Ποιες είναι οι επιπτώσεις του lockdown στη μυοσκελετική υγεία;

Επιβαρυντικός για την υγεία των οστών, των μυών και των αρθρώσεων ήταν ο εγκλεισμός που επιβλήθηκε πριν μερικούς μήνες, προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωση του SARS-CoV 2, του νέου κορονοϊού. Σύμφωνα με μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας η πλειονότητα των ανθρώπων που υπέφεραν από πόνους και δυσκαμψία πριν από το lockdown, είδαν τα συμπτώματά τους να επιδεινώνονται σημαντικά. Τα ευρήματα αυτά κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους, εάν η πορεία της πανδημίας στη χώρα μας δείξει ότι πρέπει να επιβάλλονται συνεχώς παρόμοια μέτρα. 

Όπως μας εξηγεί ο ορθοπεδικός χειρουργός δρ Αθανάσιος Τσουτσάνης, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και εξειδικευμένος στις αρθροπλαστικές ισχίου & γόνατος διευθυντής της ΣΤ΄ Ορθοπεδικής κλινικής του νοσοκομείου Υγεία, τα μυοσκελετικά προβλήματα αποτελούν μια πολύ συχνή αιτία δυσλειτουργίας και αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης. Ο πόνος, η δυσκαμψία, η κόπωση που βιώνουν τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα γίνονται εντονότερα, όταν μειώνεται η σωματική δραστηριότητα και διακόπτεται η φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείται. Επιδείνωση παρατηρείται και σε άτομα με οστεοπόρωση, όταν δεν ασκούνται.  Και δυστυχώς με την επιβολή των σκληρών μέτρων την περασμένη άνοιξη αρκετοί συνάνθρωποί μας, κυρίως οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, περιόρισαν σε σημαντικό βαθμό τις δραστηριότητές τους και ανέβαλαν τις επισκέψεις τους στους γιατρούς που τους παρακολουθούσαν, υπό τον φόβο μόλυνσης από τον νέο κορονοϊό. Αυτή η συνετή απόφαση είχε αρνητικές επιπτώσεις στο μυοσκελετικό τους σύστημα, οι οποίες ενδεχομένως να επιταθούν, αφού τα περιοριστικά μέτρα και οι συστάσεις υφίστανται ακόμα. Σε ορισμένους ασθενείς η επαναφορά στο προ κορονοϊού επίπεδο λειτουργικότητας της άρθρωσης δεν θα μπορεί να επέλθει μόνο με συντηρητική θεραπεία και θα χρειαστούν πιο δραστικά μέτρα.

Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας πραγματοποίησαν μια έρευνα, στην οποία έχουν αποτυπωθεί οι επιπτώσεις στα άτομα με μυοσκελετικές παθήσεις των ριζικών αλλαγών που επιβλήθηκαν προκειμένου να περιοριστεί η εξάπλωσή του νέου κορονοϊού. Αφορούσε την περίοδο μεταξύ 23 Μαρτίου και 1ης Αυγούστου, όταν άτομα που διέτρεχαν τον μεγαλύτερο κίνδυνο υποχρεώθηκαν να παραμείνουν στο σπίτι τους, αποφεύγοντας κάθε κοινωνική επαφή και ενθαρρύνθηκαν να χρησιμοποιούν υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης μόνο για επείγουσες ανάγκες. Στα τέλη Απριλίου 2020, πέντε εβδομάδες μετά την έναρξη του lockdown στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι ερευνητές πραγματοποίησαν τη διαδικτυακή έρευνα σε μια ομάδα ασθενών που είχε διάφορες μυοσκελετικές νόσους. Απ’ ότι αποδείχθηκε από τις απαντήσεις τους, οι συχνότερες ασθένειες ήταν η ρευματοειδής αρθρίτιδα, αφού το 43,5% ανέφερε ότι υπέφερε από αυτή και η οστεοαρθρίτιδα με ποσοστό 21,7%. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (52,1%) απάντησε ότι τα μυοσκελετικά συμπτώματά τους είχαν επιδεινωθεί από την έναρξη του lockdown. Το 88,2% επεσήμανε ότι είχε μικρή δυσκολία στην πρόσβαση σε φάρμακα και το 44% ότι χρειάστηκε τη βοήθεια άλλων προκειμένου να τα προμηθευτούν. Όσοι δεν είχαν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη ανέφεραν σημαντικά μεγαλύτερο πόνο, δυσκαμψία και κακή γενική υγεία. 
«Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η πανδημία του κορονοϊού αποτελεί πρόκληση για την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων, ανεξαρτήτου ηλικίας. Ιδιαίτερα όμως για τους ηλικιωμένους πρέπει να ληφθούν μέτρα για την υποστήριξή τους, εάν και για όσο διάστημα επιβληθούν περαιτέρω μέτρα απομόνωσης, αφού η πανδημία συνεχίζεται», τονίζει ο δρ Αθανάσιος Τσουτσάνης.

Πέραν όμως της επιδείνωσης των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας και της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού υπήρξε αύξηση και των καταγμάτων ισχίου. Όπως έχει αποκαλύψει μια σκωτσέζικη μελέτη, παρότι οι αριθμοί όλων των τύπων τραυματισμού που χρειάστηκαν χειρουργική θεραπεία από τις 23 Μαρτίου 2020 έως τις 28 Μαΐου 2020 μειώθηκαν, η συχνότητα των καταγμάτων του ισχίου αυξήθηκε από 30,2% το 2019  και 30,7% το 2018 σε 36,3% το 2020. 

