Οι νέες εξελίξεις στην πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών επεισοδίων

Όλες οι τελευταίες εξελίξεις στην πρόληψη και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών επεισοδίων παρουσιάζονται στο Διεθνές Καρδιολογικό Συνέδριο της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ) που πραγματοποιείται μέχρι τις 22 Οκτωβρίου  στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. 

Τη θεματογραφία του Συνεδρίου παρουσίασαν* ο Πρόεδρος της ΕΚΕ και Διευθυντής Αιμοδυναμικού Τμήματος ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ», κ. Ιωάννης Κανακάκης, ο τέως Πρόεδρος, Ομότιμος καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Ιωαννίνων ο κ. Ιωάννης Γουδέβενος, και ο Καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και πρόεδρος της Βρετανικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, κ. Χάρης Αντωνιάδης.

Ο Πρόεδρος της ΕΚΕ κ. Κανακάκης μίλησε αναλυτικά για το περιεχόμενο του συνεδρίου, αναδεικνύοντας συγκεκριμένα πεδία που θα αναπτυχθούν κατά τη διάρκειά  του όπως η πρόληψη από τα Καρδιαγγειακά Νοσήματα, το Οξύ έμφραγμα του Μυοκαρδίου και η ελληνική καταγραφή, τα νεότερα δεδομένα στον τομέα της Απεικόνισης, όπως επίσης οι Βαλβιδοπάθειες και οι σύγχρονες επεμβατικές (μη χειρουργικές) τεχνικές αντιμετώπισης. Επίσης ανάδειξε τις νεότερες εξελίξεις στο πεδίο των Αρρυθμιών, τη σημαντικότητα της ψηφιακής ιατρικής και τις ψηφιακές εφαρμογές, καθώς και τη χρήση και εφαρμογή όλων των νεότερων φαρμακευτικών εξελίξεων για την Καρδιακή Ανεπάρκεια.

^{Ο κ. Ιωάννης Κανακάκης}

Στη συνέχεια ο καθηγητής κ. Γουδέβενος πραγματοποίησε παρουσίαση με θέμα: «Καρδιαγγειακές παθήσεις:  Αδυναμίες στην πρόληψη και θεραπεία που πρέπει να αντιμετωπίζονται νωρίς», αναδεικνύοντας ότι η  πρόληψη των ΚAΠ (στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά, νόσος περιφερικών αρτηριών, καρδιακή ανεπάρκεια) είναι μια δια βίου υπόθεση επικεντρωμένη  σε τέσσερις παράγοντες συμπεριφοράς (Lifestyle): κάπνισμα, κακή διατροφή, παχυσαρκία, καθιστικός τρόπος ζωής και σε τρεις κύριους  παράγοντες κινδύνου: δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη.

^{Ο κ. Ιωάννης Γουδέβενος}

Τέλος ο κ. Αντωνιάδης, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης έκανε διαδικτυακή ομιλία με θέμα «Καινούργιες τεχνολογίες για την πρόβλεψη του καρδιαγγειακού κινδύνου: έφτασε η ώρα για τη χρήση της απεικόνισης;». Με απτό και κατανοητό λόγο περιέγραψε τις νέες εξελίξεις στον τομέα της πρόληψης καρδιαγγειακού κινδύνου και ιδιαίτερα από το έμφραγμα του μυοκαρδίου, την ιδιαίτερη σημασία που έχει η απεικόνιση, ενώ ανάλυσε σε ποιο σημείο βρίσκεται σήμερα η προληπτική ιατρική. Σημαντικό σημείο της ομιλίας του κ. Αντωνιάδη ήταν η αξία που έχει η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης όπου μπορούμε σήμερα να ερμηνεύσουμε όλα τα δεδομένα (εκεί όπου ο ανθρώπινος εγκέφαλος αδυνατεί) και να εξαγάγουμε πληροφορίες που το ανθρώπινο μάτι αδυνατεί να δει!

^{Ο κ. Χάρης Αντωνιάδης}

«Μην Γίνεσαι Γιατρός του Εαυτού σου»
Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης για την Ορθή Χρήση Φαρμάκων

Στο μεταξύ κατά τη διάρκεια του συνεδρίου πραγματοποιείται η Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης για την Ορθή Χρήση Φαρμάκων με τίτλο «Μη γίνεσαι γιατρός του εαυτού σου!» Η εκστρατεία φέρει την αιγίδα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και στηρίζεται από τη φαρμακευτική εταιρία Servier Hellas. 

«Παίρνω αυτό το φάρμακο αρκετό καιρό, δεν πειράζει να το σταματήσω για λίγο».

