Η καθημερινή μηχανική πίεση που ασκείται στα πόδια από το περπάτημα, το τρέξιμο ή ακόμα και τη λανθασμένη στάση του σώματος, λειτουργεί επιβαρυντικά, εξηγεί ο Μάνος Αρβανιτάκης, ποδίατρος-ποδολόγος, διπλωματούχος του Πανεπιστημίου του Σάλφορντ στην Αγγλία.
Αποκαλύψεις που αφορούν τη γενικότερη κατάσταση της υγείας μας μπορεί να κάνει το πέλμα μέσω μιας ειδικής εξέτασης που ονομάζεται πελματογράφημα.
Το πελματογράφημα είναι μια εξέταση ανώδυνη, χωρίς ακτινοβολία, η οποία δείχνει πώς περπατάμε και τι πιέσεις παίρνουμε από το έδαφος, βασική αιτία για τα προβλήματα που έχουμε στα πόδια μας, στον αστράγαλο, στα γόνατα, το ισχίο και τη μέση. Ουσιαστικά είναι μια παρακλινική εξέταση των κάτω άκρων, που αναλύει την κατανομή των πιέσεων κατά τη στάση και τη βάδιση, αποτυπώνοντας ψηφιακά τη μορφολογία του πέλματός μας. Η εξέταση αυτή πραγματοποιείται με τον πελματογράφο. Ο πελματογράφος είναι μια πλατφόρμα που διαθέτει χιλιάδες ψηφιακούς αισθητήρες και είναι συνδεδεμένος με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, ο οποίος συλλέγει, επεξεργάζεται και αναλύει τις συγκεκριμένες πληροφορίες με ειδικό πρόγραμμα (software). «Είναι μια εξέταση πολύ βοηθητική στη δουλειά του ποδολόγου», επισημαίνει ο κ. Αρβανιτάκης.
Το πελματογράφημα πραγματοποιείται σε δύο φάσεις, τη στατική και τη δυναμική. Στη στατική ο ασθενής στέκεται πάνω στην πλατφόρμα του πελματογράφου και τα δεδομένα από την εξέταση καταγράφονται στον υπολογιστή. Ενώ στη δυναμική, ο ασθενής περπατάει πάνω στην πλατφόρμα με κανονική ταχύτητα και ο υπολογιστής καταγράφει τα στοιχεία της τμηματικής ανάλυσης βάδισης. Πιο απλά, εμφανίζει στην οθόνη τον τύπο βάδισης, την κατανομή βάρους, το χρόνο βάδισης, τον άξονα του σώματος κατά τη βάδιση και πολλές άλλες παραμέτρους.
Τα στοιχεία από τις μετρήσεις στέλνονται στο λογισμικό πρόγραμμα, το οποίο τα αναλύει και τα συγκρίνει με κάποιες φυσιολογικές τιμές (νόρμες). Οι πληροφορίες αξιολογούνται και αν κριθεί απαραίτητο και πάντα σε συνεργασία με το θεράποντα γιατρό, συστήνεται στον ασθενή να χρησιμοποιεί ειδικά ορθωτικά πέλματα στα παπούτσια, που είναι κατασκευασμένα αποκλειστικά γι’ αυτόν σύμφωνα με τα αποτελέσματα του πελματογραφήματος.
Μέσω της εξέτασης αυτής και την κατασκευή των εξατομικευμένων πελμάτων μπορεί να επιτευχθεί:
- Εξισορρόπηση των δυνάμεων που ασκούνται στο σώμα κατά την διάρκεια της βάδισης.
- Καλύτερη απόσβεση των κραδασμών.
- Πρόληψη της μηχανικής επιβάρυνσης στο σώμα, που προκαλείται μέσα από τις καθημερινές δραστηριότητες.
- Ελάττωση της μυϊκής κούρασης.
- Επιμερισμός πιέσεων σε μεγαλύτερη επιφάνεια του ποδιού, άρα πιο ξεκούραστη βάδιση.
- Σωστή στάση σώματος.
Κάθε πελματογράφημα θα πρέπει να συνοδεύεται από διάγνωση και κλινική εκτίμηση από ποδίατρο εξειδικευμένο που να έχει σπουδάσει το συγκεκριμένο αντικείμενο.
Το πελματογράφημα συνήθως γίνεται για παθήσεις των πελμάτων (ασυμμετρίες της καμάρας), όπως πλατυποδία, κοιλοποδία, ραιβοποδία, προβλήματα στα μετατάρσια, άκανθα πτέρνας (ασύμμετρη ανάπτυξη οστού στην κάτω επιφάνεια της φτέρνας), πόνους στη μέση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό, νευραλγίες, κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, ισχιαλγία, οσφυαλγία, προβλήματα στα κάτω άκρα λόγω σακχαρώδη διαβήτη. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στη χρησιμότητα του πελματογραφήματος (κινητική ανάλυση βάδισης) στις περίπτωσεις που υποπτευόμαστε ή υπάρχει διαβητικό πόδι (μία πάθηση δηλαδή των κάτω άκρων που πρόκυπτει από τον διαβήτη και που μερικές φορές μπορεί να εμφανιστεί προκλινικά πριν την εμφάνιση δηλαδή του διαβήτη σε κλινικό επίπεδο).
Σύμφωνα με τον κ. Αρβανιτάκη το πελματογράφημα είναι μία πολύ καλή προληπτική εξέταση, ιδίως σε παιδιά, ούτως ώστε κάποια εμβιομηχανικά προβλήματα, όπως η πλατυποδία, να μπορούν έγκαιρα να διαγνωστούν και να θεραπευτούν.
