Γράφει ο ΚΩΝ/ΝΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ, διευθυντής Νεφρολογικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ, αναπληρωτής καθηγητής Νεφρολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης
Το Νεφρολογικό Tμήμα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ) ξεκίνησε τη λειτουργία πριν από 30 χρόνια με πρώτο διευθυντή τον αείμνηστο καθηγητή Δημήτρη Εμμανουήλ από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο, ο οποίος διατέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος της Ιατρικής Σχολής της Κρήτης. Τον κ. Εμμανουήλ διαδέχθηκαν οι καθηγητές κ. Τσαπάρας και κ. Δαφνής, αμφότεροι με πολυετή εκπαίδευση σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Ο σημερινός διευθυντής του τμήματος είναι ο αναπληρωτής καθηγητής Νεφρολογίας Κωνσταντίνος Στυλιανού.
Το τμήμα περιλαμβάνει τη Νεφρολογική Κλινική (ΝΚ) με 16 κρεβάτια, τη Μονάδα Περιτοναϊκής Κάθαρσης (ΜΠΚ) με 4 κρεβάτια, τη Μονάδα Τεχνητού Νεφρού (ΜΤΝ) με 15 σύγχρονα μηχανήματα αιμοκάθαρσης, τη μονάδα πλασμαφαίρεσης και λιπιδιαφαίρεσης με 3 μηχανήματα και το Eργαστήριο Eρευνητικής Nεφρολογίας στην Ιατρική Σχολή.
Στη ΜΤΝ διενεργούνται κάθε χρόνο γύρω στις 13.000 αιμοκαθάρσεις με όλες τις σύγχρονες μεθόδους και αυστηρό έλεγχο της ποιότητας νερού και υπηρεσιών. Διενεργούνται επίσης 250 πλασμαφαιρέσεις και ανοσοπροσροφήσεις για σοβαρά αιματολογικά, νευρολογικά και νεφρολογικά νοσήματα. Το τμήμα είναι πιστοποιημένο κατά ISO όλα τα τελευταία 5 χρόνια.
Η μονάδα περιτοναϊκής κάθαρσης είναι από τις μεγαλύτερες στη χώρα με 35-40 ασθενείς και καλύπτει απομακρυσμένες περιοχές της Κρήτης και πολλά νησιά του νοτίου Αιγαίου.
Στη ΝΚ και τη ΜΠΚ νοσηλεύονται πάνω από 1.600 ασθενείς το χρόνο με όλων των ειδών τις νεφρικές παθήσεις. Νοσηλεύονται ασθενείς από όλη την Κρήτη και το Nότιο Αιγαίο, με οξεία και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, μεταμοσχευμένοι, περιτοναϊκοί, αιμοκαθαιρόμενοι και βαρέως πάσχοντες μετά από νοσηλεία σε ΜΕΘ. Το τμήμα μας υποστηρίζει νοσηλευτικά και τους 210 ασθενείς των ιδιωτικών μονάδων αιμοκάθαρσης του Ηρακλείου, αλλά και όλους τους νεφροπαθείς από άλλα νοσοκομεία που χρειάζονται εξειδικευμένη φροντίδα και τριτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας.
Στη ΝΚ λειτουργεί μονάδα επεμβατικής Νεφρολογίας για την τοποθέτηση κεντρικών καθετήρων, βιοψιών νεφρού, κατάλυσης παραθυρεοειδών αδένων για την αντιμετώπιση του υπερπαραθυρεοειδισμού, εμφύτευσης περιτοναϊκών καθετήρων κ.λπ. Το τμήμα διαθέτει σημαντικά διαγνωστικά εργαλεία, όπως μικροσκόπιο αντιθέτου φάσεως για τη μελέτη του ιζήματος ούρων, 4 μηχανήματα υπερήχων, συσκευές για τη μελέτη της σύστασης σώματος και της σκληρίας των αγγείων, ενώ είναι το πρώτο νεφρολογικό τμήμα στη χώρα που είναι πιστοποιημένο και χρησιμοποιεί ηλεκτρονικό μικροσκόπιο υψηλής ευκρίνειας (HRTEM) για την πληρέστερη διαγνωστική προσέγγιση των βιοψιών νεφρού.
Στα εξωτερικά ιατρεία, λειτουργούν καθημερινά 2 νεφρολογικά ιατρεία και παρακολουθούνται πάνω από 3.000 ασθενείς. Σε αυτά περιλαμβάνεται το Iατρείο Mεταμόσχευσης για περίπου 100 ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού, το Iατρείο Πολυκυστικών Νεφρών και το Ιατρείο Κλινικών Μελετών, όπου διεξάγονται δεκάδες διεθνείς πολυκεντρικές μελέτες με πρωτοποριακές θεραπείες και σημαντικό όφελος για τους ασθενείς και το νοσοκομείο.