«Αποφάσισα να μην επιβαρύνω τον οργανισμό μου με πολλά φάρμακα. Θα παίρνω τη θεραπεία μου μόνο όταν αισθάνομαι κάποιο σύμπτωμα».

«Παίρνοντας κάθε μέρα φάρμακα, νιώθω σαν να είμαι σοβαρά άρρωστη. Όμως εγώ αισθάνομαι μια χαρά. Ας τα σταματήσω για λίγο»

Στις παραπάνω φράσεις αντικατοπτρίζεται η νοοτροπία πολλών ασθενών που επιλέγουν να μην ακολουθήσουν σωστά  τη φαρμακευτική αγωγή που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους και οι οποίοι γίνονται… γιατροί του εαυτού τους! 

Στόχος της εκστρατείας είναι να ενημερώσει τους ασθενείς με χρόνια νοσήματα, αλλά και το ευρύ κοινό, για την αναγκαιότητα της απαρέγκλιτης τήρησης της αγωγής που έχει συστήσει ο θεράπων ιατρός. Ταυτόχρονα, η εκστρατεία επιδιώκει να παρακινήσει τους ασθενείς να συμβουλεύονται τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό τους εάν έχουν οποιαδήποτε απορία ή προβληματισμό σχετικά με τη λήψη της αγωγής τους. 

Πολλοί ασθενείς είτε τροποποιούν τη δόση και τη συχνότητα λήψης των φαρμάκων τους, είτε διακόπτουν την αγωγή τους, χωρίς προηγουμένως να έχουν συμβουλευτεί τον γιατρό τους. Η συμπεριφορά αυτή, που ορίζεται ως «χαμηλή προσήλωση στη θεραπεία», αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής ή επιπλοκών του νοσήματος από το οποίο πάσχουν, με συνέπεια να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας, ακόμη και θανάτου.

*Ακολουθούν οι ομιλίες των γιατρών:

Ιωάννης Κανακάκης, Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας

«Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία σε συνεργασία με τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο διοργανώνει φέτος το 43ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο, που πραγματοποιείται επιτέλους στην πλειοψηφία του με φυσική παρουσία μετά από μακρά περίοδο πανδημίας, στην Αθήνα, στο Μέγαρο Μουσικής, από 20 έως 22 Οκτωβρίου.

Το συνέδριο αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους, μεγαλύτερους και πλέον καταξιωμένους θεσμούς στον ιατρικό χώρο, και αναμφισβήτητα, τη σημαντικότερη εκδήλωση για την επιστήμη της καρδιολογίας στη χώρα μας. Η συμμετοχή των καρδιολόγων από την Ελλάδα και το εξωτερικό είναι σημαντική και θα συνεισφέρει στην ανταλλαγή απόψεων για τη διάγνωση και αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Συγκεκριμένα θα παρουσιασθούν όλες οι τρέχουσες εξελίξεις στις παρακάτω ενότητες:

• Πρόληψη: Θα αναλυθούν η επίδραση των παραγόντων κινδύνου στα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο τρόπος πρόληψης και αντιμετώπισης. Νέες καταγραφές στον ελληνικό χώρο θα καταδείξουν πώς αντιμετωπίζονται ασθενείς με υπερλιπιδαιμία. Τα μονοκλωνικά αντισώματα που αναστέλλουν τους υποδοχείς PCSK9 στοχεύουν στη μείωση της LDL-χοληστερόλης βελτιώνοντας την πρόγνωση με ασφάλεια και καλή ανοχή. Θα αναλυθούν τα αποτελέσματα ενός νέου παράγοντα (inclisiran) που δίνεται δύο φορές μόνο ετησίως για την αντιμετώπιση ειδικής κατηγορίας ασθενών με υπερλιπιδαιμία.
• Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου: Η ελληνική καταγραφή σε 52 νοσοκομεία της χώρας μας κατέδειξε τη σύγχρονη αντιμετώπιση των ασθενών με έμφραγμα του μυοκαρδίου στη χώρα μας. Επικρατούσα θεραπεία είναι η πρωτογενής αγγειοπλαστική με τοποθέτηση stent.
• Απεικόνιση: Θα συζητηθούν οι βασικές αρχές και τα νεότερα δεδομένα σχετικά με την μαγνητική τομογραφία καρδιάς, η οποία έχει πλέον κυρίαρχο ρόλο στη διερεύνηση παθολογιών, καθώς και πρωτοπόρες τεχνικές μοριακής απεικόνισης με ειδικά ραδιοφάρμακα εκπομπής ποζιτρονίων.
• Βαλβιδοπάθειες: Θα παρουσιαστούν οι σύγχρονες επεμβατικές (μη χειρουργικές) τεχνικές αντιμετώπισης δομικών προβλημάτων της καρδιάς, όπως η σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας και η σοβαρή ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας, οι οποίες έχουν πλέον κερδίσει αρκετό έδαφος και αναμένεται να κυριαρχήσουν τα επόμενα χρόνια σε έναν αυξανόμενο αριθμό ασθενών.
• Αρρυθμίες: Οι νεότερες εξελίξεις περιλαμβάνουν ειδικές τεχνικές κατάλυσης καθώς και τοποθέτηση βηματοδοτών άνευ ηλεκτροδίων.
• Ψηφιακή ιατρική: Αποτελεί τον νεότερο εξειδικευμένο χώρο της καρδιολογίας και θα συζητηθούν ψηφιακές εφαρμογές όπως φορητές συσκευές με αυτόματους αλγορίθμους ανίχνευσης αρρυθμιών, η απομακρυσμένη παρακολούθηση ασθενών καθώς και η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην καρδιολογία.
• Καρδιακή ανεπάρκεια: Θα αναλυθεί η χρήση και εφαρμογή όλων των νεότερων φαρμακευτικών θεραπειών οι οποίες έχουν γνωρίσει αλματώδη εξέλιξη τα τελευταία χρόνια και πλέον επιτυγχάνουν σημαντική μείωση της θνητότητας και της ανάγκης για επαναλαμβανόμενες νοσηλείες σε ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια»

