Σύμφωνα με το Προφίλ Υγείας της χώρας μας που δημοσιεύθηκε από τον ΟΟΣΑ, η θνησιμότητα από προλαμβανόμενες και θεραπεύσιμες αιτίες εξακολουθεί να μειώνεται στην Ελλάδα.
Το ποσοστό προλαμβανόμενης θνησιμότητας στην Ελλάδα μειώθηκε οριακά κατά την τελευταία πενταετία, αλλά είναι σημαντικά χαμηλότερο από το ποσοστό στην πλειονότητα των χωρών της ΕΕ (βλ. σχήμα). Η κύρια αιτία προλαμβανόμενης θνησιμότητας είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, ο οποίος αντιστοιχούσε στο 30 % περίπου των πρόωρων θανάτων το 2018, αλλά οι ισχαιμικές καρδιοπάθειες και τα ατυχήματα είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες. Δεδομένων των υψηλών ποσοστών καπνίσματος, ιδίως στους άνδρες, είναι αδύνατον να σημειωθούν στο μέλλον βελτιώσεις στα συγκεκριμένα στοιχεία θνησιμότητας, εκτός αν αλλάξουν οι συμπεριφορές.
Η θνησιμότητα από θεραπεύσιμες αιτίες (90 ανά 100 000 κατοίκους) ήταν λίγο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (92 ανά 100 000 κατοίκους) το 2018. Τα δεδομένα τάσεων και άλλα στοιχεία (Karanikolos et al., 2018) δείχνουν αντιστροφή της μείωσης που επικράτησε από το 2000 στα ποσοστά θνησιμότητας, τα οποία άρχισαν να αυξάνονται μεταξύ του 2013 και του 2016, προτού επανέλθουν σε καθοδική τάση. Οι πρόωροι θάνατοι από ισχαιμική καρδιοπάθεια και εγκεφαλοαγγειακές διαταραχές (συμπεριλαμβανομένου του εγκεφαλικού επεισοδίου), οι οποίες θεωρούνται προλαμβανόμενες και θεραπεύσιμες αιτίες, αντιπροσώπευαν το 36 % των θανάτων από θεραπεύσιμες αιτίες. Αυτό οφείλεται εν μέρει σε ανεπάρκειες, αφενός, σε επίπεδο διάγνωσης και αγωγής όσον αφορά τους ασθενείς που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και, αφετέρου, σε επίπεδο διαχείρισης των ασθενών με ισχαιμική καρδιοπάθεια. Στην Ελλάδα έχει δρομολογηθεί μια διαδικασία εκτεταμένων μεταρρυθμίσεων του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας, οι οποίες, εκτός από την επέκταση της εμβέλειας των δημόσιων υπηρεσιών, έχουν ως στόχο την παροχή αποτελεσματικότερης, έγκαιρης και συντονισμένης θεραπευτικής αγωγής σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις. Η πρόωρη θνησιμότητα από ορθοκολικό καρκίνο και καρκίνο του μαστού ευθύνεται επίσης για ποσοστό λίγο μεγαλύτερο από το ένα πέμπτο των θανάτων από θεραπεύσιμες αιτίες, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη συνεχούς έμφασης στη βελτίωση της ανίχνευσης και της έγκαιρης θεραπείας.