Σε όλες τις παραπάνω δραστηριότητες εκπαιδεύονται συστηματικά οι 5 ειδικευόμενοι του τμήματος, αλλά και γιατροί άλλων νοσοκομείων της χώρας (π.χ. στις βιοψίες, τοποθέτηση καθετήρων), μικροβιολόγοι στο ίζημα ούρων, παθολόγοι και γενικοί ιατροί στα εξωτερικά ιατρεία.
Το Νεφρολογικό Τμήμα του ΠΑΓΝΗ στελεχώνεται σήμερα από 5 ειδικευμένους νεφρολόγους, τους Χρήστο Πλέρο, Ιωάννη Πετράκη, Κλειώ Δερμιτζάκη, Ελένη Δροσατάκη και Δήμητρα Λυγερού, και από 7 ειδικευόμενους νεφρολόγους. Στελεχώνεται επίσης από 24 νοσηλευτές που κατανέμονται στα επιμέρους τμήματα και μονάδες, με προϊσταμένη της ΝΚ και της ΜΠΚ την Ειρήνη Σταματάκη και της ΜΤΝ τη Σοφία Δαδούτη.
Στο Νεφρολογικό Τμήμα του ΠΑΓΝΗ έχουν εκπαιδευτεί δεκάδες νεφρολόγοι που διαπρέπουν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μέχρι σήμερα έχουν εκπονηθεί 15 διδακτορικές διατριβές και είναι υπό εκπόνηση άλλες 10. Η εκπαίδευση των φοιτητών Ιατρικής και Νοσηλευτικής αποτελεί προτεραιότητα, γεγονός που αναγνωρίστηκε το 2021 με την απονομή του βραβείου εξαίρετης διδασκαλίας «ΣΤΕΛΙΟΥ ΠΗΧΩΡΙΔΗ» στον πρώην διευθυντή μας Ευγένιο Δαφνή από τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το επιστημονικό έργο του τμήματος είναι ιδιαίτερα πλούσιο για τα ελληνικά δεδομένα με δημοσιεύσεις στα καλύτερα διεθνή περιοδικά και βραβεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το έργο αυτό βασίζεται τόσο σε αυτόνομη έρευνα στο εργαστήριο Νεφρολογίας του Πανεπιστημίου όσο και στη συνεργασία με άλλα κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, της Ρώμης, της Πενσιλβάνια των ΗΠΑ, της Κύπρου και του Άμστερνταμ. Διεθνείς διακρίσεις και βραβεία έχουν αποσπάσει και οι νοσηλευτές του τμήματος με αποκορύφωση τη βράβευση από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, της πρώην νοσηλεύτριας του τμήματος Μαριρένας Ανδρουλάκη.
Το Νεφρολογικό Τμήμα του ΠΑΓΝΗ εξειδικεύεται στη μελέτη των σπειραματικών παθήσεων των νεφρών, στη μελέτη των αγγείων και στις κληρονομικές παθήσεις των νεφρών. Ένας από τους στόχους μας που πρόκειται να υλοποιηθεί σύντομα είναι η δημιουργία Ιατρείου Κλινικής Γενετικής στο ΠΑΓΝΗ σε συνεργασία με άλλες συναφείς ειδικότητες. Άλλοι στόχοι του τμήματος είναι η ανάπτυξη ενός σύγχρονου μεταπτυχιακού προγράμματος για την εκπαίδευση των νοσηλευτών στην αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή και μεταμόσχευση, καθώς και η υποστήριξη και ανάπτυξη του προγράμματος μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας. Παράλληλα, εργαζόμαστε σε συνεργασία με τη διοίκηση του ΠΑΓΝΗ για την κατ’ οίκον φροντίδα των περιτοναϊκών ασθενών και για τη βελτίωση της ξενοδοχειακής και υλικοτεχνικής υποδομής του τμήματος με άμεση επέκταση της ΜΤΝ και διπλασιασμό των θέσεων αιμοκάθαρσης από 80 σε 200.
Κυρίαρχη φιλοσοφία της Νεφρολογικής Κλινικής και των μονάδων μας είναι η όσο το δυνατόν πληρέστερη φροντίδα και υποστήριξη των χρονίως πασχόντων συνανθρώπων μας, η πρόληψη της χρόνιας νεφρικής νόσου, η συνεχής εκπαίδευση γιατρών, νοσηλευτών, φοιτητών και πολιτών, η βασική και κλινική έρευνα στη Νεφρολογία, η συλλογική δουλειά και, τέλος, η βελτίωση των συνθηκών εργασίας στο τμήμα και στο νοσοκομείο μας.
Διαβάστε το άρθρο από το περιοδικό Health NextGeneration και σε ηλεκτρονική μορφή εδώ (σελ. 84-85)