Ιωάννης Γουδέβενος, Τέως Πρόεδρος ΕΚΕ
«ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ (ΚΑΠ): Αδυναμίες στην πρόληψη και θεραπεία που πρέπει να αντιμετωπίζονται νωρίς»

«Εδώ και 50 χρόνια η επιστημονική γνώση διδάσκει  ότι η  πρόληψη των ΚAΠ(στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικά, νόσος περιφερικών αρτηριών, καρδιακή ανεπάρκεια) είναι μια δια βίου υπόθεση επικεντρωμένη  σε τέσσερις παράγοντες συμπεριφοράς (Lifestyle): κάπνισμα, κακή διατροφή, παχυσαρκία, καθιστικός τρόπος ζωής και σε τρεις κύριους  παράγοντες κινδύνου: δυσλιπιδαιμία, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη.

Παρ όλα αυτά οι ΚΑΠ συνεχίζουν να είναι η κύρια αιτία θανάτου στη χώρα μας και παγκοσμίως και τούτο παρότι πρόκειται για παθήσεις που προλαμβάνονται.

Στη συνέχεια σας παρουσιάζω μερικές από τις αδυναμίες στην παροχή καρδιαγγειακής φροντίδας. Οι αδυναμίες  πρέπει να διορθωθούν στα πρώτα στάδια άμεσα για να επιτευχθεί ακόμη μεγαλύτερη μείωση του φορτίου του ΚΑΠ και να αποφευχθούν περιττά κόστη.

Αδυναμία στη τροποποίηση παραγόντων κινδύνου

Τα ποσοστά των διαβητικών ασθενών αυξάνουν τα δε ελληνόπουλα είναι στις πρώτες θέσεις παχυσαρκίας διεθνώς. Το κάπνισμα παρά την απαγόρευση στους δημόσιους χώρους συνεχίζει και ιδιαίτερα με τη μορφή του ατμίσματος. Η σύγχρονη αύξηση των καρδιομεταβολικών παθήσεων( διαβήτη, παχυσαρκία) έχει να κάνει με τη κακή διατροφή, τη μη άσκηση και είναι μια από τις αιτίες μη περαιτέρω μείωσης των ΚΑΠ

Αδυναμία να εκμαιεύσουμε και να ανταποκριθούμε στους στόχους και τις ανάγκες του κόσμου

Οι προσεγγίσεις των ασθενών εξαρτάται από το είδος των καρδιαγγειακών  αναγκών υγείας. Στα πρώιμα στάδια η εστίαση θα αφορά τροποποίηση παραγόντων κινδύνου  όπου υπάρχουν και οι ευκαιρίες συζήτησης υιοθέτησης ειδικών συμπεριφορών υγείας και μείωσης των ανισοτήτων 

Οι προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας έχουν μετατοπίσει το κέντρο βάρους λήψεων αποφάσεων από τον γιατρό στον ασθενή (ασθενοκεντρική προσέγγιση). Η σωστή όμως ενημέρωση του ασθενούς παραμένει το κύριο πρόβλημα. Ευθύνη το φορέων είναι να εκπαιδεύσουν τον κόσμο στους νέους τρόπους παροχής υγείας (άυλη συνταγογράφηση, τηλεπαρακολούθηση).

