας και ασφάλειας, προκειμένου υπογόνιμα ζευγάρια να μπορέσουν να αποκτήσουν παιδί.

Ο τεράστιος χώρος, οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις του, η πιο πρωτοποριακή τεχνολογία που εφαρμόζει, καθώς και το σύστημα RI Witness (σύστημα διαχείρισης το οποίο διασφαλίζει την αξιοπιστία ολόκληρης της διαδικασίας κατά τη διαδικασία Εξωσωματικής Γονιμοποίησης), είναι οι λόγοι εκείνοι για τους οποίους το Institute of Life στο ΙΑΣΩ έχει ήδη χαρακτηριστεί ως μονάδα πρότυπο.