«Ενδεχομένως αυτό να οφείλεται στις πτώσεις μέσα στο σπίτι, φαινόμενο που παρατηρείται συχνά στους ηλικιωμένους, ειδικά όταν το μυϊκό τους σύστημα είναι αδύναμο. Αυτοί οι τραυματισμοί απαιτούν χειρουργική αποκατάσταση. Από τις πιο συχνές επεμβάσεις που γίνονται για την αποκατάστασή τους είναι η ημιολική και η ολική αρθροπλαστική ισχίου, οι οποίες όταν εκτελούνται με την μέθοδο ελάχιστης επεμβατικότητας AMIS, έχουν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά επιτυχίας ακόμα και σε ηλικιωμένους ή υπέργηρους ανθρώπους. Ο λόγος είναι ότι η AMIS είναι η ασφαλέστερη και πιο ανώδυνη χειρουργική μέθοδος γι’ αυτούς τους τραυματισμούς, η οποία ελαχιστοποιεί την πιθανότητα επιπλοκών και προσφέρει ταχύτατη ανάρρωση. Ενώ σε άλλες χειρουργικές τεχνικές είναι απαραίτητη η τομή και η αποκόλληση μυών, η προσπέλαση στην τεχνική AMIS επιτυγχάνεται με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων απλά παρεκτοπίζοντάς τους. Έτσι, ο ασθενής πονά ελάχιστα μετά από τη χειρουργική επέμβαση, μειώνεται η απώλεια αίματος, παραμένει λιγότερες ημέρες στο νοσοκομείο και η επάνοδός του στις καθημερινές δραστηριότητές του γίνεται σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα. Η ταχύτητα επανάκτησης της λειτουργικότητας της άρθρωσης είναι αξιοσημείωτη. Εκτός από τη σωματική ευεξία, ο χειρουργημένος ασθενής βιώνει και ψυχολογική ανάταση, αφού μπορεί να αυτοεξυπηρετείται χωρίς τη βοήθεια κανενός», καταλήγει ο δρ Αθανάσιος Τσουτσάνης.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Ο Αθανάσιος Π. Τσουτσάνης είναι γεννημένος το 1961 στην Αθήνα, είναι παντρεμένος με 2 παιδιά και σήμερα εργάζεται ως διευθυντής της ΣΤ΄ Ορθοπεδικής κλινικής του νοσοκομείου Υγεία.

Εργάστηκε ως τον Μάρτιο του 2011 ως αναπληρωτής διευθυντής της Β΄ Ορθ/κής Κλινικής του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν. 

Τελείωσε την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου της Ρώμης το 1988 με άριστα. Ειδικεύθηκε στην ορθοπαιδική χειρουργική στη Β’ ορθοπαιδική κλινική του Γενικού κρατικού νοσοκομείου Αθηνών Γ. Γεννηματάς με διευθυντή τον κύριο Έξαρχου Ευάγγελου. 

Μετά το τέλος της ειδικότητας και για 3 χρόνια συνέχισε να εργάζεται στο ίδιο νοσοκομείο ως ειδικευμένος ορθοπεδικός με διευθυντή τον κύριο Ε. Έξαρχου και κατόπιν τον κύριο Α. Ασημακόπουλο. Στα πλαίσια αυτά εργάσθηκε και ως εκπαιδευτής των ειδικευόμενων γιατρών της γενικής ιατρικής με αντικείμενο επείγοντα ορθοπεδικά προβλήματα και των φοιτητών της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου της Πάτρας.

Έγινε Διδάκτωρ του πανεπιστημίου Αθηνών το 1999. Διετέλεσε επισκέπτης λέκτορας στο πανεπιστήμιο της Κρήτης στην έδρα της ανατομίας το ακαδημαϊκό έτος 2000-2001. Εξειδικεύθηκε στη φημισμένη πανεπιστημιακή κλινική του νοσοκομείου Rizzoli στην αρθροσκοπική χειρουργική και στις αθλητικές κακώσεις με διευθυντή τον καθηγητή P.G Marchetti και διευθυντή τμήματος τον καθηγητή κύριο Marcacci. Το εν λόγω νοσοκομείο συνεχίζει να επισκέπτεται μια φορά το χρόνο.

Είναι τακτικό μέλος της SIGASCOT (Societa Italiana di chirurgia del ginocchio artroscopia sport cartilagine e tecnologie ortopediche) και τακτικό μέλος της ICRS (International cartilage repair society).

Το 2005 εξειδικεύθηκε στο Παρίσι στη τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας AMIS για την αρθροπλαστική του ισχίου από τον ορθοπεδικό χειρουργό F. Laude και τον καθηγητή E. Leasur. 

Το 2009 εξειδικεύθηκε στην Δανία και την Ολλανδία στην τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητος MIK για την αρθροπλαστική του γόνατος.

Το 2013 οργάνωσε στην Ελλάδα την πρώτη επιστημονική ημερίδα για την αρθροπλαστική ισχίου με τεχνική amis κατά τη διάρκεια της οποίας δόθηκε η ευκαιρία σε μεγάλο αριθμό Ελλήνων ορθοπεδικών να γνωρίσουν την τεχνική amis και να παρακολουθήσουν μέσω διαδικτυακής κάμερας ζωντανό χειρουργείο που πραγματοποιήθηκε από τον Αθανάσιο Τσουτσάνη. 

Το 2018 εκπαιδεύτηκε στη ρομποτική χειρουργική, για την αρθροπλαστική του ισχίου και την αρθροπλαστική του γόνατος στο Λουξεμβούργο και στη Μεγάλη Βρετανία και έλαβε την επίσημη πιστοποίηση.

Στη φωτογραφία ο ορθοπεδικός χειρουργός δρ Αθανάσιος Τσουτσάνης, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών και εξειδικευμένος στις αρθροπλαστικές ισχίου & γόνατος διευθυντής της ΣΤ΄ Ορθοπεδικής κλινικής του νοσοκομείου Υγεία.