Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη, η οποία θα διασφαλίσει ότι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση σε καινοτόμα και οικονομικώς προσιτά φάρμακα, και θα στηρίξει την ανταγωνιστικότητα, την καινοτόμο ικανότητα και τη βιωσιμότητα της φαρμακευτικής βιομηχανίας της ΕΕ.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, η στρατηγική θα επιτρέψει στην Ευρώπη να καλύψει τις φαρμακευτικές της ανάγκες, μεταξύ άλλων σε περιόδους κρίσης, μέσω ισχυρών αλυσίδων εφοδιασμού. Η στρατηγική, η οποία αποτελεί βασική συνιστώσα της οικοδόμησης μιας ισχυρότερης Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, όπως ζήτησε η Πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, θα συμβάλει στη δημιουργία ενός φαρμακευτικού συστήματος της ΕΕ που θα είναι θωρακισμένο έναντι των προκλήσεων του μέλλοντος και ανθεκτικό στις κρίσεις.
Η φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη έχει τέσσερις κύριους στόχους:
- Τη διασφάλιση της πρόσβασης των ασθενών σε οικονομικώς προσιτά φάρμακα και την αντιμετώπιση μη καλυπτόμενων ιατρικών αναγκών (π.χ. στους τομείς της μικροβιακής αντοχής, του καρκίνου, των σπάνιων νόσων)·
- Τη στήριξη της ανταγωνιστικότητας, της καινοτομίας και της βιωσιμότητας της φαρμακευτικής βιομηχανίας της ΕΕ και την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας, ασφαλών, αποτελεσματικών και πιο πράσινων φαρμάκων·
- Την ενίσχυση των μηχανισμών ετοιμότητας και αντιμετώπισης κρίσεων, και την αντιμετώπιση των θεμάτων ασφάλειας του εφοδιασμού·
- Την εξασφάλιση ισχυρής φωνής της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή, με την προώθηση προτύπων ποιότητας, αποτελεσματικότητας και ασφάλειας υψηλού επιπέδου.
Μολονότι η στρατηγική είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα μέσο αντιμετώπισης κρίσεων, αντλεί διδάγματα από την αρχική αντίδραση στην πανδημία της νόσου COVID-19 και καθιστά τον φαρμακευτικό τομέα της Ευρώπης καλύτερα προετοιμασμένο και ανθεκτικότερο. Παρουσιάζει συγκεκριμένες δράσεις για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας, της διαθεσιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας των φαρμάκων. Υποστηρίζει διαφοροποιημένες και ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού, διασφαλίζοντας την ανοικτή στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον κόσμο, και προωθεί περιβαλλοντικώς βιώσιμα φαρμακευτικά προϊόντα.
Η στρατηγική αυτή θα διασφαλίσει επίσης ότι η φαρμακευτική πολιτική της ΕΕ θα εξακολουθήσει να υπηρετεί τη δημόσια υγεία σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον επιστημονικών και εμπορικών αλλαγών. Θα στηρίξει τις καινοτομίες με επίκεντρο τον ασθενή και θα λαμβάνει υπόψη τις ψηφιακές και τεχνολογικές μεταβολές.
Τα μέλη του Σώματος των επιτρόπων προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε τα εξής: «Η πανδημία του κορονοϊού ανέδειξε τη ζωτική ανάγκη ενίσχυσης των συστημάτων υγείας μας. Σ’ αυτήν εντάσσεται και η πρόσβαση σε ασφαλή, αποτελεσματικά και υψηλής ποιότητας φάρμακα με προσιτή τιμή. Στη δύσκολη οικονομική και κοινωνική συγκυρία που αντιμετωπίζει στις μέρες μας η ΕΕ, η στρατηγική που εγκρίθηκε σήμερα θα διασφαλίσει ότι η Ευρώπη και οι Ευρωπαίοι θα εξακολουθήσουν να επωφελούνται από τέτοια φάρμακα. Καλώ τα κράτη μέλη και το Κοινοβούλιο να εγκρίνουν την προσέγγιση αυτή, η οποία θα τεθεί σε εφαρμογή κατά την επόμενη τριετία και πέραν αυτής.».
Ο Αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε τα εξής: «Στο παρελθόν τα αποτελεσματικά και ασφαλή φάρμακα, εμβόλια και αγωγές συνέβαλαν στην αντιμετώπιση ορισμένων από τις κύριες αιτίες νόσων και απειλητικών για τη ζωή ασθενειών. Τα προϊόντα αυτά θα είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία της υγείας και της ευημερίας των Ευρωπαίων πολιτών στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. Η σημερινή στρατηγική βοηθά τη φαρμακευτική βιομηχανία της ΕΕ να παραμείνει ανταγωνιστική και καινοτόμος, αντιμετωπίζοντας παράλληλα τις ανάγκες των ασθενών και των συστημάτων υγείας μας.».
Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, επεσήμανε τα εξής: «Σήμερα ξεκινάμε τις εργασίες για να διασφαλίσουμε ότι ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα είναι οικονομικώς προσιτά και προσβάσιμα ανά πάσα στιγμή και σε όλους τους ασθενείς σε ολόκληρη την ΕΕ. Με τη φαρμακευτική στρατηγική μας για την Ευρώπη, υλοποιούμε τη δέσμευσή μας να δημιουργήσουμε ένα φαρμακευτικό περιβάλλον θωρακισμένο έναντι των προκλήσεων του μέλλοντος και επικεντρωμένο στον ασθενή, στο οποίο η βιομηχανία της ΕΕ θα μπορεί να καινοτομεί, να ευημερεί και να καταλαμβάνει ηγετική θέση παγκοσμίως. Αυτό είναι το μακροπρόθεσμο όραμά μας για ανοικτή στρατηγική αυτονομία και η απάντησή μας στις σημερινές προκλήσεις και στις αδυναμίες που κατέδειξε η νόσος COVID-19. Σήμερα θέτουμε τα θεμέλια για έναν ακόμη πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας.».
Η φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη σηματοδοτεί την έναρξη μιας διαδικασίας: η εφαρμογή της περιλαμβάνει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα νομοθετικών και μη νομοθετικών δράσεων οι οποίες θα δρομολογηθούν κατά τα προσεχή έτη.
Οι δράσεις θα καλύπτουν ολόκληρο το οικοσύστημα των φαρμακευτικών προϊόντων, αλλά και ορισμένες πτυχές των ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Η στρατηγική δημιουργεί συνέργειες με την Πράσινη Συμφωνία και τις δράσεις μας στο πλαίσιο της στρατηγικής προσέγγισης της ΕΕ σχετικά με τα φάρμακα στο περιβάλλον, για τη μείωση του περιβαλλοντικού τους κινδύνου, την αντιμετώπιση της ρύπανσης από φαρμακευτικά κατάλοιπα και την προώθηση οικολογικότερων μεθόδων παρασκευής, χρήσης και απόρριψης (σήμερα δημοσιεύεται έκθεση προόδου· ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ). Συνδέεται επίσης με το σχέδιο δράσης για τη διανοητική ιδιοκτησία, το οποίο παρουσιάστηκε σήμερα (να προστεθεί υπερσύνδεσμος από την SPP).
Οι εμβληματικές δράσεις της στρατηγικής περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Αναθεώρηση της βασικής φαρμακευτικής νομοθεσίας -Οδηγία 2001/83/ΕΚ και κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 726/2004- (ημερομηνία-στόχος για την υποβολή πρότασης: 2022) με στόχο να θωρακιστεί το πλαίσιο αυτό έναντι των μελλοντικών προκλήσεων και να καταστεί φιλικό προς την καινοτομία·
- Πρόταση για μια αρχή της ΕΕ για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών στον τομέα της υγείας (υποβολή πρότασης: 2ο τρίμηνο του 2021)·
- Αναθεώρηση των κανονισμών σχετικά με τα φάρμακα για παιδιά και τις σπάνιες νόσους
- Έναρξη διαρθρωμένου διαλόγου με όλους τους παράγοντες της φαρμακοβιομηχανίας και τις δημόσιες αρχές, καθώς και μεταξύ αυτών, προκειμένου να εντοπιστούν τα τρωτά σημεία της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού κρίσιμων φαρμάκων και να διαμορφωθούν επιλογές πολιτικής για την ενίσχυση της συνέχειας και της ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ·
- Συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών για τις πολιτικές τιμολόγησης, πληρωμών και προμηθειών, με σκοπό τη βελτίωση της οικονομικής προσιτότητας, της σχέσης κόστους-αποτελεσματικότητας των φαρμάκων και της βιωσιμότητας του συστήματος υγείας·
- Δημιουργία ισχυρής ψηφιακής υποδομής, συμπεριλαμβανομένης πρότασης για έναν ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων υγείας (ημερομηνία-στόχος για την υποβολή πρότασης: 2021)·
- Στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας, ιδίως μέσω των προγραμμάτων «Ορίζων 2020» και «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)·
- Δράσεις για την προώθηση καινοτόμων προσεγγίσεων όσον αφορά τον τομέα έρευνας και ανάπτυξης της ΕΕ και δημόσιες συμβάσεις για αντιμικροβιακά φάρμακα και εναλλακτικές λύσεις, καθώς και μέτρα για τον περιορισμό και τη βελτιστοποίηση της χρήσης τους.
Η στρατηγική θα συζητηθεί σε πολιτικό επίπεδο στο πλαίσιο της συνόδου του Συμβουλίου EPSCO στις 2 Δεκεμβρίου 2020.