Αδυναμία στη Διάγνωση

Παρά την πρόοδο το 20-40% των καρδιακών επεισοδίων συμβαίνει σε ασθενείς που δεν έχουν ιστορικό ΚΑΠ και -το χειρότερο ακόμη- συμβαίνουν αιφνίδια χωρίς καμία προειδοποίηση και καταλήγουν χωρίς να προλάβουμε να βοηθήσουμε. Όχι μόνο οι κλασσικοί παράγοντες  κινδύνου αλλά και παθήσεις (βαλβιδοπάθειες, κολπική μαρμαρυγή) παραμένουν αδιάγνωστες ή υποθεραπεύονται. Το 1/3 των ηλικιωμένων δεν γνωρίζει ότι έχει κολπική μαρμαρυγή. Χωρίς σωστή  διάγνωση, ο ασθενής δεν θα λάβει την κατάλληλη συμβουλή, θεραπεία και αντιμετώπιση. Στη μη διάγνωση είναι και η λάθος διάγνωσην (ιατρικό λάθος).

Αδυναμία στη χρήση αποδεδειγμένων θεραπειών πρώτης γραμμής

Και οι πιο πρόσφατες μελέτες δείχνουν σημαντικά κενά στη χρήση θεραπειών πρώτης γραμμής όπως είναι οι στατίνες (οι μισοί τις διακόπτουν μετά  τον πρώτο χρόνο) και τα αντιυπερτασικά (οι μισοί υπερτασικού ρυθμίζουν την υπέρτασή τους). Το 30%  διακόπτει κάθε αντιπηκτική αγωγή στα 2 χρόνια. Τα εμπόδια στη συμμόρφωση έχουν να κάνουν με χαρακτηριστικά του ασθενούς, του συνταγογραφούντα και των συστημάτων υγείας

Αδυναμία στη χρήση  προχωρημένων θεραπειών

Όταν οι παράγοντες κινδύνου δεν αντιμετωπίζονται αποτελεσματικά με τις παρεμβάσεις και θεραπείες πρώτης επιλογής ή όταν η νόσος εξελίσσεται παρά  τη χρήση των θεραπειών , οι προκλήσεις στη πρόσβαση και στη χρήση προχωρημένων και ειδικών ΚΑ θεραπειών παραμένουν( συσκευές υποστήριξης στη καρδιακή ανεπάρκεια, μεταμόσχευση καρδιάς),

Ακόμη και σωτήριες θεραπείες όπως στα εγκεφαλικά η θρομβόλυση, θρομβεκτομή στη χώρα μας εφαρμόζονται σε πολύ μικρό ποσοστό (έλλειψη κατάλληλων κέντρων αδυναμία συνεννόησης ιατρικών ειδικοτήτων).

Αδυναμία προσφοράς παρηγορητικής φροντίδας

Η πλειοψηφία των θανάτων στη χώρα μας συμβαίνει στα σπίτια ή στα νοσοκομεία και λίγων στα γηροκομεία. 

Το είδος παρηγορητικής θεραπείας είναι άγνωστο στη χώρα μας αφού εκλείπουν οι κατάλληλοι χωροι.

Αδυναμία παραγωγής νέων φαρμάκων 

Η βιομηχανική παραγωγή νέων φαρμάκων είναι σχεδόν ανύπαρκτη σε σύγκριση με το αντίστοιχο στην ογκολογία.

Αδυναμία να αντιμετωπίσουν το Κόστος
Παρ ότι όλοι παραδέχονται  το μέγεθος των παρεχόμενων θεραπειών  οι ασθενείς συχνά εγείρουν το θέμα του κόστους. Ακόμη  οι ασθενείς παραπονιούνται  ότι δεν τυγχάνουν όλοι της ίδιας βελτιωμένης η φροντίδας υγείας( με επακόλουθο και διαφορά στη θνητότητα και έκβαση).  

Συμπεράσματα

Οι εμπλεκόμενοι στο μεγάλο πρόβλημα της καρδιαγγειακής υγείας και φροντίδας  (ασθενείς, γιατροί, νοσηλευτές, εργαζόμενοι, ερευνητές, φαρμακοβιομηχανία, λειτουργοί δημόσιας υγείας) έχουν συνειδητοποιήσει το επείγων του προβλήματος και πρέπει να δράσουν γρήγορα με νέους τρόπους για να το επιτύχουν. Η πρόληψη των ΚΑΠ θα χρειαστεί  στρατηγικές προσεγγίσεις που θα εφαρμόζονται όχι μόνο εξατομικευμένα όπως γίνεται αλλά και στον πληθυσμό.

Χάρης Αντωνιάδης. Καθηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
«Καινούργιες τεχνολογίες για την πρόβλεψη του καρδιαγγειακού κινδύνου: έφτασε η ώρα για τη χρήση της απεικόνισης;»

Δείτε εδώ την παρουσίασή του.